Deze uit Midden-Amerika stammende plant was al bij de Azteken en de Maya’s bekend. Vandaag wordt de chayote gekweekt in plantages in Mexico, Guatemala, Honduras, Costa Rica, de Cariben, Californië, Noord– en Oost-Indië, de kustgebieden van Queensland/Australië, Nieuw-Zeeland, Hawaï, de Filippijnen, Noord- en West-Afrika en Zuid-Frankrijk.  De chayote wordt wereldwijd in de (sub)tropen gekweekt, maar groeit in feite bijna in alle klimaten.

De chayote is een doorlevende klimplant, die wel tien meter lang wordt, hij maakt lange ranken die trachten te klimmen, maar kan evengoed als pompoen geplant worden waarbij de ranken over de grond kruipen. De groeischeuten van de chayote zijn langer dan 25 cm. De stengels zijn licht behaard en in de lengterichting gegroefd. De plant heeft een wortelknol, die wel 10 kg kan wegen. HIj heeft tot 25 cm lange bladeren, die uit drie tot zeven afgeronde lobben met een gezaagde rand bestaan. Eén plant kan tweehonderd vruchten dragen.

De hangende geelgroene vrucht is peervormig met vier ingesnoerde ribben, 5-8 × 7-10 cm groot en tot 1 kg zwaar. De chayote heeft een wat rimpelige huid waarop kleine stompe, wratachtige stekeltjes zitten. De vrucht bevat één plat, ovaal, wit, tot 5 cm lang zaad. Het vruchtvlees heeft een groenig-witte kleur en smaakt komkommerachtig. De vruchten worden vooral groen geplukt, rijp zijn ze geel tot oranje.

Eén ha met 10 000 planten levert jaarlijks 120 000 vruchten van 6-700 gram die zeer lang vers blijven en goed tegen transport kunnen.

Chayote is een seizoensgebonden vrucht en wordt meestal geoogst in de herfst en winter, hoewel het in tropische gebieden het hele jaar door verkrijgbaar kan zijn.

Soorten

• Groene chayote: Dit is de meest voorkomende variant, met een gladde of geribbelde schil en lichtgroen vruchtvlees. Het heeft een milde smaak en een knapperige textuur.
• Witte chayote: Minder vaak voorkomend, deze variant heeft een lichtere, witte schil en een iets zoetere smaak.
• Gestekelde Chayote (Pointed Green): Geeft het beste resultaat in West-Europa. Zeer veel vruchten, tot 700 gram zwaar. De vruchten verschijnen in de nazomer en herfst.
• Gladde chayote: Vormt minder en kleinere vruchten.
• Chayote-ranken en bladeren: In sommige culturen worden de jonge ranken en bladeren van de plant gebruikt als een soort groene bladgroente, vergelijkbaar met spinazie.

De chayote wordt per zeetransport vervoerd. Om een goede overtocht te garanderen is een temperatuur van 5°C tot 7 ° C noodzakelijk en een RV tussen 85-90%.

Chayote bevat eerder weinig koolhydraten en veel vezels. De chayote bestaat voor 95% uit water.

Glycemische Index (GI): Laag (10-20)   Nutri-Score A

Chayote is zeer geschikt voor een koolhydraatbewuste voeding. Het lage caloriegehalte en de hoge vezelinhoud maken het ook een goede keuze voor mensen die willen afvallen of hun koolhydraatinname willen beperken. Bovendien biedt het een voedzame boost aan vitamines en mineralen, zoals vitamine C en kalium, zonder veel energie toe te voegen.

 

Aankoop

De chayote is jaarrond verkrijgbaar en wordt meestal geïmporteerd vanuit Midden-Amerika. Chayote is te vinden in goed gesorteerde supermarkten, vooral in de herfst en winter. Het is ook verkrijgbaar in Latijns-Amerikaanse, Aziatische en Caribische markten, waar het vaak verser en van betere kwaliteit is. Het is mogelijk om zowel de gladde als de stekelige variëteiten te vinden.

Vruchten leverbaar van september tot en met mei. Zoek gave, stevige exemplaren zonder beschadigingen en plekjes.

Bewaren

Bewaar de chayote bij voorkeur op een koele, donkere plek. Bijvoorbeeld in de kelder of voorraadkast.  Dan blijft deze vrucht 2, soms 3 weken goed.

Je kunt de chayote eventueel in de koelkast bewaren, maar dit heeft wel effect op de smaak. Wikkel de vrucht in een papieren handdoek om vocht te absorberen en bederf te voorkomen.

