Wat  staat er op het etiket?

Voedingswaarde

De voedingswaarden zijn meestal nauwkeurig, omdat deze onderhevig zijn aan wettelijke normen. Toch kunnen er kleine schommelingen zijn afhankelijk van de natuurlijke variatie in ingrediënten.

• Energie (kcal/kJ): Geeft het aantal calorieën per 100 gram of per portie.
• Vet (waarvan verzadigd): Dit toont de totale hoeveelheid vet en het aandeel verzadigd vet. Verzadigd vet is minder gezond voor het hart, dus het is goed om dit in de gaten te houden.
• Koolhydraten (waarvan suikers): Geeft de hoeveelheid koolhydraten en toegevoegde suikers aan.
• Eiwitten: Belangrijk voor spieropbouw en herstel.
• Zout: Dit is het totale zoutgehalte, wat niet altijd gelijkstaat aan het daadwerkelijke natriumgehalte.
• Vezels (soms): Vezelrijke producten zijn gunstig voor de spijsvertering.

Ingrediëntenlijst

Hoewel fabrikanten alle ingrediënten moeten vermelden, kunnen termen zoals “natuurlijke smaakstoffen” misleidend zijn. “Natuurlijk” betekent niet altijd dat het een gezonde keuze is; het kan nog steeds kunstmatig of bewerkt zijn.

• De ingrediënten staan vermeld in volgorde van gewicht, dus het eerste ingrediënt is het meest aanwezig.
• Vaak zie je toevoegingen zoals E-nummers, kleurstoffen, conserveermiddelen, en smaakstoffen.

Allergeneninformatie

Dit is betrouwbaar en wettelijk verplicht, maar soms staat er “kan sporen bevatten van”, wat betekent dat het product in een ruimte gemaakt kan zijn waar deze allergenen aanwezig zijn.

Houdbaarheidsdatum en bewaaradvies

Dit is betrouwbaar, maar de exacte bewaartijd kan variëren afhankelijk van de omstandigheden.

• THT (Tenminste Houdbaar Tot): Geeft aan tot wanneer de kwaliteit van het product gegarandeerd is. Na deze datum kan het product meestal nog veilig gegeten worden, maar de kwaliteit kan afnemen.
• TGT (Te Gebruiken Tot): Na deze datum is het product niet meer veilig om te eten.

Claims zoals “laag in vet”, “suikervrij” of light

Deze claims zijn gereguleerd, maar de betekenis kan verwarrend zijn. Een “laag in vet”-claim zegt niets over het suikergehalte, en suikervrije producten kunnen kunstmatige zoetstoffen bevatten die een vergelijkbaar effect op de bloedsuikerspiegel kunnen hebben.

De term “light” op een voedingsetiket geeft aan dat het product op de een of andere manier verlaagd is in een bepaalde voedingsstof, meestal vet, suiker of calorieën. Maar “light” kan verwarrend zijn omdat het niet altijd betekent dat het product daadwerkelijk gezonder is. Ze bevatten soms ongewenste toevoegingen of kunnen een vals gevoel van veiligheid geven.

• Laag in vet betekent vaak minder dan 3 gram vet per 100 gram.
• Suikervrij betekent minder dan 0,5 gram suiker per 100 gram, maar het kan nog steeds zoetstoffen bevatten.
• Light kan betrekking hebben op verschillende aspecten van het product, afhankelijk van het soort voeding (vetgehalte, suikergehalte, alcoholgehalte). In de Europese Unie moet een product minstens 30% minder van een bepaalde voedingsstof bevatten (zoals calorieën, vet of suiker) dan het oorspronkelijke product om als “light” te mogen worden aangeduid.

Herkomst en keurmerken

Keurmerken kunnen betrouwbaar zijn als ze afkomstig zijn van gecertificeerde organisaties, maar sommige labels worden door bedrijven zelf verzonnen, wat verwarrend kan zijn.

Sommige etiketten vermelden het land van herkomst en keurmerken zoals biologisch, Fair Trade, of MSC (duurzaam gevangen vis).

Koolhydraat- en calorie-informatie per portie

Fabrikanten maken gebruik van kleine portiegroottes om de voedingswaarde gunstiger te laten lijken, dus het is goed om deze informatie met een korreltje zout te nemen.

• Voedingswaarden per portie kunnen handig zijn, maar de portiegrootte die op het etiket staat, is vaak kleiner dan wat een gemiddelde consument daadwerkelijk eet. Hierdoor kan de totale inname makkelijk hoger uitvallen.

Wat is vers?

De term “vers” op een etiket kan verwarrend zijn, omdat er geen wettelijk vastgestelde definitie voor “vers” bestaat in voedingsetiketten. Hierdoor kunnen fabrikanten de term soms gebruiken op manieren die misleidend kunnen zijn.

Het woord “vers” op een etiket garandeert helaas niet altijd dat een product écht vers is. Door goed naar de ingrediënten, bewerkingen en houdbaarheidsdata te kijken, kun je beter inschatten of een product daadwerkelijk vers is.

Nutri-Score

De voedingsscore op producten, zoals de Nutri-Score, het Scandinavische Keyhole of het Britse stoplichtsysteem, is bedoeld om consumenten snel inzicht te geven in de gezondheid van een product. Deze scores kunnen nuttig zijn, maar ze zijn niet altijd volledig accuraat.

Veel van deze scores worstelen met hetzelfde probleem: het classificeren van voeding is complex, en het is moeilijk om gezondheidseffecten in één score te vangen.

Leesbaarheid

De leesbaarheid van etiketten is een veelbesproken punt, zeker omdat belangrijke informatie over voedingswaarden, allergenen, en ingrediënten snel en duidelijk beschikbaar moet zijn.

Kleine letters en slecht contrast op voedingsetiketten kunnen de leesbaarheid en het begrip van belangrijke informatie belemmeren, wat invloed heeft op de voedingskeuzes van consumenten. Hoewel er regelgeving bestaat om minimale lettergroottes te waarborgen, zijn er nog steeds uitdagingen in de praktijk.

 

Het etiket biedt een nuttige indicatie, maar is niet altijd 100% betrouwbaar of volledig accuraat. Het is handig om het etiket te gebruiken als onderdeel van je keuzeproces. Het blijft  belangrijk om naar de ingrediëntenlijst en voedingswaarden te kijken.

 

Uiteindelijk biedt een gevarieerd en gebalanceerd dieet de beste basis voor gezondheid, ongeacht de score van afzonderlijke producten.