Deze Afrikaanse basilicum is een vaste basilicum met een houterig stammetje, grote zachte bladeren met mooie, blauwachtige adertjes en volle witte bloemtrossen. Hij kan tot 3m (meestal 120cm) hoog worden. De soort is afkomstig uit Angola en komt voor in Afrika, Madagaskar, Zuid-Azië en de Bismarck-archipel. Verder is de soort ingeburgerd in Polynesië, Hawaï, Mexico, Panama, het Caribisch gebied, Brazilië en Bolivia.

De extreme groei van de planthoogte is de reden voor de naam boom basilicum, maar het is geen boom. Het is een doorlevende basilicumsoort waarvan de blaadjes een geur van kruidnagel hebben. De plant draagt 4-6 cm pluimvormige, gele bloemen, soms -zoals in Zuidoost-Azië- het hele jaar door.

Populair als specerij in delen van Oost-Azië, waaronder India, alsook in Afrika.

Het bovengrondse gedeelte bevat etherische oliën met  drie chemotypen:

• Het thymol-type, hierin domineert thymol (33-44%) maar ontbreekt eugenol, verantwoordelijk voor de kruidnagelgeur en -smaak.
• Het citral-type, met 65% citral en 25% geraniol verantwoordelijk voor de uitgesproken citrus-smaak. Het blad wordt ook in Afrika gebruikt in vervanging van het limoenblad.
• Het eugenol-type, met 50-90% eugenol, maar geen thymol. Uit de bladeren en stengels wordt een etherische olie gewonnen, die eugenol bevat. De olie heeft een donkergele tot oranje gele kleur en een warme kruidige geur.

Het kruid wordt vooral in Afrika maar ook in diverse landen gecultiveerd voor de productie van olie, olie die ook vaak verwerkt wordt in de traditionele medicijnen, met name in Afrika en India.

Koppert cress brengt takjes met paarse bloemetjes van Afrikaanse basilicum op de markt onder de naam van Zalotti blossom –  deze zijn afkomstig van de blauwe Afrikaanse basilicum (African blue) of Ocimum kilimandscharicum × Ocimum basilicum.

GI-index = 70  Nutri score = A

Sheelu Monga

ZUCSU: Het kan worden gebruikt om gerechten op smaak te brengen zonder significante invloed op de bloedsuikerspiegel.

Aankoop

De bladeren zijn hier alleen in gedroogde vorm verkrijgbaar

Je kan de basilicum zelf kweken. De zaden worden vaak aangeboden onder de benaming “basilicumboom” zonder melding van het chemotype. De bladeren worden het best voor de bloei geplukt, omdat de kwaliteit van de bladeren met de bloei sterk achteruitloopt. De bladeren zijn licht behaard.

Kies voor verse bladeren die diep groen van kleur zijn zonder verkleuring of verwelking.

Afrikaanse basilicum is verkrijgbaar in sommige Aziatische of Afrikaanse supermarkten, lokale markten en mogelijk online.

Bewaren

Bewaar vers Afrikaans basilicum in een glas water op het aanrecht, zoals je een bos bloemen zou bewaren.

Bewaar verse Afrikaanse basilicum in de koelkast, bij voorkeur in een vochtige papieren handdoek om uitdroging te voorkomen. Gedroogde basilicum moet worden bewaard op een koele, donkere plaats in een luchtdichte container.

Diepvries: Hak de bladeren fijn en bewaar ze in ijsblokjesvormen met een beetje water of olijfolie. Dit maakt het gemakkelijk om ze later aan gerechten toe te voegen.

De aromatische bladeren (aroma van kamfer) en de bloemen kunnen gebruikt worden in de keuken zoals voor thee, sauzen en in salades. De smaak is eerder bitter. De basilicum is eveneens te gebruiken bij pasta’s en salades.

In West-Afrika worden de blaadjes veelvuldig gebruikt, niet alleen als kruid, maar ook als bladgroente. Deze wordt zowel rauw als gekookt gegeten.  Het blad wordt er ook gebruikt als vervanger van limoenblad.

Op het Indonesische eiland Sumatra wordt van de bladeren een thee gemaakt en in Thailand worden de bladeren gebruikt als aroma.

De witte, gele bloemen zijn eetbaar en kunnen toegevoegd worden aan salades.

NB. De paarse Zalotti bloemetjes hebben een sterke smaak van munt en basilicum. Gebruik dus met mate. Was de bloemetjes voorzichtig onder stromend water voor gebruik.

No waste

Gebruik overgebleven basilicum in een kruidenboter of als smaakmaker voor gegrilde groenten.

De stelen van basilicum zijn ook eetbaar en kunnen worden gebruikt om smaak toe te voegen aan bouillons en soepen.

De (Afrikaanse) kruidnagelbasilicum en de Indische heilige basilicum worden vaak met elkaar verward, vermoedelijk doordat de heilige of Thaise basilicum eveneens een kruidnagelsmaak heeft, en in het Engels vaak ‘clove scented basil’ wordt genoemd. Volgens de Plantlist zijn het verschillende planten.

Voeg Afrikaans basilicum pas aan het einde van de kooktijd toe om de beste smaak te behouden.

Maak een smaakvolle basilicumolie door de bladeren te laten trekken in olijfolie. Gebruik deze olie als dressing of marinade.