Ricotta vindt zijn oorsprong in Italië en is vooral populair in Zuid-Italiaanse keukens. De productie van ricotta gaat terug tot de Romeinse tijd, toen kaasmakers op zoek gingen naar manieren om de wei die overbleef van het maken van andere kazen te benutten.

Toen werd ontdekt dat bij verhitting de albumine in de wei samenklonterde en een nieuwe wrongel vormde. Door deze wrongel uit te laten lekken, ontstond ricotta. Ricotta wordt verkocht als een verse, witte kaas met een korrelige textuur. Meestal wordt hij verkocht in plastic bakjes.

De naam verwijst naar de methode waarop ricotta gemaakt is: het wordt gemaakt van de wei die overblijft nadat deze is gescheiden van de wrongel.

Strikt genomen is ricotta dus geen kaas, maar een bijproduct ervan.

Hoewel ricotta oorspronkelijk een Italiaanse specialiteit is, wordt het tegenwoordig wereldwijd geproduceerd. De beste kwaliteit ricotta komt echter nog steeds uit traditionele kaasregio’s zoals Campanië, Sicilië, en Toscane. Je kunt het jaarrond vinden, maar de meest verse varianten zijn te koop in de lente en vroege zomer, wanneer de melkkwaliteit vaak op zijn best is vanwege het dieet van grazende dieren.

Ricotta komt voor in verschillende varianten, afhankelijk van het melksoort en het bereidingsproces

Soorten

• Ricotta di Pecora: Gemaakt van schapenmelkwei, met een rijkere, mildere smaak.
• Ricotta di Bufala: Gemaakt van buffelmelkwei, meestal romiger en iets zoeter.
• Ricotta di Mucca: Gemaakt van koemelkwei, de meest voorkomende en mildste vorm van ricotta.
• Affumicata (gerookte ricotta): Een gerookte versie met een intensere smaak, vaak gebruikt in hartige gerechten.
• Ricotta Salata: Dit is gezouten en geperste ricotta, die gedroogd is om een steviger textuur te krijgen. Het wordt vaak geraspt over gerechten.
• Ricotta Infornata: Gebakken ricotta met een licht goudbruine buitenkant, vaak geserveerd in zoete en hartige gerechten.

Ricotta bevat een laag zout- en vetgehalte.  Glycemische index 27  Insuline index 45  GL1-2  Nutri-Score B

Ricotta past goed in een koolhydraatbewust dieet dankzij het lage koolhydraatgehalte en de hoge eiwitwaarde. Het heeft een lage glycemische index en draagt nauwelijks bij aan de bloedsuikerspiegel, wat het ideaal maakt voor mensen die hun koolhydraatinname willen beperken. Door de romige textuur kan het bovendien gebruikt worden als vervanging voor zwaardere zuivelproducten zoals room, wat de totale calorie-inname kan verlagen zonder concessies te doen aan smaak.

Aankoop

De beste ricotta wordt gemaakt van verse wei en moet een lichte, vochtige textuur hebben zonder korrelig te zijn. De smaak moet fris, licht zoetig en romig zijn.

Traditionele Italiaanse delicatessezaken, kaasmarkten en gespecialiseerde kaaswinkels bieden vaak de hoogste kwaliteit ricotta. Supermarkten bieden ook commerciële varianten aan, maar deze zijn soms minder vers.

Bewaren

Bewaar het in de koelkast. Kijk op de verpakking voor de houdbaarheidsdatum. Bewaar verse ricotta maximaal 3 dagen in een goed afgesloten bak in de koelkast. Vacuümverpakte ricotta blijft tot 2 weken houdbaar in de koelkast. Open de verpakking net voor gebruik om de frisheid te behouden.

De smaak van de kaas is eerder zoet. De ricotta van schapenmelk is wat rinser van smaak en daardoor misschien minder geschikt voor zoete gerechten. Deze verse kaas is een allemansvriend met haar zachte smaak en makkelijke gebruik in de keuken.

Serveermogelijkheden:

• als onderdeel van een kaasplank, bestrooid met zout en peper en gehakte, verse tuinkruiden of bosvruchten;
• op brood met garnalen;
• in salades met meloen en prosciutto.
• Het wordt veel gebruikt in Italiaanse desserts zoals cannoli, sfogliatelle en als basis voor cheesecakes.
• Ricotta kan worden gebruikt om sauzen romiger te maken zonder dat het zwaar wordt zoals room.

Ricotta wordt in Italië ook veel in pastagerechten gebruikt.

No waste

Gebruik het in pannenkoekenbeslag, muffins of quiches om ze extra romig en voedzaam te maken.

Kleine hoeveelheden ricotta kunnen worden ingevroren in ijsblokjesvormen. Dit is handig voor portiecontrole of voor gebruik in sauzen en soepen.

Maak zelf je ricotta.

Gebruik verse kruiden zoals bieslook, peterselie of munt om ricotta een extra frisse smaak te geven.

Rooster ricotta in de oven voor een intensere smaak. Voeg een beetje olijfolie en zout toe voordat je het bakt voor een hartig voorgerecht.

Klop ricotta op met een beetje room of olijfolie voor een zijdezachte textuur die ideaal is om te gebruiken als spread of dip.