TIJM
Mensen hebben tijm door de geschiedenis heen gebruikt. De oude Egyptenaren gebruikten tijm bijvoorbeeld om te balsemen. In het oude Griekenland gebruikten ze tijm als een wierook in tempels en voegden dit toe aan badwater. De Romeinen gebruikten tijm als smaakstof voor kaas en alcoholische dranken. Het Romeinse leger introduceerde tijm op de Britse eilanden toen ze het land veroverden. Mensen verbouwden tijm in tuinen of plukten het op het land.
Het omvat kruidachtige of houtachtige planten met een zeer aromatische geur, die tot 30 cm hoog worden en in schijnkransen in juni en juli bloeien met paarse bloempjes. De planten komen algemeen voor in het Middellandse Zeegebied en in Oost-Azië in een zonnige, goed doorlatende grond.
Tijm is een doorlevend struikje van ongeveer 20 -30 cm hoog. De blaadjes zijn slank en klein. Tijm groeit het best op arme droge grond in volle zon, of in pot.
Tijm kan het hele jaar door worden gekocht, maar de beste kwaliteit wordt vaak verkregen in de late lente en de vroege zomer. Op dit moment is het kruid op zijn meest aromatische piek.
Gekende soorten in onze contreien
- Grote Tijm (Thymus pulegioides): is vrij zeldzaam
- Kleine tijm (Thymus serpyllum) heeft kruipende stengels, De plant bloeit van mei tot augustus. De bloemen staan in kransen, zijn roze of purper en hebben een doorsnede van 3-5 mm
- Kruiptijm (Thymus praecox): zeer zeldzaam en wettelijk beschermd, De in het wild voorkomende kruiptijm bloeit in juni en juli met sterk geurende, roodpaarse bloemen
- Echte tijm (Thymus vulgaris) komt van nature voor in het Mediterrane gebied. De soort wordt veel gekweekt en voornamelijk gebruikt als keukenkruid. De plant wordt 15-20 cm hoog en heeft rechtopstaande takjes. Echte tijm bloeit in mei en juni met lila of roze, soms witte bloemen. De bloeiwijze is een schijnkrans.
- Citroentijm (Thymus x citriodorus) – groeit een stuk mager en breder, smaakt en ruikt een beetje zoals citroen.
Tijm wordt ook gebruikt bij de bereiding van likeuren zoals bénédictine.
Tijmolie wordt uit tijm geëxtraheerd en bevat veel thymol (20-60%) wat gebruikt wordt in de zeepindustrie, als insecten verdrijvend middel en als conserveermiddel (niet voor consumptie!).
Voedingswaarde
Het is een goede bron van vitamine C, vitamine A en ijzer. Glycemische index 45
100g | Energie | Eiwit | Vetten | Koolhydraten | Suikers | Vezels |
Vers | 107 kcal | 5.56g | 1.68g | 10.5g | 0g | 14g |
Gedroogd | 284 kcal | 9.1g | 7.43g | 45.3g | 1.71g | 37g |
Tijm voegt smaak toe zonder toegevoegde koolhydraten of calorieën, waardoor het een uitstekende keuze is voor mensen die een gezonde, koolhydraatbewuste voeding nastreven. Het voegt aroma toe zonder compromissen op het gebied van gezondheid.
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
Aankoop
Hele, verse tijmblaadjes hebben meer aroma dan gemalen blaadjes. Daarom is het handig een tijmplantje in de tuin of in een pot op het balkon te kweken. Je kan ook gedroogde tijm kopen.
Tijm is eventueel ook los te koop. Kies dan voor stevige takjes en levendige groene blaadjes die niet verlept zijn.
Bewaren
Tijm kan gemakkelijk worden gedroogd na het drogen kunnen de blaadjes worden verkruimeld en in gesloten potten worden bewaard.
Je kunt losse takjes het beste in de groentelade van je koelkast bewaren. In de koelkast kun je tijm tot wel twee weken bewaren, mits het kruid droog blijft. Dus bij voorkeur niet in plastic bewaren.
Tijm is behoorlijk winterhard en wintergroen3. Alleen strenge vorst kan het tijm plantje minder goed hebben.
Invriezen
Tijm invriezen is evenwel een veel betere methode om dit kruid houdbaar te maken, dan het te drogen. De tijm wassen en voor het invriezen goed afdeppen met keukenpapier zodat deze portiegewijs droog ingevroren kan worden in diepvrieszakjes. Tijm kun je drie tot 6 maanden in de vriezer bewaren.
Ingevroren tijm kun je met zakje en al kneden tussen je handen, en is dan meteen klein.
Diepvriezen in olijfolie in ijsblokjesvormen behoudt niet alleen de versheid maar voegt ook een extra smaakdimensie toe.
Bereidingswijze
Met zijn kleine, geurige blaadjes voegt tijm een onmiskenbare smaak en aroma toe aan diverse gerechten. Het is een belangrijke smaakmaker en wordt gebruikt bij het kruiden van groente, vis, vlees en sauzen.
De toepassingen van tijm in de keuken zijn eindeloos. Van het verrijken van stoofschotels tot het kruiden van geroosterd vlees, tijm voegt diepte en smaak toe aan verschillende gerechten. Ook in sauzen, soepen en zelfs in desserts kan tijm zijn subtiele aroma laten gelden.
In tegenstelling tot veel andere kruiden voeg je tijm zo vroeg mogelijk tijdens de bereiden toe. Op deze manier kan het aroma goed intrekken.
Je plukt een takje tijm, wast het en ritst de blaadjes van het takje.
Zowel gedroogde als verse tijm kan je lang meekoken. Het is één van de weinige kruiden die erg goed tegen verhitten kan en daardoor is het kruid ideaal voor in soepen, eenpansgerechten en sauzen. Samen met peterselie en laurier vormt tijm het klassieke ‘bouquet garni’.
Je kan ook een takje van toevoegen aan het kookwater van aardappelen, wortelen of prei.
Van de bloemen en bladeren wordt ook thee en siroop bereid
No Waste
- Droog overtollige tijmblaadjes en bewaar ze in een luchtdichte pot voor latere gebruiken.
- Tijmstelen kunnen worden gebruikt om bouillon op smaak te brengen.
- Je kunt een heerlijke dipsaus maken met overgebleven crème fraîche en tijm.
Info
Chef’s advies
Een tijmplantje op je vensterbank, zo kan je steeds afknippen als je tijm nodig hebt. Knip steeds de toppen, zo blijft uw plant mooi vol.
De smaak van tijm is heel dominant: gebruik dit kruid dus met mate. Tijm verliest zijn smaak niet tijdens het koken.