CHAMPAGNEBLAD
De plant komt oorspronkelijk uit de tropische zones van Brazilië, tegenwoordig wordt hij echter vaak gekweekt in Madagaskar. Het is ook één van de weinige planten die zowel in Afrika als in Zuid-Amerika in het wild voorkomen. Wellicht is de soort ontstaan toen beide continenten nog met elkaar verbonden waren. Het werd traditioneel gebruikt door inheemse volkeren als geneeskrachtige plant tegen tandpijn, dankzij de verdovende werking van de actieve stof spilanthol.
Het alkaloïde osobutylmide spilanthol is een lokaal verdovend en pijnstillend middel. Ook verhoogt het de speeksel(traan)secretie.
Het is een eenjarig zeer mooi kruidachtig plantje met lancetvormige bladeren en gele bolvormige bloemen. Hij wordt 10 à 50cm.
De stengels van het champagneblad zijn talrijk vertakt en dragen ovaal-gepunte groene bladeren die licht getand zijn. Elk van de zijtakken eindigt in samengestelde bloemhoofdjes met gele bloemetjes (soms met een rode kern). Ze bestaan uit talloze kleine ‘buis’-bloempjes, die gemakkelijk los-gewreven kunnen worden, om daarna te gebruiken als verse of gedroogde ‘Strooi’-bloemetjes! Na de bloei (van juni tot november) geven de bloemen grote hoeveelheden kleine grijze zaadjes met een platte ovale vorm. De zaden behouden hun kiemkracht voor ± 4 jaar.
De kleine gele bolvormige bloemknoppen smaken pittig-scherp, zoals Szechuan-Pepper en zijn er -daarom- ook naar vernoemd, ofschoon geen familie van elkaar.
Soorten en Variaties
Spilanthes oleracea: De meest voorkomende soort met felgele bloemhoofdjes met een rood hart, naast de bladeren die vaak worden gebruikt.
- Acmella oleracea ‘Peek-A-Boo’: Een veel voorkomende siervariëteit met intensere bloei, maar nog steeds eetbaar en met dezelfde sensorische eigenschappen.
Tegenwoordig wordt hij ook in Europa en de Verenigde Staten gekweekt, zowel voor culinaire als medicinale doeleinden.
Champagneblad kan het hele jaar door worden gekweekt in tropische en subtropische klimaten, maar in gematigde klimaten groeit het het beste in de warmere maanden, van de lente tot de vroege herfst. In koele klimaten kan het worden geteeld in kassen of binnenshuis.
Voedingswaarde
Champagneblad bevat vele mineralen zoals calcium en ijzer, vitamines C-A
Glycemische index <10 Nutri-Score A vanwege de lage calorie-inhoud, het hoge vezelgehalte en de aanwezigheid van belangrijke vitamines en mineralen.
Energie | Eiwit | Vet | Koolhydraten | Vezels | |
100g | 32 kcal | 1.9g | 0.3g | 7.2g | 1.3g |
Champagneblad is een uitstekende keuze binnen een koolhydraatbewuste voeding vanwege de zeer lage koolhydraatinhoud en glycemische index. Door de rijke hoeveelheid vezels, vitamines en mineralen biedt het voedzame voordelen zonder een significante impact op de bloedsuikerspiegel.
Het blad kan een unieke en spannende smaakdimensie toevoegen aan koolhydraatarme gerechten zonder afbreuk te doen aan je dieet.
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
Aankoop
Champagneblad is niet overal gemakkelijk verkrijgbaar, maar kan worden gevonden bij gespecialiseerde groenteboeren, exotische markten en soms online bij aanbieders van zeldzame kruiden en eetbare planten. Het is meestal vers te koop in de zomermaanden of kan worden gekocht als zaadjes om zelf thuis te kweken.
Zoek naar felgroene bladeren die stevig aanvoelen en een frisse geur hebben. Bladeren die verwelkt of bruin zijn, duiden op een lagere kwaliteit.
Bewaren
Verse bladeren kunnen tot een week in de koelkast worden bewaard in een afgesloten zak of container met een vochtig doekje om ze fris te houden.
acuum bewaren: Voor een langere houdbaarheid kunnen de bladeren vacuüm worden verpakt en blijven ze ongeveer twee weken goed in de koelkast.
Je kunt champagneblad invriezen, maar het verliest wel wat van zijn textuur. Gebruik ingevroren bladeren vooral in bereide gerechten zoals soepen en sauzen. Ze blijven tot drie maanden houdbaar in de diepvries.
Bereidingswijze
Zowel de bladeren als de bloemen zijn eetbaar en kunnen zowel rauw als gekookt gebruikt worden. Mogelijke bereidingswijze zijn aperitiefhapjes, salades en gekookt bij rijst. Ze hebben een scherpe verrassende smaak en veroorzaken een vijf minuten durend gevoel dat het best benaderd wordt door een tandheelkundige verdoving.
Het blad van dit kruid past goed in salades, kruidenboter, roomkaasjes, sauzen, soep of in een stoofpotje. De jonge aanvankelijke groene slasmaak evolueert van zoutachtig naar pittig, peperachtig en geeft tintelingen (tintelend bruis gevoel in de mond zoals champagne).
De bloemen bij harde kazen. De bloem heeft een verfijnde delicatessesmaak waarbij veel speeksel vrijkomt. Even slikken, maar ’t is een werkelijk unieke en onvergetelijke smaakervaring!
In traditionele keukens wordt het ook wel gebruikt om het gehemelte te reinigen tussen verschillende gangen door.
Als de bladeren beginnen te verwelken, maak er een pittige kruidenpasta van met wat olie en citroen, die je later kunt gebruiken als smaakmaker in gerechten.
Info
Bij ons op te kweken als kuipplant.
Tegen tandpijn kan je op een (deel) van de bloem kauwen. Dit zou ook helpen tegen droge ogen.
De plant zou ook nuttig zijn in de preventie van malaria.
Chef’s advies
Omdat champagneblad een intense tinteling veroorzaakt, gebruik je het best met mate. Combineer het met subtiele smaken zoals lichte citrusvruchten of verse kruiden om een uitgebalanceerd gerecht te creëren.
Als je de bladeren rauw gebruikt, voeg ze dan vlak voor het serveren toe aan het gerecht om hun frisse textuur en smaak optimaal te behouden.
De kleine, knapperige bloemhoofdjes van de plant kunnen ook worden gebruikt als garnering of in gerechten om een extra sensorische ervaring toe te voegen.