AMBARELLA-KEDONDONG
Ambarella is een tropische vrucht afkomstig uit Zuid- en Zuidoost-Azië.
Zij komt van nature voor in Maleisië en Polynesië. De plant wordt wereldwijd in de tropen gekweekt vooral in Indonesië, Maleisië, India, Sri Lanka en sommige delen van Afrika en Zuid-Amerika. Andere soorten uit hetzelfde geslacht met eetbare vruchten zijn (zie aldaar):
- De gele mombinpruim (Spondias mombin).
- De rode mombinpruim (Spondias purpurea).
De ambarella is een tot 25 m hoge boom, die in droge tijden zijn blad verliest. De bladeren zijn oneven geveerd en tot 60 cm lang. Deze bestaan uit negen tot vijfentwintig tot 15 cm lange, lancetvormige blaadjes met een gave of fijn gezaagde rand. De tot 35 cm lange, eindstandige pluimen, waarin de kleine, witte bloemen groeien, verschijnen al voordat het blad uitloopt.
De hangende steenvruchten zijn eivormig en 3,5-7 × 5-9 cm groot. De schil is in onrijpe toestand groen, glad tot licht wrattig, mat en ongeveer 2,5 mm dik.
Volrijp is de schil goudgeel van kleur. Het vruchtvlees van jonge vruchten is wit tot geelgroen, stevig, sappig en zoetzuur van smaak. De vrucht bevat één grote steenpit. Op de harde dop van de pit zitten vele, meer dan 1 cm lange, gekromde en gedeeltelijk vertakte stekels, die in het vruchtvlees aangrijpen.
Ambarella heeft een ovale vorm, een ruwe groene schil die geel wordt als hij rijpt, en een stevige, vezelige pulp die een steenvrucht omhult. Volrijp wordt het vruchtvlees goudgeel, zacht en zoet.
De boom draagt het hele jaar door vruchten, die wel tot 500 gram kunnen wegen.
Hoewel ambarella het hele jaar door kan worden geoogst in tropische klimaten, zijn de piekmaanden vaak de late zomer en vroege herfst. Dit is de beste tijd om de meest rijpe en smaakvolle vruchten te vinden.
Er zijn verschillende variëteiten van ambarella, variërend op basis van grootte, smaak en vezelgehalte:
- Grote variëteiten: Deze hebben een hogere vruchtvleesverhouding en zijn minder vezelig.
- Kleine variëteiten: Deze zijn vaak zuurder en bevatten meer vezels.
Voedingswaarde
Rijk aan vitamine C. Hoog vezelgehalte. De vrucht is rijk aan suiker, voornamelijk in de vorm van sucrose, die onmiddellijke energie levert.
Glycemische index = 13 + 5 Glycemic load = +/-2 Nutri-Score = A
100g | Energie | Eiwit | Vet | Koolhydraten | Suiker | Vezels |
Vers | 46,5 kcal | 0,4g | 0,1g | 12,4g | 11g | |
Manisan | 65 kcal | 0.51g | 0.27g | 17g | 14.8g | 1.8g |
Ambarella past goed in een koolhydraatbewuste voeding dankzij de lage glycemische index en glycemische lading. De vrucht bevat weinig calorieën en koolhydraten, waardoor hij een gezonde keuze is voor mensen die hun bloedsuikerspiegel willen reguleren. De hoge vezelinhoud draagt bij aan een verzadigd gevoel en een gezonde spijsvertering.
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
Aankoop
Ambarella is te koop in de betere gesorteerde oosterse toko’s of Surinaamse supermarkten.
Hij kan ook op de markt worden aangetroffen, als hele (onrijpe) vrucht. De vruchten worden onder meer uit Suriname geïmporteerd, waar ze bekend is onder de naam Pommisitair.
Vruchten afkomstig uit Hawaï vindt men tussen november en april, en deze van Tahiti tussen mei en juli.
De vruchten rijpen het best na op kamertemperatuur. Als ze rijp zijn hebben ze een aangenaam ananas-achtige geur. (De vruchten die aan de boom rijpen smaken natuurlijk het lekkerst).
Bewaren
Je kan ze bewaren in de koelkast doch zullen hun mooie goudgroene kleur verliezen. Haal ze 1 u voor consumptie uit de koelkast. Indien te koud bewaard zal de vrucht rotten.
De vruchten zijn maximaal een week houdbaar bij kamertemperatuur en 2-4 weken in de koelkast.
Ambarella kan ingevroren worden tot zes maanden, hoewel dit de textuur kan veranderen.
Bereidingswijze
De vrucht staat bekend om zijn unieke smaak, die een combinatie is van zoet en zuur, en wordt vaak gebruikt in zowel zoete als hartige gerechten. Het wordt vaak vers gegeten, maar ook verwerkt in sappen, jams, chutneys, en pickles.
Deze aangenaam smakende zure vrucht heeft een ananas-mango smaak en een knapperige textuur. Het verandert van smaak en textuur afhankelijk van de mate van rijpheid. Het gedeelte dichter bij de schil is heel zuur, terwijl hij dichter bij de pit zoeter wordt.
Rijp fruit is zoeter en kan worden gebruikt voor een heerlijke saus door plakjes in water en suiker te koken en door een zeef te duwen.
De vruchten kunnen ook worden geperst (in Jamaica wordt gember en suiker toegevoegd) of gekookt in kokoscurry’s (zoals in Zuid-India wordt gedaan).
Rijpe vruchten kunnen uit de hand worden gegeten. Het vruchtvlees is wel moeilijk te snijden vanwege de taaie vezels. De vrucht staat ook bekend om zijn stekelige pit.
Als het fruit scherp en onrijp is, kan het worden genoten in een aantal opgelegde voedingsmiddelen zoals augurken, gelei en relishes. Onrijpe vruchten worden in Azië in zoetzure curry’s , chutneys en pickles verwerkt. Ze kunnen ook in soepen en sauzen worden gedaan om hun smaak tijdens het koken af te geven.
Sommigen genieten van onrijpe ambarella’s met slechts een snufje zout.
Kedondong-fruit wordt ook vaak geconserveerd tot manisan (kedondong-augurken) door het met suiker en zout te koken.
De bladeren worden ook wel als groente gegeten. Ook de jonge zuur smakende bladeren worden rauw gegeten of worden gebruikt in gerechten. Soms worden ze licht gebakken.
No waste
Gebruik de schillen en resten van ambarella om fruitige siropen of bouillons te maken.
Bewaar overtollige ambarella door ze in te vriezen of te verwerken tot jams en chutneys.
Info
Chef’s advies
Combineer ambarella met zoete ingrediënten zoals mango of papaja om de zure smaak te balanceren.
Probeer ambarella in fusion gerechten zoals salsa’s of ceviche voor een unieke twist.