De abiu is een tropische fruitboom afkomstig uit de bovenloop van het Amazonegebied van Zuid-Amerika. In het wild vinden wij hem terug in het lagere oostelijke deel van de Andes van het zuidwesten van Venezuela tot Peru. De abiu werd er gekweekt door de indianen en verspreid in het Amazonië gebied (in Colombia, Brazilië en Venezuela). Hij wordt nu ook geteeld in het Caribisch gebied, in Trinidad, Hawaï en Tahiti alsook in Zuid-Florida.

De boom wordt gemiddeld 10 meter hoog en kan onder goede omstandigheden zelfs 35 meter hoog worden. De abiu heeft het hele jaar door een warm, nat en vochtig tropisch klimaat nodig om te gedijen.

Abiu kan meerdere bloeiperiodes per jaar hebben, met potentieel voor zowel bloemen als fruit aan de boom tegelijk. De ontwikkelingstijd van bloem tot rijp fruit is ongeveer 3 maanden.

Abiu’s zijn meestal verkrijgbaar in de late zomer en vroege herfst, hoewel sommige tropische regio’s ze het hele jaar door produceren.

De abiu-boom kan het hele jaar door vruchten produceren in tropische klimaten, maar de piek van de oogstperiode valt meestal in de late zomer tot vroege herfst. Dit maakt de vrucht in veel markten seizoensgebonden beschikbaar. Ecuador in maart en april, Brazilië van september tot april, Bahia in februari en maart, Florida van augustus tot oktober, en Australië van januari tot maart.

Soorten

Hoewel abiu als soort weinig variëteiten kent, zijn er verschillen in grootte, vorm, en smaak afhankelijk van de specifieke groeiomstandigheden en teeltmethoden. Enkele bekende variëteiten zijn:

• Gray Abiu: Bekend om zijn grote vruchten en dikke, romige vruchtvlees.
• Z4: Een populaire variëteit vanwege zijn consistentie in smaak en goede weerstand tegen ziekten.

De vorm van de vruchten varieert van rond tot ovaal, en puntig aan het distale uiteinde. Bij sommige varianten is het puntige uiteinde groter en steekt het uit als een tepel! De schil van de abiu-vrucht is glad en glanzend, donkergroen wanneer hij onrijp en schitterend goudgeel wanneer rijp en klaar is om te worden geplukt (er bestaan ook paarse en groene variëteiten). Onrijpe vruchten bevatten een gomachtige en onsmakelijke latex die hard wordt bij blootstelling aan lucht.

Rijp bevat het één tot vier eivormige zaden. Volwassen bomen produceren elk jaar 100 tot 1000 vruchten (= +/- 200kg). De vrucht kan tot 500 gram wegen en heeft een diameter van 7 tot 12 cm.

Het is een veel voorkomende tuinboom in de achtertuinen en straten van vele Braziliaanse steden, maar wordt meestal niet commercieel gekweekt. Omdat onrijp fruit blijft rijpen wanneer het wordt geplukt, kan de oogst worden getimed om transport naar de markt mogelijk te maken.

De abiu vrucht is een belangrijke bron van essentiële mineralen zoals calcium, fosfor, en vitamines zoals vitamine A en vitamine C.

De vrucht wordt beschreven als hebbende een lage glycemische index – waarde evenwel nergens terug te vinden! Bovendien scoort abiu goed op de nutri-score (A-B) dankzij de aanwezigheid van vitamine C, vezels en antioxidanten.

Abiu kan een plaats vinden in een koolhydraatbewuste voeding, mits met mate geconsumeerd. De vrucht bevat natuurlijke suikers, maar ook vezels die helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Het is een goede keuze voor een gezonde snack.

Degenen met een bekende latexallergie moeten voorzichtig zijn bij het hanteren en consumeren van abiu, omdat contact met de latex in de schil reacties kan veroorzaken.

Aankoop

Abiu zal je zelden te koop vinden in supermarkten. Je hebt meer geluk op “lokale” boerenmarkten. De abiu varieert in vorm, grootte en kwaliteit.

Best koop je onrijp fruit, laat het rijpen op kamertemperatuur en bewaar het rijp in de koelkast. Kies fruit dat vrij is van vlekken of kneuzingen. Rijp moet de vrucht geel en stevig zijn.

Er moet ook een vleugje groen zijn in de buurt van de stengel. Pas op dat u niet te hard knijpt, omdat dit het delicate vlees zal beschadigen.

Kies vruchten met een egale, gele schil en een lichte veerkracht bij aanraking. De beste abiu’s vind je op lokale markten in tropische gebieden of bij gespecialiseerde fruitwinkels.

Bewaren

Abiu’s kunnen het beste worden bewaard op kamertemperatuur totdat ze rijp zijn. Eenmaal rijp, kunnen ze enkele dagen in de koelkast worden bewaard om de versheid te behouden. Vermijd het invriezen van abiu, aangezien de textuur kan worden aangetast.

Abiu is als handfruit vers eetbaar. Een rijpe abiu heeft een unieke smaak. De smaak is vergelijkbaar met de sapodilla – een zoete karamelvla. Het wordt vaak omschreven als een combinatie van vanille en citrus, wat van de vrucht een unieke en aangename ervaring maakt.

Het vruchtvlees is doorschijnend en wit. Het heeft een romige en geleiachtige textuur.

Je snijdt het fruit gewoon in de lengte doormidden en gebruikt een lepel om het zachte vruchtvlees eruit te scheppen. Eet alleen het geleiachtige vlees. De zaden zijn gemakkelijk te verwijderen en zijn bedekt met een dunne laag hechtende pulp. Als je te dicht bij de schil eet, kunt je een plakkerige latex tegenkomen.

Het romige witte vruchtvlees is extreem delicaat, licht zoet, met een sterke hint van karamel en vanille. Serveer de vrucht ‘gekoeld’ met wat limoensap of met yoghurt.

Ook lekker gecombineerd met rietsuiker en kokosmelk o met een muntblaadja

Abiu wordt ook verwerkt in ijs en smoothies (bv. met banaan en kokosmelk) of in een fruitsalade. Besprenkel met citroen om verkleuring te voorkomen.

No waste

De schil van abiu kan worden gedroogd en gebruikt voor aromatische thee of als natuurlijke luchtverfrisser.

De schil van de vrucht is niet eetbaar. Het bevat een gummy latexsap waardoor je lippen aan elkaar kunnen plakken! Maak je geen zorgen; het gebeurt alleen als je direct in de vrucht bijt. De schil (waar hij wordt gesneden) wordt ook direct bruin als hij wordt blootgesteld aan lucht.

Er wordt vaak aangeraden de lippen met olie in te wrijven opdat zij door de latex niet aan elkaar zouden kleven.

Let op de kleur en textuur; een rijpe abiu is zacht en geel, met een zoete geur. Overrijpe abiu kan een enigszins bitter smaakje ontwikkelen.

Was je handen en het keukengerei goed na het hanteren van de vrucht om plakkerige resten te verwijderen.