ARROWROOT
De arrowroot komt voor in Midden- en Zuid-Amerika en in de tropen van de Oude Wereld. Ook komt hij voor in het wild in Florida. Hij wordt voornamelijk geteeld in West-Indië (Jamaica, Saint Vincent en de Grenadines), Australië, Zuidoost-Azië en Zuid-Afrika. De aboriginals uit West-Indië, ook wel Arawaks genoemd, gebruikten dit poeder om gifstoffen op te zuigen van mensen die gewond waren geraakt door gifpijlen.
De meeste maranta’s, vaak klimplanten, worden gehouden omwille van hun mooie kleurrijke bladeren. Het is een 0,5-1,5 m hoge struik met een overblijvende, knollig verdikte wortelstok. De wortelstokken rijpen in 10-11 maanden. De wortelstokken zijn klaar om geoogst te worden als de bladeren verwelken en afsterven. In dit stadium worden de planten meestal met de hand gerooid en worden de wortelstokken gescheiden van de bladsteel. De wortel is goudachtig van kleur en heeft een langwerpige vorm. De wortelstok is 10–30 cm lang, wortelvormig en heeft een witte, bitter smakende schil. De wortelstokken worden een jaar na het planten geoogst en bevatten ongeveer 23% aan zetmeel.
Arrowroot wordt meestal geoogst in het droge seizoen, wanneer de plant in rust is. Dit varieert afhankelijk van de teeltlocatie, maar valt vaak tussen de late herfst en het vroege voorjaar.
Twee belangrijke cultivars worden gekweekt in St. Vincent:
- ‘Creole’, met lange dunne wortelstokken, die dieper doordringen in de grond en zich breder verspreiden.
- ‘Banana’, met kortere, dikkere, minder vezelige wortelstokken, ze groeien meer oppervlakkig waardoor ze gemakkelijker mechanisch te oogsten zijn.
Ze worden gewassen en daarna ontdaan van de papierachtige schil. Dit is een nauwkeurig werkje omdat de hars uit de schil het zetmeel kan bederven in smaak en kleur. Ze worden daarna opnieuw gewassen, gedroogd en tot pulp vermalen. De melkachtige vloeistof die zo wordt verkregen wordt gefilterd zodat een poeder uit het zetmeel wordt gewonnen. Dit poeder staat in de handel bekend als “arrowroot”. Het wordt verkocht in blikken en pakjes.
Arrowroot heeft een enorme bindkracht. Het bindt al op een vrij lage temperatuur. Het heeft een neutrale smaak (geen aroma’s) waardoor het je gerecht/recept niet beïnvloedt, geen verlies aan bindkracht na verloop van tijd, wat wel gebeurt bij bindmiddelen op basis van meel/bloem. Het kan overal in worden gebruikt: in zoete maar ook zure gerechten.
De gemiddelde productie van zetmeel per hectare is 2 500 kg
Soorten
Er zijn verschillende planten waarvan het zetmeel als ‘arrowroot’ kan worden aangeduid:
- Maranta arundinacea: De meest bekende bron van arrowroot zetmeel.
- Curcuma angustifolia: Ook bekend als Oost-Indische pijlwortel.
- Tacca leontopetaloides: Bekend als Polynesische arrowroot.
Voedingswaarde
De wortelstokken bevatten ongeveer 23% zetmeel. Glutenvrij.
Arrowroot zetmeel is een van de puurste vormen van natuurlijke koolhydraten en heeft een hoge maximale viscositeit.
Glycemische index 58 – Arrow root wortel Glycemische index 14
Doordat er minder nodig is om hetzelfde verdikkingseffect t.o.v. tapioca en andere wortelzemelen te bekomen, zijn er ook minder koolhydraten en calorieën in de portie voor hetzelfde effect.
/100g | Energie | Eiwit | Vet | Koolhydraten | Suikers | Vezels |
Poeder | 357 kcal | 0.3g | 0.1g | 84.8g | 3.4g | |
Wortel | 65 kcal | 4.24g | 0.2g | 13.39g | 1.3g |
ZUCSU: Het biedt een gezonde vervanging voor maïzena of bloem als verdikkingsmiddel, wat helpt om de totale koolhydraat- en calorie-inname te verminderen.
Voordelen / Nadelen
Cave vervalsingen, het zetmeel, dat als arrowroot wordt verkocht is vaak cassavemeel, dat niet dezelfde geleivormende eigenschappen en voedingswaarde heeft. Kuzu-meel wordt ook vaak als arrowroot verkocht.
Aankoop / Bewaren
AANKOOP
Arrownoot kan je vinden in de natuurvoedingswinkel, gespecialiseerde online winkels en sommige supermarkten in verpakkingen van +/- 200 gram. Het echte arrowroot is een licht wit poeder met fijne korrel. Het voelt vast aan en klinkt als verse sneeuw wanneer dit in de handen wordt geperst. Het is reukloos als het droog is, maar het verspreidt een zwakke eigenaardige geur als het met kokend water wordt vermengd.
