De cainito komt van nature voor in Midden-Amerika, de Grote Antillen en West-Indië. Hij wordt nu in de laaglanden van Mexico tot in het noorden van Argentinië verbouwd. De plant wordt eveneens gekweekt in Suriname in Zuid- en Zuidoost-Azië, in het noorden van Australië en in Afrika.

Het is een snelgroeiende 8-30 m hoge, groenblijvende boom met een korte, tot 1 m brede stam, een dichte, brede kroon en bruin behaarde takken. Alle plantendelen bevatten een melkachtig latex (vandaar de naam “melkfruit”). De afwisselend geplaatste bladeren zijn tot 16 x 6 cm groot, ovaal, gespitst, gaafrandig, leerachtig, van boven groen en glanzend en van onderen kalend zilverachtig tot goudbruin behaard. Bomen doen er ongeveer 5 – 10 jaar over om fruit uit zaad te produceren.

De kleine zoet geurende bloemetjes staan in trosjes in de bladoksels. Ze zijn groenachtig geel, geel of paars-wit, hebben vijf of zes kelkbladeren en een vijf lippige bloemkroon.

De besvruchten zijn rond of ovaal en tot 10 cm groot. De buitenschil is dun, glad en glanzend. De vrucht bestaat in drie kleuren, donkerpaars, groenachtig bruin en geel. De paarse vrucht heeft een dikkere schil, 6-13 mm dik donkerviolet, taai en vlezig terwijl de groenachtig bruine vrucht een dunne schil heeft, 3-5 mm groenwittig met een meer vloeibare pulp, de gele variant komt minder vaak voor en is moeilijk te vinden. De schil bevat een bittere, witte latex (melksap).

Onder de binnenschil ligt een laag sappig, witglazig vruchtvlees met een zoete doch flauwe smaak bij paarse rassen en met een zuurdere maar aromatischere smaak bij groene rassen.

Onder dit vruchtvlees liggen tot elf, stervormig om de kern van de vrucht gerangschikte, glanzende, donkerbruine zaden. Op een doorsnede van de vrucht vormen deze zaden een sterpatroon.

De vruchten vallen niet als ze rijp zijn, maar moeten met de hand worden geplukt door de stengel af te knippen. De cainito wordt geoogst als de schil dof is geworden, een beetje gerimpeld en zacht begint te worden.

Een emulsie van de licht bittere zaadpitten wordt gebruikt om imitatiemelk van amandelen of noga en andere lekkernijen te maken.

Soorten

Cainito komt voor in verschillende kleurvariaties, maar de meest voorkomende soorten zijn:

• Paarse Cainito: Deze variant heeft een dieppaarse, bijna zwarte schil en wit vruchtvlees. De paarse Cainito is meestal iets zoeter en voller van smaak.
• Groene Cainito: De groene variant heeft een groene tot lichtgele schil en een iets lichtere, mildere smaak in vergelijking met de paarse variant.

Cainito is een seizoensgebonden vrucht die vooral in de late winter en lente beschikbaar is, afhankelijk van het klimaat. In tropische regio’s kan de oogst variëren, maar de piekproductie vindt meestal plaats van februari tot juni.

Rijk aan koolhydraten, mineralen (calcium, ijzer) en antioxidanten.

Glycemische index = 28  (13.6-29.1)   Nutri-Score A

Cainito kan passen in een koolhydraatbewuste voeding, vooral in gematigde porties. Hoewel de vrucht een matig koolhydraatgehalte heeft, is de glycemische index laag tot gemiddeld, waardoor het een goede optie is voor mensen die hun bloedsuikerspiegel stabiel willen houden. De aanwezigheid van vezels helpt ook bij het reguleren van de opname van suikers in het bloed

Aankoop

Cainito is te vinden op markten en in speciaalzaken die tropisch fruit verkopen. Hoewel de vrucht buiten tropische regio’s minder gebruikelijk is, kan hij in sommige landen in Aziatische of Latijns-Amerikaanse winkels worden gekocht. Kies bij het kopen voor vruchten die stevig maar licht veerkrachtig zijn, zonder vlekken of scheuren in de schil. De beste kwaliteit Cainito wordt verkregen tijdens het seizoen, van februari tot juni.

Alhier meestal ingevoerd uit Suriname, Cambodja, Vietnam en Afrika. Het fruit wordt eveneens verwerkt in conserven.

Bewaren

Cainito kan een paar dagen op kamertemperatuur worden bewaard totdat de vrucht volledig rijp is. Eenmaal rijp, kun je de vrucht het beste in de koelkast bewaren, waar hij 3-5 dagen goed blijft.

Hoewel Cainito meestal vers wordt gegeten, kan het vruchtvlees ook worden gepureerd en vacuumverpakt om de houdbaarheid te verlengen. Vacuumverpakte Cainito kan tot een week in de koelkast worden bewaard.

Voor langere bewaring kun je Cainito invriezen. Snijd de vrucht in stukken en verwijder de pitten voordat je het vruchtvlees invriest. In de vriezer blijft Cainito tot 6 maanden goed, hoewel de textuur iets kan veranderen.

De vruchten worden gebruikt als vers dessertfruit; het is zoet met een kokossmaak en wordt best koud geserveerd. Door zijn romige textuur en subtiel zoete smaak is hij ideaal voor zowel zoete als hartige gerechten.

De vrucht kan gehalveerd en uitgelepeld worden of worden verwerkt in gerechten en sappen.

De schil is oneetbaar en het melksap uit de schil mag bij het opensnijden van de cainito niet op het vruchtvlees terechtkomen (bitter).

De cainito wordt bij ons als kuipplant opgekweekt. Als sierplant wordt hij vooral gewaardeerd om zijn gebladerte, dat helder blauwgroen aan de bovenkant en koperachtig aan de onderkant is.