De jengkolboom komt in de vrije natuur van Zuidoost-Azië voor hij kan een hoogte bereiken van 10 tot 26 meter. De boom is inheems in bossen, in vochtige, bergachtige en golvende gebieden, evenals op rivieroevers van zeeniveau tot 1600 m hoogte in Zuidoost-Aziatische landen zoals Bangladesh, Indonesië (Sumatra , Sulawesi , Kalimantan ), Maleisië , Myanmar en Zuid-Thailand .Hij wordt nu ook in tuinen en parken aangeplant.

Het is een inheemse peulvruchtenboom tot zo’n 25 meter hoog. Hij draagt witte vlinderbloemen, zoals de erwt. De jonge bladeren hebben een wijnrode kleur en zijn eetbaar. De bloeitijd van de boom is tussen september en januari. De vrucht (peulvrucht) van de boom is een houtachtige, dieppaarse peul. Deze glanzende peulen hebben een afgeplatte gedraaide spiraalvorm en zijn donker violet tot bruin van kleur. Elke pod bevat drie tot negen eetbare ronde zaden. De jonge zaden zijn bleek van kleur, die donkerder worden als de jengkol rijpt.

Hoewel het wordt beschouwd als een peulvrucht, wordt het soms ook als noot beschouwd vanwege de textuur en het voedingsprofiel. Het wordt vaak gebruikt in de keukens van Zuidoost-Aziatische landen, zoals Indonesië en Maleisië.

De jenkol-boom schenkt zijn vruchten voornamelijk tijdens de late regenmaanden, wanneer de grond vruchtbaar en vochtig is.

Een boom produceert tussen de 1000 en 4000 zaden per jaar. De belangrijkste oogsttijd op Java is rond juli tot augustus, de nateelt in december tot februari.

Het zaadvlies van een jong zaadje vertoont een geelgroene kleur en verkleurt tijdens het rijpen naar donkerbruin. Dan scheurt de rijpe vrucht langs de ventrale hechtdraad. De zaden zijn als voedsel populair in Maleisië, Thailand, Vietnam en Indonesië. De zaden hebben een unieke smaak en sterke geur, die duidelijk te ruiken is in het zweet en de urine nadat je de jengkol gegeten hebt. De geur van zwavel komt door de aminozuren in jenkol, wat het de bijnaam “stinkboon” heeft opgeleverd.Vooral als je de jenkol rauw hebt gegeten, bijvoorbeeld in een salade. Qua geur overtreft de jengkol zelfs de petehboon. Echter, eenmaal gekookt, neemt de sterke geur af en is het pretty ok qua smaak om het te eten.

De bonen van de Djenkol-boom hebben een ruw koolhydraatgehalte van ongeveer 26% (duidelijk minder dan overige peulgroenten) , het ruw eiwitgehalte is daarentegen ongeveer 14,2% (hoger dan bij verschillende graansoorten)

ZUCSU: Jengkol is geen gezonde peulvrucht gezien de toxiciteit (zie nadeel), eet het met mate!

Nadeel

De bonen zijn licht giftig door de aanwezigheid van djenkolzuur, een aminozuur dat djenkolisme veroorzaakt (djenkolbonenvergiftiging). Het eten van jenkolvruchten wordt in verband gebracht met hematurie en obstructieve nefropathie (kristalvorming in het urinewegstelsel.

Een Australische studie zou aantonen dat meer dan 90% van het djenkolzuur kan worden verlaagd door droog roosteren bij 180°C. De nieuwe lagere niveaus van djenkol zuur waren veilig voor menselijke consumptie. In een andere studie (Hat-Yai-Thailand) veranderden verschillende soorten bereidingen niets aan het risico op hematurie.

De schil van het rijpe zaad bevat een kleurstof die vlekken maakt die moeilijk uit kleding te verwijderen zijn.

AANKOOP

Jengkol bonen zijn 3,0 tot 3,5 cm in diameter en 1,5 tot 2,0 cm dik en hebben een roodbruine kleur.

Jengkol is seizoensgebonden en is meestal verkrijgbaar vanaf de late zomer tot het vroege najaar. Tijdens dit seizoen is de versheid en kwaliteit van jengkol op zijn hoogtepunt.

Gewoonlijk wordt jengkol op de plaatselijke markten verkocht per aantal zaden. Voor transport mogen zaden, met name jonge, niet uit de peulen worden verwijderd om uitdroging te voorkomen.

Kies peulen die stevig aanvoelen, zonder tekenen van beschadiging.

Jengkol is ook beschikbaar online.

BEWAREN

Om de verse kwaliteit van jenkol te behouden, wordt aanbevolen de bonen in een koele, droge plaats te bewaren, idealiter in de koelkast.

Vacuüm verpakt blijft het tot 3 jaar vers. Diepvriesjengkol blijft tot 6 maanden houdbaar.

Jenkol kan op verschillende manieren worden bereid, van koken tot frituren. Ze zijn een populair ingrediënt in curry’s en stamppotten in de Zuidoost-Aziatische keuken.

De jenkom zaden worden voornamelijk gebruikt om smaak aan voedsel toe te voegen, hoewel de geplette zaden een milde zwavelachtige geur afgeven die door sommige mensen als nogal aanstootgevend wordt ervaren

De zaden kunnen gekookt, gebraden, gestoomd, gebakken of rauw gegeten worden.

De jonge zaden zijn zacht van structuur, zoals de tamme kastanje, en mild van smaak. Ze geuren heel licht als bananen. De oudere zaden zijn harder en hebben een wat bittere smaak.

Kook de jenkol-bonen goed om enige bitterheid te verminderen en hun kenmerkende smaak te verbeteren. De bittere smaak en de geur verdwijnt maar je zweet de geur later nog wel uit.

Je dient de zaden inclusief de schil gaar te koken in ruim water in ongeveer 1 uur. Doe ze in een vergiet, spoel de zaden onder stromend water en ontdoe van de schil. Vervolgens sla je ze plat met de vlakke kant van een hakmes en kun je ze verder verwerken in meestal smoorgerechten of sambals.

Van de jengkolzaden kan ook een soort chips gemaakt worden. De zaden worden in plakjes gesneden, daarna platgeslagen en gedroogd en dan worden ze krokant gebakken in olie. Ze lijken dan op emping melinjo. Als je de jengkol stoomt en daarna door versgeraspte kokos rolt, heb je een heerlijke zoete lekkernij.

Een van de meest populaire manieren om jengkol te bereiden is Jengkol Goreng. De zaden worden gekookt om hun sterke geur en bitterheid te verminderen, vervolgens gesneden en diep gefrituurd tot ze knapperig zijn. Ze worden vaak geserveerd met een bijgerecht van sambal, een pittige Indonesische chilipasta.