De Abrikoos is een populaire steenvrucht. Ze stamt uit Noordoost-China tegen de Russische grens. De abrikoos kwam 3000 jaar later in Armenië aan en werd in 70 v.Chr. door de Romeinen via Griekenland over geheel Europa verspreid. Het traditionele teeltgebied is het Hongaarse (Ottomanen) laagland en Turkije.  Abrikozen kunnen hitte en droogte goed verdragen. Door zijn vroege bloei in het seizoen is de oogstzekerheid in bepaalde gebieden zeer laag (klimatologisch).

Tegenwoordig worden abrikozen vooral in Italië en Spanje geteeld. Ook meer noordelijk zoals in het Oostenrijkse Wachau en het Zwitserse kanton Wallis worden abrikozen geteeld.

Turkije produceert ca 85% van de wereldproductie aan gedroogde abrikozen en abrikozenpitten.

De abrikozen aldaar zijn eerder mild van smaak, bevatten minder carotenoïden en hebben een lagere zuurtegraad. Ze worden meestal 1-2 weken gedroogd in de zon.

De tot 10 meter hoog bladverliezende boom is vaak al vanaf eind maart getooid met roodachtige, zijdezachte bloesems die al bloeien voordat de nieuwe bladeren uitkomen. De abrikoosboom bloeit van maart tot begin april. De eenjarige scheuten zijn eerst groen of rood en krijgen pas in het tweede jaar de donkerbruine kleur van de schors. De bomen worden niet echt oud, al na één tot 2 decades vergrijzen de fruitbomen en wordt de oogst duidelijk minder.

De abrikoos is een platronde, eivormige of enigszins langgerekte vrucht, tot ca. 8 cm lang en in kleur variërend van bleekgeel tot oranje, met aan de zonzijde vaak een rode blos. De schil is licht behaard (fluwelig), het vruchtvlees heeft een gele tot oranje kleur, is vlezig maar bij de meeste rassen toch sappig. Bij rijpe vruchten laat de steen gemakkelijk van het vruchtvlees los.

Abrikozen worden meestal behandeld met zwaveldioxide (E220) om hun carotenoïden, vitaminen en smaak te behouden. Biologisch fruit dat niet is behandeld met zwaveldamp is donkerder van kleur en heeft een grovere textuur.  In het algemeen, hoe lichter de kleur, hoe hoger de SO² gehalte. Kleine abrikozen worden normaal gesproken in hun geheel gedroogd. Grotere variëteiten worden in tweeën gedroogd, met of zonder pit. Mediterrane of Turkse variëteiten van gedroogde abrikozen worden meestal in hun geheel gedroogd en vervolgens ontpit; terwijl Californische variëteiten worden gehalveerd en ontpit voordat ze worden gedroogd.

Het aroma is te danken aan de aanwezige terpenen (kruiden en bloemennuances).

Culinair veel gebruikte abrikozen

Er zijn duizenden verschillende rassen, sommige wit, andere rood vanwege het lycopeen. Hoe intenser de kleur hoe hoger het caroteengehalte. Bekende variëteiten:

• Lambertin uit de Languedoc
• Petit Rouges du Roussillon
• Orangés de Provence uit de Vaucluse en de Drôme
• Early Blush uit de Languedoc en de Provence
• Imola Royal
• Japanse abrikoos (Prunus mume) zie aldaar.
• de populaire ‘Blenheim’, ‘Royal’, ‘Moorpark’ en ‘Goldrich’.

Sinds kort is er eveneens een rode abrikoos op de markt met een stevigere schil (en dus meer bestand tegen beschadigingen) qua smaak zijn ze lichtzuur iets zoet. Omdat de rassen totaal nieuw zijn, worden ze verkocht aan hogere prijzen dan gele en oranje abrikozen. Eén belangrijk aspect kwam wel naar voren: de schil van deze rassen is vrij zuur en als deze abrikoos te vroeg wordt geplukt zal hij minder smakelijk zijn.

Elke variëteit heeft zijn eigen unieke smaakprofiel en textuur, variërend van zoet en sappig tot licht zuur en stevig.

Er bestaan ook kruisingen tussen de abrikoos en de Japanse pruim. Deze kruisingen worden steeds bekender, ze staan bekend onder de namen: plumcot, pluot of aprium. De vrucht heeft een fluweelzachte huid en een gladde steen. Bij de meeste rassen ligt de steen los in het vruchtvlees. Rijpe abrikozen bevatten veel pectine.

