Garcinia atroviridis is een grote tropische regenwoud boom afkomstig uit het schiereiland Maleisië. Deze soort komt in het wild voor op het schiereiland Maleisië, maar wordt vanwege zijn economische en medicinale waarde ook op grote schaal gekweekt, vooral in de noordelijke staten. Vanuit Maleisië is hij verspreid over het Indonesische archipel, naar Thailand, de Filippijnen en India die veel voorkomt in groenblijvende bossen in.

De boom heeft een gladde grijze bast, hangende takken en wordt meer dan 20 m hoog. De ovale bladeren zijn donkergroen, glanzend, lang en smal met een spitse top en opstaande randen. De geelrode bloemen staan in clusters van twee tot tien bloemen aan het uiteinde van jonge takken (eindknoppen) of in de oksels van takken (okselknoppen).

Een bloem bestaat uit vier kelkbladeren en vier bloemblaadjes. De bloei duurt slechts een etmaal, waarna de bloemblaadjes snel verwelken en onmiddellijk af vallen. Het duurt nog vier à zes maanden voor de vrucht volledig ontwikkeld is en rijp.

Onrijpe vruchten zijn heldergroen en kleuren geel tijdens de rijping. De vrucht met een diameter van ongeveer 7-10 cm heeft een dozijn of meer harde zaadjes en smaakt zuur. Het gewicht van een vrucht kan uiteenlopen van 100 tot 600 à 700 gram. Rijpe asamvruchten zijn felgeel oranje. De oogst vindt plaats met behulp van lange bamboestokken waaraan een mes is bevestigd. Slechts sporadisch klimt men de boom in om de vruchten te oogsten.

De oogst van Asam Gelugur vindt plaats tijdens de regenseizoenen, die variëren afhankelijk van de regio. In Maleisië is de belangrijkste oogstperiode van september tot november en van maart tot mei.

In Maleisië oogst men de onrijpe vruchten vooral om er asam keping van te maken, dat men gebruikt als smaakmaker in curries (in plaats van tamarinde) en in visdressings. Daartoe snijdt men de vruchten in dunne schijfjes (ca 1 cm dik) en droogt deze een week of langer in de zon. De vrucht is zuur en bevat vetzuren. De onrijpe vrucht bevat in totaal ca 45% vetzuren, de halfrijpe vrucht 32% en de rijpe vrucht nog altijd ruim 30% vetzuren. Het Brix-getal van de rijpe vrucht is 15,5°.

In de dagen na de pluk verhardt de schil afhankelijk van hoe de vrucht geoogst is en onder welke omstandigheden hij wordt opgeslagen. Vooral de luchtvochtigheid is van belang. Als deze te hoog is, kan de verharding een week of langer duren, voordat de vrucht gereed is voor de handel.

De gedroogde plakjes (schil) van Asam Gelugur zijn de meest gebruikte vorm in de keuken.

Asam gelugur bevat vetzuren, flavonoïden, vezels, vitaminen en mineralen. Ook het blad is rijk aan vitaminen en mineralen. Rijk aan hydroxycitroenzuur (HCA),

ZUCSU: Asam Gelugur past goed in een koolhydraatbewuste voeding door zijn lage calorie- en suikergehalte. Het gebruik van de vrucht kan helpen om gerechten smaak te geven zonder extra koolhydraten toe te voegen, wat ideaal is voor mensen die hun koolhydraatinname willen beperken.

Aankoop

Als de schil zacht is, kort na de pluk, is dat in de regel het teken dat de vrucht rijp en vers is.

Aan een harde vrucht kun je niet zien hoe vers hij is en of hij nog wel eetbaar is. Na een aantal dagen ongekoelde opslag kan de vrucht ernstig bedorven zijn, zonder dat je dat van buitenaf kunt waar nemen.

Voor zover bekend zijn de verse asam vruchten niet in ons land verkrijgbaar, de gedroogde wel, bij de Aziatische speciaalzaak.

De meest kwalitatieve gedroogde plakjes zijn afkomstig uit Maleisië, waar de vrucht traditioneel wordt verwerkt. Het beste moment om Asam Gelugur te kopen is tijdens de oogstseizoenen, wanneer de versheid en kwaliteit optimaal zijn.

Deze plakjes zijn plaatselijk bekend als “asam keping”

Bewaren

Gedroogde Asam gelugur is lang houdbaar, mits droog en donker bewaard, en beschermd tegen uitdroging. Bewaar het altijd in een goed gesloten verpakking, zeker wanneer je het in de koelkast bewaart.

De vrucht wordt vooral gebruikt als zuur in gerechten. Met de jonge vruchten worden ook sambals gemaakt.

De rijpe vruchten worden gesneden, gedroogd en gebruikt in curry’s of gestoofd in veel suiker om te eten.

Ook de jonge scheuten en de jonge bladeren worden gegeten. Wanneer de scheuten gekookt worden kleuren ze groen. Ze zijn in tegenstelling tot de vrucht eerder zoet dan zuur. De jonge rode scheuten worden rauw of geblancheerd gegeten, bijvoorbeeld in rijstgerechten.

Gedroogd fruit wordt geweekt voor gebruik. Door de vrucht voor het weken te snijden, versnel je de rehydratie.

De gedroogde schil wordt eveneens gebruikt in de kruidenthee.

Enkele toepassingen voor asam gelugur:

• Soepen en stoofschotels: Voeg gedroogde plakjes toe voor een zure smaak.
• Marinades: Gebruik het in marinades voor vis en vlees om de smaken te verrijken.
• Sauzen: Voeg toe aan curries en andere sauzen voor een frisse, zure toets.