CHENPI
Chenpi vindt zijn oorsprong in China, met name in de provincie Guangdong en het Guangxi-gebied, waar mandarijnen en sinaasappels overvloedig groeien. Het gebruik van gedroogde mandarijnenschillen gaat terug tot meer dan 1.000 jaar en is stevig geworteld in de traditionele Chinese cultuur. Hier werd het niet alleen gebruikt als smaakmaker in voedsel, maar ook als geneesmiddel voor spijsverteringsproblemen en hoest.
Chenpi wordt geproduceerd in gebieden met warme, zonnige klimaten, waar mandarijnen goed gedijen. Tegenwoordig wordt chenpi ook in andere citrusregio’s ter wereld geproduceerd, maar authentieke, goed gerijpte chenpi uit Guangdong blijft het meest gewaardeerd.
De zongedroogde schil van mandarijnen of sinaasappels ( Citru reticulata) die over de jaren een diepe smaak aanneemt. In China zijn er allemaal plantages die draaien op de schil van deze gedroogde citrus vrucht. De stad Xinhui in de Guandong provincie staat bekent om de export van de gedroogde mandarijnenschillen. Hier worden vaak nog onrijpe, groenere schillen voor gebruikt.
De schillen worden veel gebruikt in de Chinese en Indiase medicijnkunst, maar ook in de keuken.
De schillen worden in dunne reepjes gesneden en vervolgens langzaam gedroogd in de zon of in goed geventileerde ruimtes. Het belangrijkste kenmerk van chenpi is de fermentatie en rijping die gedurende meerdere jaren kan plaatsvinden. Naarmate chenpi ouder wordt, ontwikkelt het een rijkere smaak en een diepere geur. Dit proces geeft het zijn unieke karakter en culinaire veelzijdigheid.
Het oogsten van mandarijnen voor chenpi vindt plaats in de late herfst en vroege winter. Daarna worden de schillen gedroogd, en de beste chenpi wordt vaak jaren gerijpt. Hierdoor is het eindproduct niet seizoensgebonden en kan het het hele jaar door worden gekocht.
Soorten Chenpi
Chenpi is in verschillende rijpingsstadia en kwaliteitsniveaus verkrijgbaar:
- Vers Chenpi: Dit is jonger dan een jaar en heeft een relatief sterke citrusgeur met een lichte bitterheid.
- Gereduceerde Chenpi: Tussen 1 en 3 jaar oud, met een zachtere geur en subtielere smaak.
- Rijpe Chenpi: Dit kan meer dan 10 jaar oud zijn en heeft een diepe, complexe smaak met uitgesproken bittere tonen, die vaak medicinaal worden gebruikt.
Voedingswaarde
Chenpi zelf wordt in kleine hoeveelheden gebruikt, dus het heeft geen grote impact op de voedingswaarde van een gerecht. Het bevat echter veel gezonde componenten, waaronder antioxidanten, flavonoïden en essentiële oliën.
Nutri-Score B
Energie | Eiwit | Vet | Koolhydraten | Suikers | Vezels | |
100g | 250kcal | 3g | 1g | 80g | 32g | 49g |
Chenpi past goed in een koolhydraatbewust dieet, het voegt geen noemenswaardige hoeveelheid koolhydraten toe aan gerechten en is rijk aan vezels.
De smaak kan gerechten op een gezonde manier verrijken zonder dat er extra suiker of koolhydraten aan toegevoegd hoeven te worden.
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
Aankoop
Hele schillen van citrusvruchten zijn direct verkrijgbaar bij de meeste toko’s, kruidenmarkten en speciaalzaken. Sommige winkels verkopen ook citrusschili poeder of -capsules.
De beste kwaliteit komt uit de regio’s Guangdong en Guangxi. Het is belangrijk om te letten op de ouderdom van de chenpi; hoe ouder, hoe rijker de smaak.De kostprijs is afhankelijk van de leeftijd (1 jaar, 10 jaar of meer dan 20 jaar oud)
Bewaren
Chenpi kan eenvoudig op een koele, donkere plaats worden bewaard. In een luchtdichte pot blijft het jarenlang houdbaar, waarbij de smaak en geur zelfs sterker kunnen worden met de tijd.
Door de lange bewaartijd krijgt de schil extra smaakdiepte, die door de Chinezen bijzonder wordt gewaardeerd.
Voor optimale versheid kan chenpi in een vacuümverpakking worden bewaard. Dit voorkomt blootstelling aan lucht en vocht, wat de kwaliteit van de schillen beïnvloedt.
Bereidingswijze
De schillen smaken kruidig en zoutig, en worden ongeweekt meegestoofd in stoofschotels bouillon…en voor het serveren verwijderd.
Je kan ze ook voorweken, in kleine stukjes, of reepjes snijden en gebruiken in wokgerechten.
Je kan ze ook vermalen tot poeder en gebruiken in hartige en zoete gerechten.
Chenpi kan ook worden gebruikt om thee te maken, vaak gecombineerd met andere kruiden zoals gember en kaneel. De thee heeft een kalmerende werking en wordt traditioneel gebruikt om de spijsvertering te bevorderen.
No waste
Als je chenpi hebt gebruikt in een soep of stoofschotel, kun je de schil na het koken eruit halen en opnieuw gebruiken in thee of als smaakmaker voor sauzen.
Als je wat overgebleven chenpi hebt, kun je het gebruiken om siroop te maken of het inmaken in suikerwater voor een zoete lekkernij die lang houdbaar is.
Info
Chef’s advies
Je kan mandarijnschil ook zelf gemakkelijk drogen. Het vraagt tijd maar is gemakkelijk. Wat heb je nodig? Schillen en zon.
Gebruik chenpi met mate, want de smaak kan overweldigend worden. In soepen en stoofschotels is een klein stukje vaak genoeg om de smaken te verrijken.