Het zaad kan net als amandelen worden gebruikt en bij het persen ontstaat een waardevolle olie. Deze aromatische olie is in de keuken een alternatief voor de geliefde en bekende olijfolie, in het bijzonder de zoete toepassingen (smaak van marsepein/amandelen).

Abrikozen bevatten weinig calorieën, zijn licht verteerbaar en zijn rijk aan vitamine A, C en E. Bovendien bevat de abrikoos veel kalium, antioxidanten (betacaroteen, luteïnezuur, flavonoïden) en vezels. Ze zijn rijk aan pectine.

Abrikozenpitolie bevat 65 % enkelvoudig onverzadigde vetzuren.

Gedroogde abrikozen zijn niet alleen vezelrijk, maar ook  suikerrijk. Eet daarom max. 2 gedroogde abrikozen/  dag.

Glycemische index:

• Verse abrikoos 57 uit Italië en 34 + 3 in Australië,
• Opgelegd in siroop: 51 + 5 uit Zuid-Afrika, 64 uit Canada
• Gestoofd 64,
• Gedroogd 30+ 7 in Australië, 32+7 in de UK

Gedroogde abrikozen hebben normaal gesproken geen toegevoegde suikers en hebben een lagere glycemische index.  Het maximaal toegestane vochtgehalte in Turkije is 25%. Enkele studies wijzen op een gunstig effect van de gedroogde abrikozen op het glycemisch respons in combinatie met noten of brood.

ZUCSU: Abrikozen zijn een uitstekende bron van vezels en bevatten natuurlijke suikers die geleidelijk worden vrijgegeven, waardoor ze een gezonde keuze zijn voor mensen die letten op hun koolhydraatinname.

Nadeel

Abrikozenpitten hebben een hoog gehalte aan cyanide (blauwzuur). Gemiddeld bevatten abrikozenpitten 217 mg cyanide per 100 gram. Voor de mens kan 3.7 mg/kg al dodelijk zijn.

De stof, het cyanide wordt in de industrie uit de pit gehaald waarna de pit wordt fijngemalen en verwerkt wordt in bijvoorbeeld marsepein

Volwassenen met een lichaamsgewicht van meer dan 60 kg nemen best niet meer dan 1 à 2 zaden per dag.

Laat  geen pitten liggen in het bereik van kinderen! .

Bij sulfiet allergie vermijd je best de gezwavelde gedroogde abrikozen maar ook de abrikozen die te oranje zijn.

Voordeel

Abrikozen bevatten veel water en zijn nuttig in de vochtbalans (100 gr abrikoos = +/- 85 ml water). Een gezonde snack na inspanning (vezels, kalium, water).

AANKOOP

1 abrikoos weegt +/- 25 gram (+/- 20 gr vruchtvlees) 1 gedroogde abrikoos +/- 10 gram.

Belangrijke productiegebieden zijn onder andere het Middellandse Zeegebied, Californië in de Verenigde Staten, en Centraal-Aziatische landen zoals Turkije en Iran. Verse abrikozen zijn beschikbaar vanaf juni tot september. Een abrikoos rijpt niet verder na het plukken.

Abrikozen worden commercieel in ons land niet geteeld (vroege bloei, voorjaarsvorst, ziektes…). Ze worden tussen half mei en half augustus geïmporteerd uit Griekenland, Frankrijk en Spanje, aan het einde van november/begin december uit Zuid-Afrika. Dat zijn dus ook de beste tijden om deze te kopen.

Abrikozen zijn heel kwetsbaar, koop dikke, gladde, zachte donzige abrikozen met een sterke geur en vermijd abrikozen met plekjes of onregelmatigheden.  De betere merken in abrikozen zullen hun eerste kwaliteit ook verkopen in enkele laag. Abrikozen die losliggen in de dozen halen meestal niet hetzelfde kwaliteitsniveau.

Ze worden ook het ganse jaar ingeblikt of gedroogd aangeboden; verwerkt in producten als tutti frutti en studentenhaver. Wanneer je echt ‘ongezwavelde gedroogde abrikozen’ wilt kopen ga dan naar een goede natuurwinkel.

BEWAREN

Bewaar onrijpe abrikozen op kamertemperatuur (3 dagen) bij een temperatuur van 16-18°C. Verse rijpe abrikozen bewaar je het beste in de koelkast (1 week). Leg ze in een brede bak opdat ze zo min mogelijk op elkaar liggen.

