De achacha is een kleine boom inheems in Guyana, hij groeit in een groot deel van Bolivia, het tropische Amazoniën en Caribisch gebied. Wanneer in 1542 de vrucht beschreven werd was hij kleiner dan nu en had hij een grotere pit. De bewoners van het regenwoud maakten al de selectie van bomen met grotere vruchten. De latere veredelings-technieken hebben de achacha in de loop der jaren zijn huidige vorm en kleinere koffiekleurige pit, gegeven. Inmiddels wordt de achacha in diverse landen zoals ook in noordelijk Australië en Guatemala geteeld voor export naar Europa. Op kleinere schaal is er ook aanplant in Indonesië.

De boom heeft een struikachtige groeiwijze en kan tot 10m hoog worden met een pyramidale kroon, de glanzende groene bladeren zijn lang en smal met een duidelijke middennerf. De bloemen staan in clusters van gemiddeld vijf aan het uiteinde van jonge takken (eindknoppen) of in de oksels van takken (okselknoppen). De roomwitte bloem bestaat uit vier kelkbladeren en vier bloemblaadjes.

De vruchten zijn eerder klein, oranjekleurig, ovaalvormig en 5 tot 7 cm lang met een diameter van ca. 4 cm. Ze hebben een vrij taaie leerachtige schil die wijzigt tijdens het rijpen van een bleke abrikoos tot een donkere sinaasappel. Het vruchtvlees is fris van smaak met een goede balans tussen zoet en kruidigheid, het is heerlijk en verfrissend. Het vruchtvlees is semitransparant en lijkt wat op het vruchtvlees van de mangistan, een fruitsoort die plantkundig familie is.  De achacha heeft meestal een tot twee amandelgrote zaden die houtachtig en oneetbaar.

Er zijn geen bekende variëteiten van Achachairu, maar de vrucht kan enigszins variëren in grootte en smaak afhankelijk van de groeiomstandigheden.

De achacha moet eetrijp geoogst worden omdat deze na de pluk niet meer narijpt. In Bolivia is het achacha-seizoen van december tot maart, in het noordoosten van Brazilië van februari tot april, en in de Cerrado in de maanden oktober en november.

Momenteel is de enige boomgaard die een vergunning heeft om achacha te telen buiten het Amazonegebied en te verkopen, gelegen in de noordoostelijke staat Queensland in Australië. Het is evenwel een andere soort achacha: de Garcinia Brasiliensis of bacupari

De eerste commerciële oogst van achacha was begin 2015. De achacha wordt hier aangeprezen als Nieuwjaarfruit.

Het is rijk aan vezels, antioxidanten, met name vitamine C, en andere voedingsstoffen zoals foliumzuur, riboflavine, kalium, en bètacaroteen. De schil bevat betacaroteen, arginine en mineralen.

Achacha’s bevatten aanmerkelijk minder suiker in vergelijking met veel andere vruchten. Het lagere suikergehalte heeft echter geen invloed op de subtiele zoete smaak.

Glycemische index +/- 20  Glycemic load = 17.5    Nurti-Score A

ZUCSU: Achachairu past goed in een koolhydraatbewust dieet vanwege zijn lage glycemische index en glycemic load. Het is een gezonde keuze die weinig invloed heeft op de bloedsuikerspiegel en tegelijkertijd een rijke bron van vitaminen en mineralen biedt.

Aankoop

Achacha is alhier nog niet verkrijgbaar:

Uit Australië kan je soms Bacupari van januari tot begin april (= Garcinia brasiliensis, zie “Bacupari”) vinden, dus wel een andere soort! (zie aldaar)

• Lokaal in Guatemala van mei tot begin augustus
• Lokaal in Midden-Amerika van juni tot begin september.

De vrucht wordt hoofdzakelijk vers verkocht in Bolivia waar hij in het wild voorkomt: seizoen van december tot maart. De schil kan lichte kleurvariaties en/of kleine bultjes hebben die de smaak niet beïnvloeden.

Een onrijpe vrucht kan tot 4 weken benodigen om af te rijpen!

Bewaren

Het fruit is wel zes weken te bewaren in het donker bij een optimale temperatuur van 13° tot 15 à 20°C. en een hoge relatieve (ca 90%) vochtigheidsgraad (R.V.)   zoniet verschrompelt de vrucht. Hiervoor wordt de vrucht in een gesloten zak of container (om de vochtigheid vast te houden) bewaard.

Niet koelen beneden 13°C. De koelkast is te koud tenzij je hem dezelfde dag nog wenst te eten.

In vacuum verpakte Achachairu kan langer bewaard worden, tot een maand in de koelkast.

Invriezen

De achacha kan wel met schil en al worden ingevroren. Eenmaal ontdooit, moet hij geconsumeerd worden. Je kan hem ook schillen, en ontpitten en bewaren in luchtdichte zakken in de diepvries.

1 vrucht weegt 40-90 gram.   32% is eetbaar.

Het zachte, witte vruchtvlees heeft een fijne balans tussen de zoetheid en de zuurgraad, waardoor een unieke smaaksensatie ontstaat. Je kan hem zo vers eten. Het engiszins denken aan limonade.

Het vruchtvlees scheidt gemakkelijk van de schil.

Druk met 2 vingers op het midden zodat de schil openbreekt en trek de beide helften uit elkaar. Pel de vrucht en verwijder de pit met behulp van een mesje.  Het vruchtvlees kan je verwerken in een fruitsalade. Maak een sorbet of smoothie met het vruchtvlees.

Na enkele uren in de diepvries (maakt de smaak scherper) is het vruchtvlees een heerlijke toevoeging aan een warm dessert. De hele vrucht, ingevroren is een instant dessert dat slechts een paar minuten op tafel nodig heeft voordat het klaar is om te openen en te eten als een natuurlijke sorbet.

De schil is niet eetbaar maar is wel te gebruiken bij het maken van een dorstlessende drank, thee:

Doe de schil in een blender en pureer. Zeef om de vaste stoffen te verwijderen, de overblijvende vloeistof kan je dan verder bereiden volgens smaak.  Dit vocht kan je eveneens diepvriezen.

De pitten zijn niet eetbaar.

Jaarlijks viert men de achacha op het festival in de regio van Porongo (Bolivia). Op het festival verschijnt de vrucht in jam, likeur en andere zoete lekkernijen, waaronder honing van bijen die zich voeden met de achacha-bloemnectar.

Gebruik de schillen om siropen of infusies te maken, die kunnen worden toegevoegd aan dranken of desserts.