Sprinkhanen zijn gesegmenteerde, springende insecten uit de orde Orthoptera, met lange achterpoten waarmee ze grote afstanden kunnen springen. Culinair gaat het in de EU vooral om migrantensprinkhaan (Locusta migratoria) (heel, gedroogd of gevriesdroogd), terwijl in Mexico chapulines (o.a. Sphenarium spp.) cultureel iconisch zijn. Ze zijn planteneters en bevatten naast eiwit ook chitine (onverteerbare vezel) in het exoskelet.

Voorkomen & habitat (wereldwijd)

Sprinkhanen leven in graslanden, weilanden en open habitats, maar komen ook voor van tropisch regenwoud tot droge woestijn. Sommige soorten leven solitair, andere vormen zwermen (de zgn. “locust”-fase).

Voor consumptie in de EU gaat het om gecontroleerde kweek; wilde vangst is hier niet aan te raden (hygiëne/ residuen/ soortidentificatie).

Soorten & verwarring

• Sprinkhaan vs. krekel: krekels (Acheta domesticus) ≠ sprinkhanen (andere smaak/geluid/gedrag); krekel is vaak “noteiger”.
• Sprinkhaan vs. locust: geen andere familie; “locust” = sprinkhanen in zwermfase (o.a. Schistocerca gregaria).
• Chapulines (Mexico): kleiner; droog geroosterd met chili, limoen, zout; streetfood tot fine dining.

Seizoen

• Gekweekt (EU): jaarrond beschikbaar (heel, pootjes/vleugels verwijderd, granulaat/meel).
• Het seizoen waarin sprinkhanen het meest overvloedig zijn, kan variëren afhankelijk van de locatie en de soort.
• Traditioneel (Afrika/Midden‑Amerika): piek in warme maanden met overvloedige vegetatie; regio‑

Deze  insecten worden geteeld in speciale boerderijen in Europa om optimale kwaliteit en traceerbaarheid te garanderen. Om ze zo lang mogelijk goed te houden zonder voedingswaarden en smaak te verliezen worden ze gevriesdroogd voordat ze gekruid worden.

In Afrika worden levende sprinkhanen in het wild gevangen in het sprinkhaan seizoen. In Uganda is het bijvoorbeeld een echte delicatesse.

Zuid-Amerika en specifiek Mexico, is het daadwerkelijke Mekka van het sprinkhanen eten. Chapulines zoals ze daar genoemd worden, worden getoast en op smaak gebracht met knoflook, lime juice en zout voor een fantastische smaakcombinatie.

Nutritionele eigenschappen

Hoog eiwitgehalte met een gunstig aminozuurprofiel, onverzadigd vet. Rijk aan micronutriënten (ijzer, zink, B-vitaminen). De onoplosbare vezels (chitine) dragen bij aan de vezelinname maar kan bij hoge inname GI-discomfort geven. Portie advies <45g.

Let op allergenen en kruisreactie: mensen die een schaal- of schelpdierenallergie hebben of allergisch zijn voor huismijt, zijn soms ook allergisch voor insecten.

Verse sprinkhanen passen goed in een gezonde koolhydraatbewuste voeding vanwege hun hoge eiwitgehalte en matige vetgehalte. Ze bevatten geen koolhydraten, waardoor ze een goede keuze zijn voor mensen die een koolhydraatbewust dieet volgen.

Gezondheid & veiligheid

• Niet rauw: behandel als dierlijk product → verhitten (koken/blancheren/wokken/frituren).
• Hygiëne: kruisbesmetting vermijden (snijplanken/mes).
• Allergenen: waarschuwing voor schaaldier-/weekdier‑ en huismijt‑allergie (kruisreactie).
• Portieadvies: hanteer conservatief ≤ ~45 g per keer voor hele/gedroogde dieren i.v.m. chitine‑tolerantie (EFSA/NVWA‑lijn) en bouw consumptie op.
• Herkomst: kies EU‑geregistreerde leveranciers voor kwaliteit en traceerbaarheid.

Aankoop

Verse sprinkhanen zijn soms verkrijgbaar op lokale markten in gebieden waar ze worden geconsumeerd. Online retailers bieden ook gedroogde sprinkhanen aan voor consumptie. Bij het kopen van sprinkhanen is het belangrijk om op zoek te gaan naar producten van hoge kwaliteit en afkomstig van betrouwbare bronnen.

• Geregistreerde kweek: bedrijven moeten geregistreerd zijn en aan veiligheidseisen voldoen (traceerbaarheid, HACCP).
• EU‑Novel Food: verschillende soorten (o.a. Locusta migratoria, meelwormen) hebben inmiddels specifieke toelatingen. Let op etiket/soortnaam en allergenenwaarschuwing (kruisreactie met schaaldieren/huismijt).
• Vormen: heel (evt. vleugels/poten verwijderd), gedroogd/gevriesdroogd (lange houdbaarheid), granulaat/meel.
• Kwaliteit: uniform uiterlijk, geen verbrande deeltjes, neutrale geur.
• Waar te koop: speciaalzaken/online (EU‑producenten); in sommige regio’s lokale markten (Afrika/Latijns‑Amerika) — maar niet voor Benelux‑consumptie zonder controle.

Bewaren

• Verse sprinkhanen kunnen worden bewaard in de koelkast en binnen enkele dagen geconsumeerd.
• Gevriesdroogd/gedroogd: koel, donker, luchtdicht; na openen vlot verbruiken (oxidatie).
• Diepvries (–18 °C): hele sprinkhanen 3–6 mnd; langzaam koelen bij ontdooien.
• Bereid: afgedekt koelen ≤24 u; daarna opkrokanten (oven/airfryer).

Droog toast ze in pan of oven, of bak/frituur kort in neutrale olie (hoog rookpunt). Kruid ná de hittebehandeling. Ze hebben een nootachtige smaak en knapperige textuur die goed samengaat met verschillende kruiden en specerijen.

Denk aan sprinkhanen als structuur‑ en smaakcomponent i.p.v. hoofdvulling:

• Chapulines‑stijl: chili, limoensap en zout → over taco’s, gegrilde maïs, guacamole.
• Aziatisch: wok met gember‑lente‑ui‑soja, serveer op rijst of groentenoedels.
• Benelux‑modern: pompoenrisotto met salie & sprinkhaan‑crumble; gebrande prei met amandel‑miso en crunch.
• Zoet/gebak (kan, maar niche): fijn granulaat in koekjes/chocola voor eiwit & umami.

1. Mondgevoel: verwijder vleugels en poten (haakjes) bij hele dieren.
2. Crunch = droogte: dry‑toast (160–170 °C, 6–10 min) of korte frituur; kruid daarna.
3. Smaakbalans: zuur (limoen/azijn), gerookte paprika, knoflook‑sesam werken top.
4. Dosering: gebruik als crouton‑topping of mix‑in (textuur + proteïne), niet per se als “grote hap”.
5. Umami‑zout: fijnmalen met zeezout + chili = sprinkhaan‑
6. Bouillon‑diepte: restjes (zonder specerijen) kort trekken in groente-/paddenstoelenbouillon; fijn passeren.
7. Meelboost: 1–5% insectenmeel in pannenkoek/wrap‑beslag (label allergenen!).

Sprinkhanen leveren krokant, karakter en proteïne met nauwelijks koolhydraten. Met droog toasten of kort frituren, slimme kruiding en zuur‑accenten zet je een modern, low‑waste gerecht neer dat past van streetfood tot fine dining—mits je allergenen, herkomst en hygiëne goed borgt.