ADDERWORTEL
Adderwortel treffen we verspreid over het noordelijk halfrond aan, van Alaska, Noord- en Oost-Azië tot Europa behalve in het noorden van Scandinavië. Als stinsenplant (geïmporteerde plant die onder loofbomen groeit) vind je de adderwortel in Friesland en Groningen, in de Betuwe en de vochtige duinenbinnenrand. In de Ardennen is ze algemeen en net als in Alpenweiden kan ze overvloedig bloeien en het grasland over grote oppervlakken lilaroze kleuren. De adderwortel vind je in natte graslanden, in beekdalen, langs slootkanten en in vochtige loofbossen. Hij bloeit de gehele zomer (van mei tot augustus).
De adderwortel is een opvallende bladverliezende plant, hij is winterhard maar niet wintergroen, de bladeren zijn driehoekig eirond en groeien in een wortelrozet waaruit een stengel tot 50 cm hoog ontspringt met de aarvormige roze boeiwijze.
In iedere kleine bloem, vind je 8 meeldraden en het bovenstandig vruchtbeginsel met 3 stempels dat na bevruchting tot een nootje uitgroeit. De adderwortel bloeit in mei en juni.
De plant maakt diepe wortelstokken die tot tweemaal getordeerd (bistorta) zijn. Ook de Nederlandse naam adderwortel duidt op die kronkelige wortelstok.
Adderwortel moet in de bodem een min of meer horizontaal stromend grondwater hebben. Je vindt de soort daarom op plekken waar een dergelijke grondwaterstroom aan te treffen is. Denk daarbij aan kwelwatergebieden, maar bijvoorbeeld ook aan plekken waar beekjes ontstaan in brongebieden.
Er zijn verschillende variëteiten van adderwortel, hoewel de meest voorkomende de Polygonum bistorta is. Andere variëteiten zijn:
- Polygonum cuspidatum: Ook bekend als Japanse duizendknoop (zie aldaar), heeft vergelijkbare eigenschappen.
- Polygonum persicaria: Vaak gevonden in vochtige gebieden, heeft kleinere bloemen en bladeren.
- Polygonum bistorta
- Polygonum bistorta “superbum” is de bekendste variëteit die opvalt door zijn dichtbezette lichtroze bloemen.
Voedingswaarde
Rijk aan mineralen, er zit veel vitamine A en C in het blad.
Glycemische index = 30 GL 3 per portie Nurti-Score = A
Energie | Eiwit | Vetten | Koolhydraten | Vezels | |
100g | 64kcal | 3g | 0.8g | 7.9g | 3.2g |
Bron : Guide nutritionnel des plantes sauvages et cultivées – François Couplan
ZUCSU : Adderwortel past goed in een koolhydraatbewuste voeding dankzij zijn lage glycemische index en hoge vezelgehalte
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
Aankoop
Koop verse adderwortel bij lokale markten of biologische winkels, vooral in het voorjaar en de vroege zomer. Let op een frisse groene kleur en vermijd verwelkte bladeren.
Adderwortel kan ook bij verschillende kwekerijen gekocht worden.
De plant kan het hele jaar door geoogst worden, maar de beste tijd om de wortelstokken te oogsten is in het voorjaar en de herfst, wanneer de voedingsstoffen op hun hoogst zijn.
Bewaren
Bewaar verse adderwortel in de koelkast, bij voorkeur in een vochtige doek om uitdroging te voorkomen. Gedroogde adderwortel kan goed bewaard worden op een koele, donkere plaats.
Bereidingswijze
Adderwortel heeft een milde, licht bittere smaak die goed combineert met zoete en hartige gerechten.
De blaadjes, wortel en het zaad van adderwortel kunnen worden gegeten.
Het blad is als groente op de manier van spinazie of sla te eten of in de soep te gebruiken. Soms is het blad een beetje bitter. De bladeren kunnen dus zowel rauw als gekookt gegeten worden, rauw kunnen ze wel wat taai zijn. De jonge bladeren zijn het lekkerst. Het jonge blad is vanaf het eind van de winter tot het begin van de herfst plukbaar in het wild.
Het zaad kan worden gegeten maar het is zo klein dat het een beetje onhandig is om er culinaire kunsten mee te vertonen.
De wortel is een goede bron van koolhydraten maar er zitten vele tannines in en is licht giftig. Deze gaan eruit als je de wortel in water weekt. De wortel kan gekookt worden om te worden gebruikt in een soep of stamppot. Kook ze tot ze zacht zijn +/- 20-30 minuten.
Je kan hem ook drogen om te verpoederen. Het meel kan gebruikt worden om een saus te binden of om brood te bakken.
Info
De plant is een mooie bijenplant, d.w.z. dat veel wilde bijen, hommels en vlinders er hun nectar en stuifmeel komen halen.
Thee van verse bladeren wordt gebruikt om te gorgelen bij tandbloedingen en aften.
Chef’s advies
De bladeren worden onder andere gebruikt in ‘dock pudding’, een traditioneel Engels gerecht (zie aldaar).
Combineer adderwortel met lichte ingrediënten zoals vis en gevogelte om de smaak in balans te houden.
Experimenteer met gedroogde adderwortel in kruidenmengsels voor extra diepgang.
No Waste: Gedroogde adderwortel kan worden vermalen tot een smaakvolle kruidenmix.