Oorspronkelijk afkomstig uit India, Pakistan en Bangladesh, groeit de plant – dankzij zijn hittebestendigheid en droogtetolerantie – ook in andere tropische regio’s

Wat is phalsa en hoe wordt het geteeld?

Phalsa is een zomerse bes (drupe) van de plant Grewia asiatica, behorend tot de mallowfamilie (Malvaceae). Het zijn struiken van 4–8 meter hoog met ronde, glanzende bladeren en kleine gele bloemen in clusters. De vruchten rijpen in ongeveer 7–8 weken en veranderen van groen via roodpaars naar zwartpaars bij optimale rijpheid

Het is inheems in het grootste deel van Indian en Zuidoost-Azië. Het is genaturaliseerd en lokaal invasief geworden in Australië en de Filippijnen. De plant zet sterk in op lokale zaadvermeerdering, met alleen af en toe vegetatieve vermeerdering; in India kent men ‘tall’ en ‘dwarf’-types, waarbij kleinere struiken vaker vruchten geven .

Phalsa houdt van zon, droogte en goed vocht vasthoudende, neutraal tot licht alkalische grond.

Phalsa kent geen uitgebreide rassenlijst, maar er zijn varianten zoals ‘tall’ (grotere struik, meer pulp) en ‘dwarf’ (compacter, sappiger) wordt vooral geteeld in droge gebieden in India (Punjab, Gujarat, Rajasthan, Maharashtra), Pakistan en Bangladesh, maar ook in Nepal, Zuidoost-Azië en – als woekerplant – in Australië .

De vrucht is een eetbare steenvrucht met een diameter van 5-12 mm, paars tot zwart als hij rijp is.

De plant wordt op grote schaal gekweekt voor zijn zoetzure zure vruchten, die tijdens de zomermaanden op de markt worden verkocht onder de naam falsa

Seizoen: voorjaar–zomer:

• Zaaien/verplanten: maart–juli
• Bloemen: april–mei
• Oogst: mei–juni voor noordelijke regio’s, eerder in het zuiden

Voedingswaarde

Rijk aan antioxidanten (anthocyanen, polyfenolen en flavonoïden) , mineralen, vitaminen A en C.

Glycemische index 5.3   Nutri-Score A NOVA score 1

Koolhydraatbewust? Absoluut – de lage GI van 5,3 en het beperkte suikergehalte maken het een uitstekende keuze. Verse bessen leveren vezels, vitaminen en een fluweelzachte zoet-zuurbeleving met minimale glycemische belasting. Alleen bij gebruik in siroop met veel suiker wordt dit minder passend.

Aankoopadvies

• Verse bessen: zelden buiten Zuid-Azië verkrijgbaar, maar soms te vinden in Aziatische supermarkten of op exotische markten in het seizoen.
• Sap, siroop, sherbet (poeder of fles): online verkrijgbaar bij gespecialiseerde importeurs uit India–Pakistan.
• Zaden of plantjes: te vinden via tuinzaden-webshops, vaak onder de naam ‘Phalsa’ of ‘Sherbet Berry’

Waarop letten bij aankoop:

• Verse vruchten: stevig, glanzend, zonder harde kern of schimmel.
• Sap/siroop: weinig toegevoegde suikers, geen kunstmatige kleurstoffen.
• Zaden: biologisch, niet-GMO, informatie over resistentie.

Bewaren

• Vers: slechts 2–3 dagen in de koelkast – kwetsbaar en bederfelijk.
• Invriezen: pulp/sap invriezen in porties tot 6–12 maanden houdbaar.
• Vacumeren/geconcentreerd siroop: in de koelkast enkele weken; steriel bewaren verlengt houdbaarheid.

Culinaire toepassingen

• Sherbet/siroop: popular in de hitte – meng pulp met suiker/zoetstof en water, serveer gekoeld met munt.
• Verse consumptie: met zout+chili, direct van de struik gegeten als pittige snack.
• Dressings/desserts: combineer met yoghurt, citroen of mango.
• Conserven: chutney, jam of gelei.
• Medicinale drankjes: in traditionele Ayurveda gebruikt als verkoelend tonicum .

Cheftips /No waste

1. Meng pulp met eiwit en suiker voor phalsa meringues.
2. Gebruik als acidic glaze voor vis of gevogelte.
3. Verwerk in cocktails of mocktails met gin en kruiden.
4. Overgebleven pulp: invriezen in ijsblokjes voor later gebruik.
5. Schillen/kernen: koken in water voor azijn of tinctuur.

Misleidende claims

• “Superfood”: terwijl het voedzaam is, is ‘superfood’ marketingjargon.
• “Medicinale cure”: therapeutische claims zijn niet wetenschappelijk bewezen.
• “Natuurlijk suikervrij”: verse bessen bevatten natuurlijke suikers – let op bij conserven.
• “Lang houdbaar verse bessen”: aangezien phalsa kwetsbaar is, blijven ze slechts kort vers.

Phalsa is een klein maar krachtig fruit dat zich onderscheidt door zijn unieke combinatie van smaak, verkoelende werking en gezondheidsvoordelen. Perfect voor wie zoekt naar een alternatieve, exotische fruitervaring met lage glycemische impact. Met aandacht voor versheid en bereiding kan dit prachtige, maar nog relatief onbekende fruit een heerlijke aanvulling zijn op zowel klassieke als vernieuwende gerechten.