BLAUWE BOSBES-MYRTILLE
De blauwe bosbes of myrtille is een dwergstruik van 15-60 cm hoog. De plant groeit voornamelijk in open bossen (zowel in loofbossen als naaldbossen), op heide en veen in de gematigde en subarctische gebieden op het Noordelijke halfrond (Europa, Noord-Azië, Japan, Noord-Amerika en lokaal in Groenland). De bladeren zijn lichtgroen, eirond tot elliptisch en hebben een zwak gezaagde rand. Ze zijn 1-3 cm lang. De bladeren vallen af in de late herfst. Hierbij worden ze eerst geelbruin; maar op sommige plaatsen kunnen ze oranje of rood kleuren (afhankelijk van de voedingsstoffen in de grond).
De bloem is roze met een groene tint. De bloeitijd is van april tot juni, met soms een tweede bloei in de herfst. Na het uitbloeien ontstaan individuele zwartblauwe bessen met een waas. Elke bes kan tot 40 zaadjes bevatten. Het sap is purper. De blauwzwarte, ronde besjes zijn zoet en eetbaar. Ze bevatten paars sap. Bovenaan zit een indeuking.
De blauwe bosbes wordt niet commercieel verbouwd, vanwege een moeilijke vermeerdering en een relatief lage opbrengst.
In Nederland en België groeit de soort algemeen op hogere liefst wat leemhoudende oude zandgronden, zoals we vinden in de Kempen, de Veluwe en Drenthe. Maar ook in de Ardennen treffen we de Blauwe bosbes regelmatig aan.748.
Het oogstseizoen voor wilde blauwe bosbessen varieert, afhankelijk van de regio, maar loopt meestal van juli tot september.
Voedingswaarde
De blauwe bosbes is rijk aan vitamine C, K en vezels alsook mangaan en koper.
De hoge concentratie van anthocyanines maakt de vrucht interessant; deze stof dient met name als kleurstof van voedingsmiddelen.
Glycemische index 30 + 5 Insuline index 22 Glycemic load 2.0
100 gram | Energie | Eiwit | Vetten | Koolhydraten | Suikers | Vezels |
Myrtille | 43 kcal | 1g | 0g | 6g | 6g | 7.3g |
Myrtille sap | 44 kcal | 0.2g | 0.2g | 10.5g | 10g | 0.5g |
Myrtille op siroop | 66 kcal | 0.3g | 0.2g | 15.1g | 15.1g | 1.8g |
Compote | 180 kcal | 0.4g | 0.5g | 43g | 43g | 1.7g |
Gedroogd | 204 kcal | 0.6g | 1g | 45.6g | 45g | 5g |
Blauwe bosbessen zijn een uitstekende keuze voor koolhydraatbewuste diëten. Met hun lage glycemische index en glycemic load veroorzaken ze geen scherpe pieken in de bloedsuikerspiegel. Ze zijn ook relatief laag in calorieën en rijk aan vezels, wat bijdraagt aan een verzadigd gevoel. Hierdoor passen ze goed in een koolhydraatarm dieet, mits in gematigde porties.
Voordelen / Nadelen
Vlekken
Gezien de sterke kleurstof van de bes kunnen er vervelende vlekken in je kleding komen. Deze kun je proberen te verwijderen door met de binnenkant van een citroenschil over de vlek te wrijven of er citroensap op te druppelen. Spoel het vervolgens uit met lauw/ warm water. Citroensap kan ook een oplossing zijn voor kleurresten op je handen en dergelijke.
Een vlek in je witte goed, kun je proberen te verwijderen met zure melk. Ook deze vervolgens uitspoelen met lauw/ warm water.
Aankoop / Bewaren
Aankoop
Vers eerder moeilijker aan te kopen dan de blauwe bes. Meestal moet je ze in het wild plukken, +/- de derde week van juni. De bessen worden bes voor bes, niet per tros geplukt. De bosbessen worden geplukt als zij volledig rijp zijn. Te vroeg plukken is nadelig voor de grootte en de smaak van de bes.
Doosjes met verse, goede kwaliteitsbessen bevatten bessen die stevig, blauw, bedauwd en vrij van steeltjes en blaadjes zijn. Wilde blauwe bosbessen zijn vaak te vinden in speciaalzaken of seizoensgebonden markten.
Bewaren
Na het plukken worden de bosbessen zo snel mogelijk op een koele, tochtvrije plaats weggezet. (2°C.) Bewaar de bessen in de koelkast. Ze kunnen makkelijk 10 dagen bewaard worden.
Invriezen
Blauwe bessen zijn ideaal om in te vriezen. Zorg dat de bosbessen goed droog zijn voor het invriezen. De blauwe bosbes kan je terugvinden gedroogd en in gevriesdroogd poeder.
Bereidingswijze
Blauwe bosbessen zijn veelzijdig en kunnen zowel in zoete als hartige gerechten worden gebruikt.
- Zoet: Ze worden vaak verwerkt in muffins, pannenkoeken, taarten, en jam.
- Hartig: Ze zijn een uitstekende toevoeging aan salades, sauzen voor wildgerechten, en als topping op geroosterde groenten.
- Smoothies: Blauwe bosbessen voegen een natuurlijke zoetheid en kleur toe aan smoothies.Was ze pas juist voor het gebruik
In vele gerechten kunnen de ontdooide diepvriesbessen gebruikt worden i.p.v. verse bessen. Dikwijls geven diepvriesbessen een beter resultaat.
Thee: schenk 150 ml heet water over 2 theelepels gekneusde bessen, laat dit 10 minuten trekken; drink maximaal 6 koppen per dag.
De gedroogde bessen worden gebruikt als toevoeging aan het eten of als thee.
Van de bladeren kan thee worden gezet.
Info
Het Belgische plaatsje Vielsalm noemt zich “la capitale des myrtilles” vanwege de grote aanwezigheid van bosbessen in de bosrijke omgeving, en vanwege de bosbessenfeesten.
Bosbessen zijn kleiner dan blauwe bessen en hebben een donkerdere kleur en diepblauw sap. Ze groeien individueel aan de struik (en niet in trossen). De bosbes bevat rood vruchtvlees en de blauwe bes is wit vanbinnen.
Helaas is gebleken dat de gezonde eigenschappen van de bosbes snel achteruitgaat als zij in combinatie met suiker worden gegeten. Bosbessenjam is dan ook geen optie als je wilt profiteren van de gezonde eigenschappen van deze vrucht.
Chef’s advies
Blauwe bosbessen combineren goed met citrusvruchten, munt, vanille, en kaneel.
Voor een snel dessert, serveer blauwe bosbessen met een scheutje honing en een toefje slagroom.
Let bij het bosbessen plukken goed op teken.