Het hele jaar door verkrijgbaar.
Voor de beste kwaliteit is het aan te raden om bij gerenommeerde verkopers te kopen die een hoge omloopsnelheid hebben om versheid te garanderen.
Commercieel pijlwortelzetmeel van goede kwaliteit moet zuiver wit, schoon en vrij van vlekken zijn en een vochtgehalte hebben van niet meer dan 18,5 procent, met een laag as- en vezelgehalte, een aanvankelijke pH van 4,5-7 en een maximale viscositeit tussen 512 en 640 Brabender-eenheden, afhankelijk van het niveau.
BEWAREN
Arrownoot is een droog product. Dit product kun je jaren bewaren, mits koel en droog bewaard.
Arrowroot poeder kan worden ingevroren om de houdbaarheid nog verder te verlengen, hoewel dit meestal niet nodig is vanwege de lange houdbaarheid bij kamertemperatuur.
Bereidingswijze
Arrowpoeder vormt tijdens het koken een perfecte gelei met een erg gladde consistentie in tegenstelling tot vervalste artikelen met aardappelzetmeel en vergelijkbare zetmelen met een lagere waarde, die grotere stukken bevatten. Het wordt gebruikt als verdikkingsmiddel in sauzen, soepen, en pudding. Het heeft een neutrale smaak en vormt geen gel bij afkoeling, wat het ideaal maakt voor delicatere gerechten.
Arrowroot wordt gebruikt als bestanddeel van biscuit, pudding, gelatine, cake en bouillons. Het is licht verteerbaar en wordt gebruikt door mensen met een speciaal dieet.
Arrowroot als bindmiddel zal de smaak niet beïnvloeden en mag gebruikt worden met zure ingrediënten (bv. zure vruchten).
Met arrowroot ingedikte vloeistoffen mogen ingevroren worden.
Hoeveel arrowroot gebruiken als bindmiddel?
- 1 tot 1,5 theelepel arrowroot bindt ongeveer 0,25 liter vloeistof
- 1,5 theelepel arrowroot vervangt 1 eetlepel bloem
- 2 theelepels arrowroot vervangen 1 eetlepel maïzena
Hoe gebruiken?
Arrowroot eerst oplossen in een beetje koud water, melk, jus… Vervolgens toevoegen aan het recept en kort aan de kook brengen. Gebruik 25 gram arrowroot voor het indikken van 500 ml vloeistof. Arrowroot gaat pas goed binden als het gerecht het kookpunt bereikt.
Let op: ook na verhitting blijft arrowroot nog wat langer binden. Voor het definitieve resultaat laat je best je gebonden vloeistof nog enkele minuten dikken. Qua bindkracht is arrowroot te vergelijken met de reguliere maïzena, maar het grote verschil tussen reguliere maïzena en arrowroot is dat arrowroot een heldere binding geeft. Daarnaast is arrowroot bij een lagere temperatuur effectiever dan met maïzena.
Arrownoot is reukloos als het droog is, maar heeft een zwakke eigenaardige geur als het met kokend water wordt vermengd.
De arrow knolletjes als je ze kan vinden zijn eetbaar kan je koken of wokken. Was schil en snijd ze in dunnen plakjes.
Info
Niet verwarren:
- Arrowroot en kuzu lijken veel op elkaar. Het wordt soms zelfs met elkaar verward. En hoewel ze allebei gemaakt worden van een Japanse wortel, verschilt de kuzuplant toch wel degelijk van de pijlwortel (arrowroot). Het basismateriaal maakt dus verschil! Daarnaast komt arrowroot in poeder en kuzu in blokjes. Kuzu en Arrowroot zijn glutenvrij.
- Verwar de wortel ook niet met de pijlkruidknolletjes of arrowhead die lekker zijn maar afkomstig van een andere plant.
St. Vincent in West India is verantwoordelijk voor het grootste deel van de wereldproductie van arrowroot. Sinds enkele jaren wordt het ook in bescheiden mate verbouwd in Brazilië, voornamelijk in de Otujai-vallei, Santa Catarina. Na een uitzonderlijk zware oogst die resulteerde in 4.000 ton onverkochte voorraad, daalde de productie in St. Vincent gestaag en was deze misschien helemaal ingestort, maar de laatste jaren is er hernieuwde belangstelling, vooral van kopers in de VS waar pijlwortelzetmeel wordt gebruikt vervaardiging van copy papier voor computers.
Chef’s advies
Gebruik arrowroot als verdikkingsmiddel in doorzichtige sauzen om een heldere, glanzende afwerking te behouden. Voeg het toe aan het einde van de kooktijd om klonteren te voorkomen.