Chakalaka is ontstaan in Zuid-Afrika en wordt vooral gegeten in stedelijke gebieden en townships. Het gerecht is ontstaan uit de noodzaak om met eenvoudige ingrediënten voedzame maaltijden te maken. Het gerecht, dat oorspronkelijk door mijnwerkers werd gemaakt, bestaat uit een mix van gestoofde groenten, bonen, tomaten en kruiden.  Het heeft zich verspreid over het hele land en wordt tegenwoordig vaak geassocieerd met braais (barbecues). Er is geen specifiek seizoen voor Chakalaka, omdat de ingrediënten het hele jaar door beschikbaar zijn. Het gebruik van ingeblikte of gedroogde bonen maakt het bovendien een niet-seizoensgebonden gerecht.

Chakalaka kent vele regionale en persoonlijke variaties. Hoewel het basisrecept altijd tomaten, uien, wortels en chilipepers bevat, worden er soms bonen, erwten, kool of paprika’s aan toegevoegd. In sommige streken voegen mensen ook curry, knoflook of gember toe voor extra smaakdiepte. Deze veelzijdigheid maakt Chakalaka een flexibel gerecht dat aangepast kan worden aan persoonlijke voorkeuren en beschikbaarheid van ingrediënten.

Chakalaka kan variëren in voedingswaarde, afhankelijk van de ingrediënten. Het bevat veel vitamines zoals vitamine C (uit tomaten en paprika’s) en A (uit wortels), evenals antioxidanten.

Glycemische index 30-50  GL 6-10  Nutri-Score A of B, afhankelijk van de vettoevoeging

ZUCSU: Chakalaka is rijk aan vezels door de vele groenten en bonen, wat het een geschikt gerecht maakt voor koolhydraatbewuste diëten. De glycemische index blijft relatief laag, wat betekent dat het gerecht de bloedsuikerspiegel stabiel houdt. Door het gebruik van veel groenten in plaats van bijvoorbeeld aardappelen, past Chakalaka goed binnen een gezonde en bewuste voeding. Voor een nóg koolhydraatarmere versie, kun je de bonen weglaten of vervangen door extra groenten zoals courgette of aubergine.

Aankoop

De ingrediënten voor Chakalaka zijn overal ter wereld eenvoudig te vinden in supermarkten of groentewinkelsLet bij aankoop van de groenten op versheid; kies stevige, rijpe tomaten en knapperige wortels.

In Zuid-Afrika zelf kun je kant-en-klare versies kopen in supermarkten.  Indien je ingeblikte bonen gebruikt, let dan op het zoutgehalte.

Bewaren

In een afgesloten bakje blijft Chakalaka in de koelkast tot vijf dagen goed. De smaak kan zelfs verbeteren na een dag, omdat de kruiden de kans krijgen om goed in te trekken.

In een vacuümverpakking kan Chakalaka tot 7-10 dagen in de koelkast worden bewaard.

Chakalaka is uitstekend geschikt om in te vriezen. Verdeel het in porties en bewaar het tot 3 maanden in de vriezer. Ontdooi het langzaam in de koelkast of warm het direct op vanuit de vriezer.

Chakalaka wordt traditioneel geserveerd als bijgerecht bij een Zuid-Afrikaanse braai, maar het past ook goed bij andere gerechten:

Bij vlees: Perfect als pittige saus naast geroosterd vlees zoals boerenworst, kip of rundvlees.

Vegetarisch gerecht: Serveer het met rijst, couscous of maïsmeelpap als een voedzame en vullende maaltijd.

Bij brood: Gebruik Chakalaka als vulling voor sandwiches of wraps.

Dip: Combineer het met hummus of serveer met platbrood als een smaakvolle dip.

No waste

Het vocht van de ingeblikte bonen kan worden gebruikt om sauzen te verdikken of als eiwitvervanger in bakrecepten.

Chakalaka is een typisch Zuid-Afrikaans gerecht dat op zoveel verschillende manieren gegeten kan worden. Het kan zowel koud als warm en zeer pikant of mild gegeten worden. Het kan meer vloeibaar om als een saus te eten, of iets dikker met meer groenten om als bijgerecht te eten. Alles hangt van de gelegenheid af en met welk gerecht het geserveerd wordt.

Voeg gember of knoflook toe om het gerecht een extra laag van smaak te geven.

Pas het aantal chilipepers aan op je eigen voorkeur; het gerecht moet wel pittig zijn, maar niet overheersen.

Laat het gerecht een dag rusten voor een intensere smaak. De kruiden trekken beter in, waardoor het de volgende dag nog lekkerder is.