De soort komt van nature voor in de tropen van Midden- en Zuid-Amerika, van Peru en Noord-Argentinië, Paraguay en Brazilië en noordwaarts tot Guyana, Venezuela, Colombia en Zuid-Mexico; Trinidad, de Kleine Antillen inclusief Guadeloupe. De vrucht wordt daar veel geteeld alsmede in Florida en op de Filipijnen. Het is de favoriete vrucht in het westelijke Amazonegebied.

De plant is verwant aan de soorten uit het geslacht Annona. Het is een tot 20 m hoge snelgroeiende boom, die in droge tijden zijn blad kan verliezen. Hij groeit gemiddeld 3 m per jaar. Een volgroeide biriba kan jaarlijks zo’n 150 vruchten produceren.

De jonge takken zijn bezet met dichte bruine beharing. De afwisselend geplaatste, gaafrandige, ovale, spitse bladeren zijn tot 35 × 15 cm groot. Van de bovenkant zijn ze donkergroen en glanzend en aan de onderkant lichtgroen en bezet met een witte beharing. De bloemen groeien in clusters van drie of vier, en zijn lichtgroen en hermafrodiet. Ze ruiken fruitig.

In het Amazonegebied kan de boom het hele jaar door bloeien en vrucht dragen, maar de vruchten zijn het meest overvloedig van januari tot juni. De vruchten rijpen in februari en maart in Rio de Janeiro en in Florida in november en december.

De verzamelvrucht van de biribá is hartvormig of rond en kunnen een diameter hebben tot 15 cm groot en tussen de 300 gram en 2 kilogram wegen. Rijp is de vrucht geelgroen of geelbruin. De schil bestaat uit 50-150 vlezige schubben, met daarop een kegelvormige punt. Afhankelijk van de omgeving en de variëteit kunnen de stekels licht of vrij prominent zijn. Bij kneuzing worden ze zwart. Het vruchtvlees is crème-wit en rijp wordt het pappig en sappig. De vrucht bevat vele oneetbare 2 cm grote zaden.

De vrucht wordt afgeknipt wanneer ze bijna rijp is. Een volledig rijpe vrucht is geel met groene accenten en is erg gevoelig voor transportschade. De unieke vruchten worden vaak aangeprezen vanwege hun ‘citroen-meringuetaart’-smaak en worden meestal in het wild gevonden.

De grootste is ‘biribá do Alto Solimoes’, ontwikkeld in Brazilië, die tot 4 kg kan wegen, waardoor het waarschijnlijk de op twee na grootste vrucht is van de Annona familie na de junglesop en de zuurzak.

De ‘Regnard’ is de beste variëteit die in de Filippijnen is geïntroduceerd.

De vrucht wordt gefermenteerd in Brazilië om wijn te maken.

Ze bevatten veel koper, magnesium, calcium en fosfor, evenals vitamine C en ijzer, ze zijn ook een bron van eiwitten en aminozuren zoals lysine, methionine, threonine en tryptofaan.

Biriba is rijk aan koolhydraten, voornamelijk in de vorm van natuurlijke suikers, Nutri-score A

Hoewel biriba rijk is aan natuurlijke suikers, kan het nog steeds een plaats hebben in een koolhydraatbewuste voeding, mits met mate geconsumeerd. Het biedt belangrijke voedingsstoffen zoals vitamine C en vezels, die bijdragen aan de algehele gezondheid. Het is belangrijk om biriba te combineren met andere vezelrijke en eiwitrijke voedingsmiddelen om de opname van suikers te vertragen en de bloedsuikerspiegel stabiel te houden.

Aankoop

Biriba is vaak te vinden in gespecialiseerde tropische fruitmarkten en bij leveranciers van exotisch fruit. Voor de beste kwaliteit, kies vruchten die stevig zijn, maar een beetje meegeven bij zachte druk, en een gelijkmatige gele kleur hebben zonder donkere vlekken of beschadigingen. De vrucht moet een aangename, zoete geur hebben.

Bewaren

Bewaar rijpe biriba op kamertemperatuur en consumeer binnen een paar dagen. Onrijpe vruchten kunnen enkele dagen bij kamertemperatuur worden bewaard totdat ze rijpen. De vruchten zijn zeer bederfelijk als ze rijp en geel zijn en moeten binnen een of twee dagen worden gebruikt of gekoeld.

Vacuümverpakte stukken biriba kunnen in de koelkast worden bewaard en blijven tot een week vers.

Biriba is tot vijf dagen houdbaar in de koelkast.

Invriezen

Biriba kan worden geschild, in stukken gesneden en ingevroren. In de vriezer blijft het tot zes maanden goed.

Het fruit heeft een zoetzure smaak met nuances van ananas, banaan, kokos en andere tropische smaken. Eet biribá’s bij voorkeur koel. Het vruchtvlees is een beetje crèmig wit en is rijp heel sappig tot zelfs papperig.

Biriba wordt meestal vers gegeten of rauw gebruikt. Rijpe vruchten kunnen gemakkelijk doormidden of in partjes worden gesneden. Het vruchtvlees kan worden uitgelepeld en de zaden weggegooid. De schil van een rijpe biriba laat gemakkelijk los.

Het vruchtvlees kan worden gebruikt om jam of gelei te maken of gepureerd voor dranken of desserts.

In Brazilië wordt de pulp gemengd met melk voor smoothies. Het kan worden verwerkt in taarten, cakes of soufflés.

No waste

• Bewaar de zaden en plant ze om je eigen biribaboom te kweken als je in een geschikt klimaat leeft.
• Gebruik de schillen om een geurige siroop te maken door ze te koken met water en suiker.
• Voeg overgebleven vruchtvlees toe aan smoothies of bakrecepten om voedselverspilling te minimaliseren.