Koolhydraten zijn heel belangrijk voor ons lichaam , en hebben een invloed op de bloedsuikerwaarden.
Mensen met diabetes, moeten daar bijzonder aandachtig voor zijn, maar ook gezonde mensen hebben baat bij een goede kennis van koolhydraten.
De laatste jaren hoor je regelmatig dat het gebruik van koolhydraten ongezond en slecht is en het je hele metabolisme ontregeld. Wat moeten we hier allemaal van denken, welk nut hebben koolhydraten voor ons lichaam en wat zijn koolhydraten eigenlijk?
Welk nut hebben koolhydraten voor ons lichaam?
Koolhydraten zijn onmisbaar. Ze geven ons lichaam energie en zorgen voor het goed functioneren van onze organen. Tevens zorgen zij voor de aanbreng van heel wat nutriënten zoals vitaminen, mineralen, antioxidanten en vezels. Deze voedingsvezels zorgen tevens voor een goed verzadigingsgevoel bij de maaltijd, bevorderen de stoelgang en vertragen de opname van koolhydraten.
Waar vinden we koolhydraten?
Koolhydraten zijn van nature aanwezig in graanproducten, aardappelen, peulvruchten, fruit en melk, soms onder de vorm van toegevoegde suiker in koek, gebak, frisdranken, fastfood enz.
Wat zijn koolhydraten?
Koolhydraten kan je onderverdelen in 3 grote groepen :
- De eenvoudige suikers
Dit zijn de enkelvoudige suikers met een korte keten zoals glucose (=druivensuiker), saccharose (=riet of bietsuiker), fructose (=fruitsuiker) en lactose (=melksuiker).
Wat we vooral moeten onthouden over glucose en saccharose (riet of bietsuiker, allerlei siropen, honing enz ) is dat we ze in beperkte mate mogen toevoegen aan onze voeding. Deze suikers zijn niet voedzaam, bevatten wel veel energie maar geen voedingsstoffen zoals vitaminen en mineralen. Het zijn met andere woorden dode of lege kilocalorieën. Door de snelle vertering doen zij onze bloedsuikerwaarden zeer snel stijgen (hogere insuline nood , risico tot reactionele lagere waarden waardoor overmatig eten)
De negatieve invloed van deze suikers op de gezondheid is alom bekend :
- Hoge triglyceriden
- Verhoogd cardiovasculair lijden
- Verhoogd risico voor diabetes door verhoging van de insulineresistentie
- Suikerverslaving
Tot deze groep behoort eveneens fructose waarvan de inname, omwille van zijn schadelijke effecten, drastisch verlaagd moet worden en dit met behoud weliswaar van het “vers” fruit dat naast fructose ook vele gunstige stoffen bevat zoals vezels, antioxidanten …
2. Zetmeel
Dit zijn de meervoudige suikers of complexe suikers met langere ketens die door het spijtverteringsstelsel afgebroken moeten worden tot glucose.
Wij treffen deze aan in aardappelen, graanproducten, peulvruchten en sommige groenten. Deze groep is ook gezonder en bevat vele nutriënten noodzakelijk voor de gezondheid zoals antioxidanten, vitamines, mineralen, vezels e.a.
Complexe koolhydraten worden trager verteerd, geven dan ook langer energie en een tragere stijging van de bloedsuikerspiegel (en meer controle over de insulinesecretie)
Vele positieve eigenschappen worden aan deze koolhydraten toegewezen :
- Risicoverlaging voor chronische ziekten,
- Verlaging van de LDL (slechte) cholesterol.
- Toename van de “goede” darm bacteriën
- Anti-inflammatoire eigenschappen
3. Voedingsvezels of onverteerbaar zetmeel
Dit zijn eveneens meervoudige koolhydraten maar die door het lichaam moeilijk verteerd worden en dus ook minder calorieën geven. (1 gram vezels geeft +/- 2 kcal)
Tevens vertragen deze onverteerbare vezels de absorptie van de nutriënten met een betere controle van de bloedsuiker na de maaltijd als gevolg. (1 gram vezels geeft +/- 2 kcal )
Te onthouden : kies voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan zetmeel en voedingsvezels. Zij zijn voedzaam en onze bloedsuikerwaarden zullen trager stijgen.
Hebben alle koolhydraten een invloed op onze bloedsuikerwaarden?
Welke koolhydraten we ook nemen, ze hebben allemaal een invloed op onze bloedsuikerwaarde. Sommige koolhydraten zullen onze bloedsuiker sneller doen stijgen als andere. Een klontje suiker gaat onze bloedsuikerwaarde sneller omhoog duwen dan een bruine boterham. De snelheid waarmee koolhydraten onze bloedsuiker doen stijgen noemen we de glycemische index. Hoe hoger deze glycemische index, hoe sneller onze bloedsuikerwaarde omhoog gaat. Hoge bloedsuikerpieken vergen heel veel van ons lichaam! Een grote inname van geraffineerde suikers is dus niet gezond. De glycemische index van voedingsmiddelen kan wel erg verschillen naargelang de combinatie van onze maaltijd.
Hoe tel je koolhydraten?
Op restaurant gaan is voor mensen met diabetes vaak een hele uitdaging: hoeveel koolhydraten zitten er in de gekozen maaltijd? Koolhydraten doen immers de bloedsuikerwaarden stijgen. Door de hoeveelheid koolhydraten te kennen in de voeding en de gerechten wordt het weliswaar mogelijk de adequate keuze te maken om gezond te eten en voor mensen met diabetes eventueel hun behandeling (insuline)aan te passen.
Moeten we koolhydraten vermijden?
Absoluut niet, ze zijn belangrijk in een gezonde gevarieerde voeding. Er is geen enkele reden waarom we op restaurant aardappelen, pasta, rijst, fruit, dessert enz. zouden moeten laten links liggen. Slim genieten is de boodschap maar zoals alles in het leven : " Geniet met mate (en kwaliteit)
