Deze paddenstoel is van Aziatische oorsprong m.n. Japan en wordt voor het merendeel ook vandaar ingevoerd. In landen als Japan, Korea en China wordt deze soort en masse gekweekt en geconsumeerd.

In de afgelopen decennia zijn enoki-paddenstoelen echter ook populair geworden in andere delen van de wereld, waaronder Europa en Noord-Amerika.

Het fluweelpootje komt ook algemeen voor in Nederland en België.

Wilde versie

Het fluweelpootje groeit meestal in groepen van meerdere paddenstoelen. De zwam is saprotroof en leeft op stammen en stronken van loofbomen zoals iep, els en wilg. Het is een typische winterpaddenstoel die aangetroffen wordt van november tot en met maart. De paddenstoelen verschijnen bij temperaturen net boven het vriespunt.  De vaak gladde en slijmerige hoed is 2–10 cm breed en heeft een honinggele tot roodbruine kleur bij vochtig weer en bij droogte bruingeel en minder opvallend. De steel is vanaf de basis vaak fluwelig donkerbruin tot olijfzwart, maar onder de hoed lichter gekleurd. Hij is 3–8 cm lang. De lamellen zijn wit tot bleekgeel, de sporen wit.

Gekweekte versie

Deze wordt ook enokitake of jin zhen gu (sneeuwtop paddenstoel) genoemd. Gekweekte fluweelpootjes worden niet blootgesteld aan licht en hierdoor blijven ze mooi wit van kleur, bovendien zijn ze langer en dunner dan de wilde variant omdat ze met extra CO2 worden geteeld door speciale kragen op de kweekflessen te zetten. Enoki is een kleine paddenstoel die in bosjes bij mekaar op boomstronken groeit. Hij bestaat uit bundeltjes witte fluweelachtige steeltjes met kleine hoedjes erop. Die hoedjes groeien in het donker en nemen daar soms spectaculaire vormen aan.

Het fluweelpootje is een eetbare (rauw en kort gekookt) paddenstoelsoort. De lange, dunne gekweekte vorm is een vast ingrediënt in onder andere de Chinese, Japanse en Koreaanse keuken.

Enoki’s  worden vaak geïmporteerd en zijn ze voornamelijk in de herfst en winter vers verkrijgbaar. Tegenwoordig zijn ze het hele jaar door beschikbaar dankzij commerciële teelt, maar hun beste smaak en voedingswaarde komen tot hun recht in de koudere maanden.

Het fluweelpootje bevat antioxidanten zoals ergothioneïne. De steeltjes bevatten veel proteïnen en kalium.

Enoki-paddenstoelen zijn een goede bron van vezels, kalium, vitamine B2, B3 en B5, en bevatten ook een aantal andere belangrijke voedingsstoffen zoals ijzer en vitamine B1 en B6.

Glycemische index 15-20   Nutri-Score A

Met hun lage caloriegehalte, lage glycemische index en vezelrijke samenstelling passen enoki-paddenstoelen goed in een koolhydraatbewust dieet. De paddenstoelen hebben een minimale impact op de bloedsuikerspiegel en zorgen voor een verzadigd gevoel zonder veel calorieën of koolhydraten toe te voegen. Ze zijn bovendien rijk aan micronutriënten, wat helpt om de voedingsbalans te handhaven, zelfs bij koolhydraatarme eetpatronen.  

AANKOOP

Enoki is het hele jaar verkrijgbaar in supermarkten en Aziatische speciaalzaken. De meest kwalitatieve enoki zijn verkrijgbaar in de herfst en winter, maar door het jaar heen zijn ze vaak te vinden in winkels die importeren uit Azië.

De enoki’s worden in een jong stadium geoogst en in trosjes aangeboden. De paddenstoeltjes zijn witgeel van kleur en hebben lange stelen. De enoki paddenstoelen moeten bij aankoop vers en droog van uiterlijk zijn en vrij van zichtbare verkleuringen. Ook moeten ze mooi glanzend wit zijn met sterkehelder witte stengels.

De paddenstoelen zijn zowel vers als ingeblikt te koop. Deze uit blik kunnen wat taai en draderig zijn.

BEWAREN

Bewaar enoki in de koelkast. De paddenstoelen zijn zo 2 tot 3 dagen houdbaar. De optimale bewaartemperatuur voor de golden enoki is tussen de 4° en 7°C. De golden enoki kan je het beste bewaren met de voedingsbodem, omdat hij zo langer bewaard kan worden.

Bewaar paddenstoelen niet bij sterk ruikende groenten als prei en ui. Paddenstoelen nemen namelijk gemakkelijk geurtjes over. Houd ze liever ook uit de buurt van fruit of citrus, want daarbij zullen paddenstoelen sneller verouderen.

Wil je enoki paddenstoelen invriezen? Dan kun je ze het beste eerst blancheren (kort koken) of sauteren (kort roerbakken). Laat ze op keukenpapier uitlekken en afkoelen en stop ze in een diepvrieszakje of doosje in de vriezer. Ze zijn dan ongeveer drie maanden houdbaar.

Enoki smaakt fruitig en heeft een knapperige structuur. Meestal worden ze rauw gegeten in slaatjes, of op het einde aan warme bereiding toegevoegd, bijvoorbeeld in soep.

Meestal wordt enoki in een tros verkocht en zit er nog een laagje voedingsbodem onderaan de tros vast. Snijd deze samen met de soms wat taaie onderkant van de steeltjes af voor gebruik. Maak de paddenstoelen voorzichtig schoon met een borsteltje of stukje keukenpapier.

De paddenstoel is vooral populair als ingrediënt voor soepen en stoofschotels, omdat ze hun knapperigheid behouden, zelfs wanneer ze worden gekookt. Let erop dat je de paddenstoel niet te lang kookt, want dit maakt hem taai.

Je bereid de enoki best snel op hoog vuur. In de Japanse keuken worden enoki vaak gebakken of gegrild en op smaak gebracht met sojasaus en mirin.

Ze kunnen worden toegevoegd aan roerbakgerechten, risotto of noedels en zijn heerlijk in combinatie met shiitake-paddenstoelen en groenten zoals broccoli en paprika.

Probeer zeker ook een gefrituurde gouden enoki, heerlijk als aperitiefhapje of als decoratie bij een bereiding.

Ingeblikte enoki snij je best in kleinere stukjes.

Bereidingstijden

Tekstuurbehoud: Kook enoki niet te lang, want ze verliezen snel hun knapperigheid. Voeg ze pas op het laatste moment toe aan warme gerechten.

Smaakintensivering: Voor een intensere smaak kun je enoki kort roosteren of aanstoven met knoflook en soja.

Klassieke combinatie: Enoki’s smaken heerlijk in combinatie met ingrediënten zoals sesamolie, sojasaus en chilipepers.

4/2020: Gecontamineerde enoki afkomstig uit Korea (risico voor zwangere en mensen met een verminderd immuunsysteem).

Onderzoek door de Nationale Universiteit van Singapore heeft aangetoond dat de steel van het fluweelpootje een grote hoeveelheid van een proteïne bevat die het immuunsysteem kan ondersteunen

Het fluweelpootje is ook zelf thuis te kweken onder meer op voorgeënte stammetjes die te bestellen zijn.