WENTELTEEFJE
De achterliggende gedachte is hier dat je oud brood dat toch verloren zou gaan hergebruikt. Het verlies wordt dan aangeduid met verloren, het feit dat men er iets nieuws mee doet met gewonnen.
Het waren de Romeinen die ontdekten dat oud brood ook erg lekker kon zijn! . Het wordt voor het eerst vermeld in een Romeins kookboek uit de 4e eeuw na Christus, waar het aliter dulcia (een ander zoet gerecht) wordt genoemd. In eerste instantie werd er melk aan het brood toegevoegd om het wat makkelijker weg te krijgen, maar al snel werd ontdekt dat het oude brood tot een ware lekkernij omgetoverd kon worden door de sneetjes na het weken in de melk even te bakken en te besprenkelen met honing. De Romeinen vonden het zelfs zó lekker dat zij de armen van de bevolking dwongen het oude brood uit de prullenbakken te vissen. Zo ontstond de naam ‘het verloren brood’.
In de middeleeuwen werd het gerecht populair in Frankrijk, waar het pain perdu werd genoemd. Het werd vooral gegeten tijdens de vastentijd, omdat het een eenvoudig en goedkoop gerecht was dat geen vlees bevatte. In de 15e eeuw werd het gerecht ook bekend in Engeland, waar het French toast werd genoemd. In de 18e eeuw werd het gerecht in Nederland wentelteefje genoemd, afgeleid van wentel-’t-eventjes. Het gerecht werd ook verspreid naar andere landen, zoals Duitsland, Spanje, Italië, Portugal, Zweden, Rusland, Amerika en Canada, waar het verschillende namen en variaties kreeg.
Wentelteefjes worden gemaakt door oud witbrood te weken in een mengsel van ei en melk, waaraan sommigen nog suiker en kaneel toevoegen, waarna het gebakken wordt. . Het resultaat is een gouden bruin, zacht interieur dat zowel hartverwarmend als onweerstaanbaar is.
Het is populair als ontbijt in grote delen van Europa en Noord-Amerika. Sneden brood worden kort geweekt in een mengsel van melk en eieren en vervolgens gebakken. Ten slotte wordt het baksel bestrooid met suiker en desgewenst kaneel.
Wentelteefje of pain perdu is een gerecht dat je het hele jaar door kunt eten, maar het is vooral lekker in de winter, als je behoefte hebt aan een warm en zoet ontbijt of dessert. Je kunt het gerecht aanpassen aan het seizoen door verschillende soorten brood, melk, eieren en toppings te gebruiken. Zo kun je in de herfst wentelteefjes maken van pompoenbrood met speculaaskruiden en ahornsiroop, of in de lente van paasbrood met rozijnen, amandelspijs en aardbeienjam.
Voedingswaarde
De nutritionele eigenschappen van wentelteefje zijn afhankelijk van de ingrediënten die je gebruikt. Het brood levert vooral zetmeel, vezels, B-vitamines en ijzer. De melk levert vooral calcium, fosfor, riboflavine en vitamine B12. De eieren leveren vooral eiwitten, choline, biotine en vitamine A. De boter levert vooral verzadigde vetten en vitamine A.
Wentelteefjes zijn calorierijk , bevatten veel koolhydraten, eiwitten en vetten. Nutriscore D.
Glycemische index = +/-60, glycemic load = +/- 27
Energie | Eiwit | Vet | Koolhydraten | Vezels | |
100g | 229 kcal | 8g | 11g | 25g | |
1 stuk (76g) | 146 kcal | 4.5g | 5.7g | 18.7g | 0.8g |
ZUCSU: Wentelteefjes bevatten veel suikers. Kies voor volkorenbrood voor extra vezels en beperk de toegevoegde suikers voor een bewuste indulgentie.
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
Aankoop
Kies voor het beste resultaat oud brood met stevige textuur, zoals stokbrood of brioche. Het is beter om geen vers brood te gebruiken, omdat dit te zacht en te vochtig is en makkelijk scheurt.
Bewaren
Wanneer je wentelteefjes wilt bewaren, is het belangrijk dat je ze eerst goed laat afkoelen. Verpak ze vervolgens goed afgesloten. Zo kan je ze maximaal 2 dagen bewaren in de koelkast. Je kunt ze dan de volgende dag opwarmen in de oven, in de magnetron of in de broodrooster
Bereidingswijze
Lekker als ontbijt of tussendoortje en ideaal om oud brood te verwerken. Mensen denken vaak dat verloren brood ongezond is, maar eigenlijk is het brood met ei en melk. Deze laatste voegen wat eiwitten toe aan je maaltijd en helpen dus om langer verzadigd te blijven.
De sneetjes brood moeten goed door het ei-melk mengsel worden gewenteld. Vervolgens worden de doorweekte sneetjes in een koekenpan in boter gebakken. Ze worden warm gegeten, bestrooid met suiker, of koud met jam.
No waste
Het is een eerbetoon aan eenvoud, waarbij oud brood wordt omgetoverd tot een decadente lekkernij.
Info
Over de herkomst van het woord wentelteefje is onduidelijkheid. Mogelijk is een teef een oude gebaksvorm, maar wentelteefje kan ook zijn afgeleid van wentel-’t-eventjes. De term verloren/gewonnen brood heeft te maken met de wijze waarop dit gerecht is ontstaan. In vroegere tijden gooide men zelden voedsel weg, daarom was het gewoonte om oud – maar nog niet beschimmeld – brood weer eetbaar te maken door middel van dit recept. Tegenwoordig wordt het veeleer gemaakt als een zoete lekker gerecht.
Dialectnamen
- In het westen van Zeeuws-Vlaanderen en op Walcheren: klakkers,
- Op Zuid-Beveland en Tholen gewend beschuut,
Dat van beschuut werd gesproken, is niet vreemd. In sommige oude recepten wordt in plaats van (oud) witbrood beschuit gebruikt.
De naam gewend beschuit gaat terug tot in de zestiende eeuw. Een bron uit 1599 spreekt van ver-wendt brood of ghe-wendt brood.
- Het woord wentelteefje wordt voor het eerst vermeld in het Tafereel van Sinne-mal van A. van de Venne uit 1623: ‘Ey, waer ick t’huys alleen, ick backte wentel-teven Van suyckert witte broot, en butter-smeerigh vet.
- In West-Vlaanderen heet het ook klakkaard,
- In Borssele bakkersverdriet,
- Dat het brood gesopt ‘gedoopt’ moet worden is de basis voor broodsoppen in Aagtekerke en Oud-Vossemeer.
- Ook de eenvoudige en doorzichtige naam gebakken brood wordt soms gebruikt, zoals in ’s-Heer Arendskerke en ’s-Heerenhoek.
Chef’s advies
Experimenteer met smaken zoals vanille, sinaasappelschil of een snufje nootmuskaat in het custardmengsel. Serveer met een bolletje ijs voor een luxueuze twist.