Abrikozen kunnen lange tijd bewaard worden (6 tot 9 maanden) door ze te drogen. Het grote voordeel van gedroogd fruit is dat alle voedingsstoffen bewaard blijven en het dus erg gezond is. Een gedroogde abrikoos smaakt lekker zoet. Gedroogde vruchten hebben een bewaartijd van ongeveer een jaar mits ze worden bewaard op een droge, donkere plaats

De kleur van de gedroogde abrikozen kan verschillen, de gezwavelde zijn oranje terwijl de ongezwavelde veel donkerder bijna zwart van kleur zijn. Zij zijn ook minder lang houdbaar maar zijn wel gezonder! Niet behandelde abrikozen verliezen wanneer gedroogd in de zon veel van hun intacte carotenoïden. Ze hebben een vlakkere smaak.

Ook ingelegd in brandewijn (boerenmeisjes) kan men abrikozen lang bewaren.

Het konfijten (suiker) van verse abrikozen is een mooie manier om ze langer houdbaar te maken. Je kunt eenvoudig smaken toevoegen aan de siroop.

INVRIEZEN

De abrikozen best eerst halveren, ontpitten en ontvellen en evt. invriezen op siroop. De vruchthelften worden even in citroenzuur gedoopt, zodat ze niet blauw aanlopen als ze ontdooid worden.

1 abrikoos (met schil) weegt +/- 25 gram

Heerlijke frisse zomervrucht. Lekker vers uit de hand (met of zonder schil). Abrikozen hebben een zoete smaak en een zachtzuur aroma. Rond de kern smaakt de vrucht een beetje naar hazelnoot of amandel.

Abrikozen hoef je in feite niet te schillen, je kan ze direct van de boom eten. Om een abrikoos te schillen halveer je de abrikoos rondom rond met een scherp mes tot je op de pit zit. Draai vervolgens het vruchtvlees van de pit. Smakelijk!

Je kan abrikozen pocheren of stoven in wat boter en serveren met vleesgerechten of gevogelte, pureren tot zoete sauzen. Probeer ze ook eens gegrild met een vleugje honing als bijgerecht bij hartige gerechten. Heerlijk in confituur, marmelade en jam.

Mooie smaakcombinaties: amandel, mascarpone, kaneel, gevogelte, hazelnoten, pistachenoten, vanille, rozemarijn, honing.

No waste

De schillen kunnen worden gekookt tot een lichte siroop die kan worden gebruikt als zoetstof voor drankjes en desserts.

Omdat de zonnige jaren toenemen en het klimaat milder wordt, kunnen nu ook hier abrikozen goed groeien.

Barack Pálinka is een vruchtenbrandewijn op basis van abrikozen (magyaarse kajszi of magyaarse legjobb) uit Hongarije. Door de distillatie ontstaat er een abrikoos brandewijn die zijn volle smaak en kwaliteit te danken heeft aan de hoge kwaliteit van de abrikozen die worden gebruikt. Abrikoos brandewijn is in Hongarije daarom ook een veel gezien product en wordt door de bevolking vaak thuis gedistilleerd. Hier worden gemalen abrikozenpitten toegevoegd.

Abricotine AOP is een Zwitserse eau-de-vie op basis van Luizet abrikozen (90%) gemaakt in het kanton van Valais. Het minimale alcoholgehalte is 40%. Alle abrikozen worden ontpit!

Omwille van hun amandelachtige smaak zijn ze zeer gegeerd in de verwerkende industrie. Eerst wordt het giftige blauwzuur aan de pitten onttrokken, daarna worden ze gemalen en verwerkt in goedkope marsepein en banketbakkersspijs.

Abrikozen kan je gemakkelijk zelf drogen. Het enige wat je nodig hebt is een oven of een droogapparaat.

Snij de (rijpe) vrucht doormidden, haal de pit eruit en keer de abrikozen vervolgens binnenstebuiten. Deze leg je op een bakpapier in de oven en laat je op de laagste ovenstand zo’n 8 tot 12 uur drogen. Je kan ze daarbij best af en toe omdraaien. [bron: Njam].

Bewaar enkele abrikozenpitten, kneus ze en doe ze in een mousseline zakje om bv. jam, coulis of puree subtiel te aromatiseren