Alsemkruid is een bitter kruid afkomstig van de knoppen van de absintalsem. Zijn bekendheid dankt deze plant vooral aan het feit dat hij gebruikt wordt voor de productie van de alcoholische dranken absint en vermout.

Artemisia-soorten gedijen in diverse klimaten, van droge woestijnen tot vochtige bergachtige gebieden. Ze zijn te vinden in Azië, Europa, Noord-Amerika en andere delen van de wereld. De oorsprong is geworteld in oude culturen die alsem gebruikten voor rituelen en genezing.

De meeste alsem soorten hebben een aantrekkelijke zilveren, grijze kleur met vaak geelgroene bloemen in de bloeitijd van ca. juli tot en met augustus. De volwassen hoogte van deze vaste plant is ca. 40 cm.

Algemeen is alsem een bitter kruid dat zijn smaak te danken heeft aan het naar menthol ruikende thujon. In de volksgeneeskunde wordt aan alsem een geneeskrachtige werking toegeschreven.

Alsem is het hele jaar door beschikbaar, maar de meeste soorten hebben hun piek tijdens de late zomer en vroege herfst, wanneer ze vol zitten met aromatische oliën.

Er bestaan verschillende variëteiten, de meest gebruikte soorten zijn (zie aldaar):

• Bijvoet (Artemisia vulgaris) is veel in Nederland te vinden, dit kun je vinden langs wegbermen.
• Zomeralsem (Artemisia Annua) is niet te vinden in Nederland, dit plantje vind je vaak alleen in Azië.
• Absintalsem (A. absinthium): Bekend om zijn bittere knoppen en traditioneel gebruik in vermout en absint.
• Duinaveruit ( campestris subsp. maritima): Gedijt in schorren en kwelders.
• Witte alsem ( alba): Zuidelijke soort op kalkrotsen in Zuid-België.
• Zeealsem ( maritima): Aan de kust.

Hoewel alsem rijk is aan koolhydraten, biedt het ook vezels en voedingsstoffen. Matig gebruik past prima in een uitgebalanceerd dieet.

Aankoop

Alsem kan het hele jaar door worden gekocht, maar voor de meest verse kwaliteit zoek je lokaal geproduceerde exemplaren. Bezoek lokale markten of kies voor biologische varianten.

Verse alsem kan worden gekocht bij gespecialiseerde kruideniers of op lokale markten. Voor gedroogde alsem is het het beste om te kopen bij betrouwbare specerijenwinkels. Kies voor biologische opties om de kwaliteit te waarborgen.

Bewaren

Verse alsem kan in de koelkast 1-2 dg worden bewaard, maar het is het beste om het vers te gebruiken. Gedroogde alsem moet worden bewaard op een koele, donkere plaats in een goed afgesloten pot koel..

Gedroogde alsem is bitter van smaak en heeft een kruidig aroma. Alsem voegt een unieke, licht bittere smaak toe aan gerechten en drankjes. Het wordt vaak gebruikt in kruidenmengsels, likeuren zoals absint, en als smaakmaker voor vlees- en visgerechten.

Alsem heeft zijn roem met name te danken als een van de hoofdingrediënten van absint en vermout. Het wordt gebruikt om thee te maken.

Omdat de smaak van de thee erg bitter is, verdient het de aanbeveling om hieraan wat anijs of pepermuntblad toe te voegen.

Tot dit geslacht behoren ook citroenkruid en dragon.

De zomeralsem (Artemisia annua) wordt gebruikt om het antimalariamiddel Artemisinine te produceren en om bepaalde kankers te bestrijden.

Alsem bevat thujon (GABA-receptor antagonist) dat een structurele verwantschap heeft met tetrahydrocannabinol, de actieve stof in marijuana, beide stoffen bezetten dezelfde receptoren in de hersenen. Gelijktijdig gebruik van cannabis wordt dan ook afgeraden.

Aan mensen die gevoelig zijn voor epilepsie of hallucinaties dient het gebruik van alsemkruid afgeraden te worden, aangezien de oliebestanddelen een exciterend effect op het centraal zenuwstelsel hebben. Bij overdosering direct een arts waarschuwen (de remedie bij overdosering is diazepam of fenobarbital).

Spaarzaam gebruiken; alsem is giftig, veel en langdurig gebruik van alsem leidt tot verslaving, lichamelijke en geestelijke achteruitgang en kan nervositeit, rusteloosheid en krampen veroorzaken.

Ook het gebruikt tijdens de zwangerschap is sterk af te raden aangezien alsem aborterend werkt.