Chayote kan je ook opleggen op azijn.

Chayote kan vacuüm worden verpakt om de houdbaarheid te verlengen. In de koelkast kan vacuümverpakte chayote tot 2-3 maanden goed blijven.

Blancheer de chayote gedurende 2-3 minuten voordat je hem invriest. Zo blijft de smaak en textuur behouden en kan de vrucht tot zes maanden in de vriezer worden bewaard.

Een chayote weegt 200 à 450 g. Je kunt de vrucht zowel als groente bereiden door het te koken, als rauw eten als fruit. De gehele plant is eetbaar: bloemen, bladeren, groeischeuten en wortelknollen.

De vrucht is eerder neutraal van smaak en daarom goed te combineren. De smaak zit ergens tussen komkommer, courgette en meloen. Lekker in lichte, zomerse soepjes, gewoon in blokjes een paar minuutjes meekoken. Rauw door salades kan ook. Of in smalle reepjes door een roerbakgerecht.

Bij een kleine chayote hoef je de schil niet te verwijderen.

Heeft de vrucht een dikke schil? Schil hem dan met een dunschiller of aardappelschilmesje. Binnenin de chayote bevindt zich een grote zachte eetbare pit. De pit is smal en langgerekt. De pit wordt harder naarmate de vrucht groter en rijper wordt. Is de pit zacht, dan kan die gekookt gegeten worden. Harde pitten zijn niet eetbaar. De pit smaakt een beetje naar amandel en limaboon en zal extra smaak aan je gerecht geven.

Schillen kun je het beste onder stromend water doen, omdat de chayote een kleverige stof afscheidt die de huid irriteert en bij sommige mensen als een lokaal verdovingsmiddel werkt. Handschoenen dragen tijdens het schoonmaken is dus aan te raden. Deze stof verdwijnt gelukkig tijdens het koken. Snijd de steel van de chayote er vervolgens af, halveer de vrucht en verwijder het zaad.

Door de milde smaak en knapperige textuur kan het in tal van gerechten worden gebruikt, zoals:

• Salades: Rauw gesneden chayote kan worden toegevoegd aan salades voor een frisse, knapperige textuur. Combineer het met limoensap, koriander en avocado voor een gezonde Mexicaanse salade.
• Gevulde Chayote: Snijd de vrucht doormidden, verwijder het zaad en vul het met een mengsel van gehakt, groenten en kruiden. Bak het vervolgens in de oven voor een voedzame maaltijd.
• Soepen en Stoofschotels: Chayote kan worden toegevoegd aan soepen en stoofschotels, vergelijkbaar met de manier waarop aardappelen of courgette worden gebruikt. Het behoudt zijn textuur tijdens het koken en absorbeert gemakkelijk smaken.
• Roerbakgerechten: In de Aziatische keuken wordt chayote vaak in dunne plakjes gesneden en geroerbakt met knoflook, gember en sojasaus voor een snel en smakelijk bijgerecht.
• Geroosterde Chayote: Geroosterd in de oven met olijfolie, knoflook en kruiden, krijgt chayote een licht gekarameliseerde smaak die goed past bij gegrilde vis of vlees.

Bereidingstijd

 Vruchtvlees kan rauw gegeten worden, bijvoorbeeld geraspt of gesneden in een salade. Ook gekookt, gestoofd of gebakken kan hij bijna alle gerechten versterken. Na bereiding blijft het vruchtvlees stevig. Gebakken zijn chayotes fris en licht zoet van smaak. Het vruchtvlees verkleurt evenwel snel zonder schil. Met een beetje citroensap is dit eenvoudig te voorkomen.

De jonge bladeren en scheuten kan je rauw in salades gebruiken of je kan ze stoven als spinazie of asperge.

De chayote vormt onder de grond ook wortelknollen, deze worden als alternatief voor aardappels gegeten. Zo’n knol kan wel twintig kilo wegen.

Hij kan ook op dezelfde wijze als aardappel gekookt worden. Helaas is de wortel nog niet te koop bij ons.

No waste

De grote zaden van de chayote zijn eetbaar en hebben een zachte, nootachtige smaak. Je kunt ze toevoegen aan soepen of salades, of gewoon grillen met wat kruiden.

Als je een chayotevrucht hebt met een rijp zaad, kun je dit in de grond planten om je eigen chayoteplant te laten groeien.

Chayote kan je zelf telen uit zijn eigen vrucht. De gestekelde vorm doet het het best in ons klimaat.