De oorsprong van chapati gaat duizenden jaren terug in de Indusvallei (huidig India en Pakistan). Archeologische vondsten tonen dat tarwe en gerst daar al 5000 jaar geleden werden verbouwd en verwerkt tot eenvoudige platbroden. Het wordt vooral gegeten in Noord-India, Pakistan en Bangladesh, maar ook in Oost-Afrikaanse landen zoals Kenia en Tanzania, waar het werd geïntroduceerd door Indiase migranten.

Vandaag is chapati hét dagelijkse brood in grote delen van India, Pakistan, Nepal, Bangladesh en Oost-Afrika (waar Indiase gemeenschappen het introduceerden). Het is er niet enkel voeding, maar ook cultureel erfgoed: het samen kneden, rollen en bakken van chapati maakt vaak deel uit van het sociale leven.

Inmiddels vind je het overal waar Indiase migranten heen zijn gereisd. Je kunt chapati bijvoorbeeld eten in andere Aziatische landen, maar ook in Oost-Afrika en de Cariben. Het lijkt op een dun pitabroodje.

Chapati is een ongezuurd platbrood afkomstig uit India en Pakistan, gemaakt van volkoren tarwemeel (atta), water en soms een beetje zout of olie. Het deeg wordt uitgerold tot dunne ronde schijven en vervolgens gebakken op een hete bakplaat (tava). Omdat het ongezuurd is kan tijdens het bakken  de chapati licht opbollen, waarna hij zacht en flexibel blijft – ideaal om sauzen en curry’s mee op te scheppen.

Chapati maakt deel uit van de grote familie van platbroden (zoals naan, pita, tortilla), maar onderscheidt zich door zijn eenvoud: geen rijsmiddel, geen vet, puur meel en water

Chapati wordt veelal gegeten als begeleider van curries, groenteschotels, en vleesgerechten en maakt een belangrijk onderdeel uit van de dagelijkse voeding in veel Indiase en Oost-Afrikaanse huishoudens.

Chapati is geen seizoensgebonden voedsel en kan het hele jaar door worden gemaakt en gegeten. Het heeft slechts een paar eenvoudige ingrediënten nodig, die altijd beschikbaar zijn.

Soorten Chapati

Er zijn verschillende variaties op het traditionele chapati, afhankelijk van regio en persoonlijke voorkeur.

• Gewone chapati: Gemaakt van enkel volkorenmeel, water en een beetje olie.
• Missi roti: Een variant die ook kikkererwtenmeel bevat, wat het rijker maakt in smaak en voedingswaarde.
• Paratha: Een vettere versie, waar lagen worden gevormd door het deeg met olie of ghee te bestrijken, wat zorgt voor een knapperigere textuur.
• Stuffed chapati: Chapati gevuld met ingrediënten zoals aardappel, paneer (verse kaas), of groenten, vaak gegeten als stevig ontbijt of lunch. Met vulling is het ook een prima snack of lichte maaltijd.
• Aloo paratha (met aardappelvulling) is een bekend voorbeeld.
• Roti / phulka – luchtigere versie, vaak iets dunner.
• Methi chapati – verrijkt met fenegriekblaadjes.
• Afrikaanse chapati – zachter en olieachtiger, populair in Kenia, Oeganda en Tanzania.

Chapati is een voedzaam platbrood dat rijk is aan vezels, eiwitten en belangrijke mineralen. De voedingswaarde kan variëren afhankelijk van het type meel dat wordt gebruikt,

Chapati meel : GI =  52-55    Chapatti : GI  52 + 4          Roti: GI = 62 + 3      Atta mix roti GI = 27   GL = 11.5                                 Nutri-score: B – Volkoren chapati wordt als een voedzaam product beschouwd door het hoge vezelgehalte en de aanwezigheid van essentiële vitamines en mineralen.

Chapati, gemaakt van volkorenmeel, bevat een matige hoeveelheid koolhydraten en heeft een relatief lage glycemische index in vergelijking met wit brood. Dit maakt het een betere optie dan geraffineerde producten voor wie een koolhydraatbewuste of suikerarme voeding volgt. Toch is het belangrijk om op de portiegrootte te letten, omdat het nog steeds koolhydraten bevat. Voor een extra lage koolhydraatoptie kunnen alternatieve melen zoals amandelmeel of kokosmeel worden overwogen bij het maken van een koolhydraatarm platbrood.

Misleidende claims

• “Chapati is altijd gezond” → klopt niet. Volkoren chapati is voedzaam, maar witte varianten of industrieel geproduceerde versies met vet en zout verliezen veel van hun meerwaarde.
• “Laag in koolhydraten” → fout. Chapati bevat veel koolhydraten, alleen van betere kwaliteit dan wit brood.
• “Superfood” → marketing. Chapati is gewoon een traditioneel basisvoedsel.

Aankoop

Chapati kun je het beste vers bereiden, maar als je tijd of middelen tekort komt, zijn er ook voorverpakte en diepvriesopties beschikbaar. Let bij de aankoop op de volgende punten:

Verse chapati: Vers gemaakt, zoals in Indiase restaurants of bij marktkramen, is het meest smaakvol. Kies voor chapati die zacht en flexibel aanvoelt. 

