Het komt oorspronkelijk uit Mesopotamië en was al in de oudheid bekend in het Middellandse Zeegebied. Blauwe fenegriek vinden wij terug in de alpen, de bergen van Oost en Zuid-Europa en in de Kaukasus. Het kruid groeit in gematigde klimaten en geeft de voorkeur aan zonnige, goed doorlatende grond. De plant is winterhard en gedijt goed op hoogtes tussen 500 en 1500 meter boven zeeniveau.

Het is een 30-60 cm hoog eenjarig plantje met zoals je op grond van de naam mag verwachten blauwe bloempjes. De bloemsteeltjes zijn langer dan de slechts enkele centimeters grote blaadjes die in drie verdeeld en lijken een beetje op klaver. De geelwitte en aan de basis paar getinte, bloempjes worden snel gevolgd door lange gesnavelde peulen met geelbruine zaden. Ook de peulen zijn klein en bevatten slechts enkele, bruine zaadjes. Deze worden gedroogd om als kruid gebruikt te worden.

De smaak van de zaadjes is minder scherp dan die van gewone fenegriek, dat bovendien bitterder is. Blauwe fenegriek wordt meestal in de late lente gezaaid, en de bladeren kunnen worden geoogst vanaf het begin van de zomer tot aan de herfst. Voor het oogsten van zaden moet men wachten tot de late zomer, wanneer de zaden volledig rijp zijn.

In Zwitserland wordt blauwe fenegriek gebruikt in een aantal kaassoorten, zoals de Schabzigerkäse uit het kanton Glarus, een harde, dubbelgerijpte kaas van koeienmelk met blauw fenegriekpoeder, dat hier Schabziger klee heet.

In de zuidelijke Apen wordt het ook gebruikt in Tirools roggebrood. Interessant gerechten uit de Zwitserse keuken zijn fenegriek-ravioli met blauwe fenegriek en een vulling van séré, de Zwitserse evenknie van ricotta en schabziger-gnocchi.

Blauwe fenegriek zit onder meer in khmeli suneli, een kruidenmengsel dat in veel gerechten in de Kaukasus wordt gebruikt, en in svanuri marili een aromatisch zout in de Hoge Kaukasus.

Net als cichorei wordt van geroosterd fenegriekzaad in Arabische landen een koffiesurrogaat gemaakt.

Blauwe fenegriek is rijk aan antioxidanten (flavanoiden en fenolzuren) en bevat onder andere vitamine C, calcium, ijzer en foliumzuur.

Glycemische index 30-35  Nutri-Score A

Blauwe fenegriek is geschikt voor een koolhydraatbewuste voeding. Door de lage glycemische index en glycemic load heeft het kruid een minimale impact op de bloedsuikerspiegel. Het hoge vezelgehalte bevordert een verzadigd gevoel, wat helpt bij het reguleren van de eetlust en het beheersen van de koolhydraatinname.

Aankoop

Blauwe fenegriek is te vinden in gespecialiseerde kruidenwinkels, biologische winkels, en online. Fenegriekzaad is meestal bij Marokkaanse en Turkse winkels te koop.

Gedroogde varianten zijn het hele jaar door verkrijgbaar, maar verse producten hebben de voorkeur voor culinaire toepassingen.

Het zaad is buiten de Kaukasus en de Alpen inmiddels ook verkrijgbaar, onder de Georgische naam utshko suneli.

Gemalen fenegriekblad is onder de Zwitserse benaming Schabzigerklee verkrijgbaar.

Bewaren

Verse blauwe fenegriekbladeren kunnen in de koelkast worden bewaard in een luchtdichte zak of container voor maximaal een week. Gedroogde bladeren en zaden kunnen op een koele, donkere plaats worden bewaard in een luchtdichte container tot zes maanden.

Vacuüm verpakken verlengt de houdbaarheid van gedroogde bladeren en zaden tot een jaar, terwijl het de smaak en kwaliteit behoudt.

Verse bladeren kunnen worden ingevroren, maar het is aan te raden ze eerst te blancheren. Bevroren bladeren kunnen tot zes maanden worden bewaard, maar kunnen na ontdooien iets van hun textuur verliezen.

Van fenegriek worden de zaden en de bladeren gebruikt in de keuken. Deze worden zowel gedroogd als vers gebruikt. Ze hebben een kruidige, bittere smaak en ruiken licht naar vers hooi.

Rooster de zaden licht voor gebruik om hun smaak te intensiveren. Voor een subtielere smaak kunnen de bladeren kort worden gekookt of geblancheerd.

Blauwe fenegriek heeft een veelzijdige rol in de keuken en wordt gebruikt in diverse traditionele gerechten:

• Kruidenmengsels: Het is een essentieel ingrediënt in “Svanetische zout”, een traditioneel kruidenmengsel uit Georgië.
• Brood en Gebak: De bladeren worden vaak toegevoegd aan brooddeeg om een unieke smaak te geven aan het eindproduct.
• Stoofschotels en Soepen: Blauwe fenegriek kan worden gebruikt om stoofschotels en soepen een diepe, hartige smaak te geven.
• Kaas: In de Zwitserse en Franse Alpen wordt blauwe fenegriek toegevoegd aan kaas voor een extra smaakdimensie.
• Thee: Blauwe fenegriekbladeren kunnen worden gebruikt om een kruidige thee te maken, die vooral bekend staat om zijn spijsverteringsbevorderende eigenschappen.

Blauwe fenegriek kan niet zonder meer door gewone fenegriek vervangen worden, dat is bitterder. Een combinatie van fenegriekzaad en -blad en/of bonenkruid komt dichter in de buurt. Blauwe fenegriek is zachter, aromatischer dan de gewone fenegriek.

De jonge blaadjes zijn ook eetbaar. De verse bladeren hebben een mildere smaak dan gedroogde, dus pas de hoeveelheden aan afhankelijk van de variant die je gebruikt.

Het gebruik van meer dan 100 gram fenegriek per dag kan leiden tot spijsverteringsklachten en misselijkheid. Voor de rest is fenegriek compleet veilig.