Voorverpakte chapati: In supermarkten zijn er voorverpakte versies, vaak in de buurt van de versafdeling of bij etnische producten. Let op de ingrediënten en kies voor versies zonder conserveermiddelen en met volkorenmeel als hoofdbestanddeel.

Diepvries chapati: Diepvriesversies kunnen handig zijn, vooral als je grote hoeveelheden wilt bewaren. Let op dat ze van hoge kwaliteit zijn en ontdooid goed hun smaak behouden.

Bewaren

Bewaar chapati in een afgesloten container bij kamertemperatuur voor maximaal twee dagen. Zorg ervoor dat het niet uitdroogt door het goed af te dekken.

Als je de chapati luchtdicht verpakt, kan het tot een week vers blijven in de koelkast.

Chapati kan worden ingevroren voor langere bewaring (tot drie maanden). Stapel ze met bakpapier tussen de lagen, zodat ze niet aan elkaar plakken. Verwarm bevroren chapati direct in een hete pan of oven.

Chapati-meel met water en eventueel een snufje zout in ongeveer 10 minuten tot een zeer soepel, plakkerig deeg kneden. Half uurtje of nacht laten rusten, dan kort doorkneden, verdelen in pingpongbolletjes, bestuiven met wat bloem en zo dun mogelijk uitrollen tot pannenkoekjes. Één voor één bakken, in een droge koekenpan op middelhoog vuur in ongeveer 30 seconden tot een minuut per kant.

Als je Chapati’s bakt horen die op het laatst op te zwellen als een ballon. Daarvoor zijn meerdere trucjes mogelijk:

• Nog even boven een gasvlam houden.
• Met een handdoek tegen de bodem aandrukken.
• Volgens Madhur Jaffrey: 30 sec op vol vermogen in de magnetron

Chapati is een onmisbare begeleider van verschillende gerechten. Het wordt meestal gebruikt om sauzen en curry’s mee op te scheppen of gewikkeld om vlees en groenten voor een snelle maaltijd.

Begeleider van curry’s: Gebruik chapati om sauzen en curry’s op te scheppen.

Wraps en roti rolls: Vul chapati met geroosterde groenten, vlees, of hummus voor een snelle en gezonde wrap.

Breakfast roti: Bestrijk chapati met honing of jam voor een eenvoudig ontbijt.

Quesadilla-stijl: Gebruik twee chapati’s met kaas of groenten tussenin en grill ze tot een Indiase versie van een quesadilla.

Tips/No-waste

1. Gebruik heet water bij het kneden → soepeler deeg.
2. Laat het deeg rusten (min. 20 min.) voor een elastischer chapati.
3. Bak kort op zeer hete plaat → zachte, licht geblakerde vlekken.
4. Voor phulka: bak kort aan beide zijden, leg dan direct op open vuur → de chapati blaast op als een ballon.
5. Gebruik overgebleven chapati als een wrap of snijd het in stukjes om het te roosteren voor croutons in een salade.
6. Oudere chapati kan gedroogd en fijngemalen worden om te gebruiken als bindmiddel voor gehaktballen of om paneermeel te vervangen.
7. Atta is een volkoren tarwemeel uit India gemaakt van een harde tarwesoort. Omdat het meel een hoog glutengehalte heeft kun je er een mooi elastisch deeg van maken dat je erg dun uit kunt rollen.
8. Voeg smaak toe aan het deeg: Je kunt kruiden zoals komijnzaad, koriander of knoflook aan het chapati-deeg toevoegen voor extra smaak.
9. Kneed goed: Het deeg moet goed gekneed worden voor een zachte textuur. Laat het deeg rusten voordat je het uitrolt voor een soepelere structuur.
10. Bak op hoge temperatuur: Bak chapati op
11. een hete tawa voor het beste resultaat. Dit zorgt ervoor dat de chapati snel gaar is en mooi opbolt.

Chapati is een eenvoudig maar krachtig symbool van de Indiase keuken: een platbrood dat smaak, cultuur en traditie in zich draagt. Voedingskundig biedt het gezonde vezels en complexe koolhydraten, maar blijft het een energierijk product dat je met mate eet in een koolhydraatbewust dieet. Zelfgemaakt met volkoren atta is chapati niet alleen gezonder, maar ook smaakvoller dan de industriële varianten.

Kortom: chapati is het warme, zachte doekje van tarwe waarmee je de rijke sauzen van de Indiase keuken opschept – eenvoudig, voedzaam en eeuwenoud.

Atta is een volkoren tarwemeel uit India gemaakt van een harde tarwesoort. Omdat het meel een hoog glutengehalte heeft kun je er een mooi elastisch deeg van maken dat je erg dun uit kunt rollen.

Voeg smaak toe aan het deeg: Je kunt kruiden zoals komijnzaad, koriander of knoflook aan het chapati-deeg toevoegen voor extra smaak.

Kneed goed: Het deeg moet goed gekneed worden voor een zachte textuur. Laat het deeg rusten voordat je het uitrolt voor een soepelere structuur.

Bak op hoge temperatuur: Bak chapati op een hete tawa voor het beste resultaat. Dit zorgt ervoor dat de chapati snel gaar is en mooi opbolt.