MARLIJN – BLAUWE MARLIJN
De marlijn is een zoutwatervis. In brak of zoet water is de soort nog nooit aangetroffen. De vis prefereert een subtropisch klimaat en heeft zich verspreid over de drie belangrijkste oceanen van de wereld (Grote, Atlantische en Indische Oceaan). In tropische gebieden is de marlijn een populaire vis onder sportvissers, de marlijn wordt ook gebruikt voor menselijke consumptie. Het zijn zeer snelle vissen. De vis kan een lengte bereiken van zo’n 4,5 meter. De vis heeft een lang lijf, een speervormige snuit en een rugvin (net als een haai). De rugvin ziet eruit als een halvemaan en is naar achter gericht.
Wij hebben:
- Zwarte marlijn of marlijn (Istiompax indica)
- Atlantische blauwe marlijn (Makaira nigricans)
- Gestreepte marlijn (Kajikia audax)
De zwarte marlijn is een zoutwatervis. De vis prefereert een subtropisch klimaat en komt voor in de Grote, Atlantische en Indische Oceaan op dieptes tussen 0 en 915 meter. Het grootst zijn de vrouwtjes: die kunnen tot vier en een halve meter lang worden en liefst 300 tot 600 kilogram wegen. De vis heeft een lang lijf, een speervormige snuit en een rugvin (net als een haai). De rugvin ziet eruit als een halvemaan en is naar achter gericht. Van alle in het water levende dieren is dit de snelste: hij kan zo’n 129 km/uur bereiken (dus snelle dan een jachtluipaard) en hebben dan ook heel weinig natuurlijke vijanden, het zijn jagers. Ze leven van andere vissen. De soort voedt zich met vis, (pijl)inktvis, schaaldieren en vooral jonge tonijn. Het jagen gebeurt door op grote snelheid dwars door een school te zwemmen en de speer heen en weer te slaan waardoor de prooi gewond of verdoofd raakt. Kleinere exemplaren leven vaak in scholen, de grotere meestal alleen.
De gestreepte marlijn is een straalvinnige vissensoort uit de familie van de zeilvissen (Istiophoridae) zwemt in de tropische tot gematigd Indo-Pacifische oceaan, niet ver van het oppervlak. Het is een commerciële vis met een recordgewicht (in 1982) van 190 kg en een maximumlengte van 4,2 m De gestreepte Marlin’ is een predator die jaagt overdag boven 100 m of zo van de waterkolom, vaak nabij het oppervlak. Een van hun belangrijkste prooien zijn sardines.
Na het haken maakt deze marlijn het meeste luchtsprongen. Sommige vissen lopen hierbij met hun staart op het water. Taildansen.
De blauwe marlijn is een zoutwatervis. De soort komt voor in de Atlantische Oceaan in een brede zone aan beide zijden van de evenaar. Het gestroomlijnde lichaam is aan de bovenzijde (inclusief de rugvin) donkerblauw en aan de onderzijde (inclusief de buikvinnen) zilverwit. De overige vinnen zijn bruin/zwart met af en toe blauw. De zilverwitte flanken bevatten dwarsbanden, die zijn samengesteld uit blauwe vlekken. De licht gekromde borstvinnen worden zo’n 20 cm lang en kunnen tegen het lichaam aangedrukt worden. De smalle buikvinnen worden zo’n 30 cm lang. De staart is sikkelvormig met zijkielen. Ze hebben een verticaal kieuwenstelsel. Het zwaard is 3 tot 4 keer langer dan de onderkaak. De vis kan een lengte bereiken van 4,3 meter en een gewicht van meer dan 900 kilogram. Er worden ook grotere marlijnen gezien en gefotografeerd, maar deze dieren zijn nooit aangeland, zodat er geen betrouwbare gegevens van zijn. Het voedsel van deze krachtige zwemmer (90km/uur) bestaat in hoofdzaak uit vis, (pijl-)inktvis, schaaldieren en vooral jonge tonijn.
De populatie blauwe marlijnen wordt langzaamaan steeds kleiner. De soort is opgenomen op de IUCN rode lijst als ‘kwetsbaar’. Er is onderzoek gedaan naar de populatie verandering van de blauwe marlijn. Hierbij is een generatie lengte gebruikt van minimaal 4,5 jaar en maximaal 6 jaar. Bij het onderzoek is gebruik gemaakt van drie achtereenvolgende generaties. Hierbij is duidelijk een sterke daling in de populatie van de blauwe marlijn zichtbaar.
Voedingswaarde
De blauwe marlijn heeft een hoog oliegehalte en is rijk aan omega-3-vetzuren.
100g | Energie | Eiwit | Vet | Koolhydraten |
Blauwe M. Vers | 99 kcal | 22,9g | 0,2g | 0,1g |
Gestreepte M Vers | 115 kcal | 23,1g | 1,8g | 0,1g |
Voordelen / Nadelen
Ze bevatten vaak ook hogere concentraties kwik en andere giftige stoffen. De FDA raadt zwangeren en kinderen af deze vis te consumeren (aanwezigheid van methylkwik).
Aankoop / Bewaren
De blauwe marlijn wordt enorm overbevist en Greenpeace heeft de Atlantische blauwe marlijn op de rode lijst van geconsumeerde vissoorten gezet. Koop dus verantwoordelijk.
Zeldzaam op de kaart, weliswaar een delicatesse. Je kan marlijn terugvinden in diepvries geproportioneerd in filets.
Bereidingswijze
Stevig vet vlees. Lijkt een beetje op tonijn. Marlijn wordt best gegrild of geroosterd. Hij kan ook vers rauw als sashimi bereid worden.
Onder sportvissers is hij zeer gewild: een vangst volgt vrijwel altijd pas na een urenlang gevecht op leven en dood. De zwaarste zwarte marlijn ooit gevangen woog 750 kilo.
Info
Een marlijn is geen zwaardvis! Geen zeilvis!
- Zwaardvis is een enkele soort (Xiphiidae), terwijl er elf soorten (Istiophoridae) marlijn zijn.
- Marlijnen zijn groter en zwaarder dan zwaardvissen.
- De snavel zwaardvis is plat en puntig, terwijl hij lijkt op een pijl in marlijnen.
- Marlijnen kunnen sneller zwemmen dan zwaardvis.
- De rugvin is naar boven gericht in marlijnen en wordt naar achteren gericht in zwaardvis.
- Dorsale vin loopt door langs de rug van de marlijnen, maar niet in zwaardvis.
- Marlijnen hebben kleurpatronen van verticale strepen de zwaardvis niet.
- Het lichaam van Marlin is buisvormiger dan zwaardvis.
- Marlijnen leven veel langer in het wild dan zwaardvis.
- Zeilvissen zijn behendige zwemmers (110 km/ u) en kunnen in ongeveer 4,8 seconden 100 meter zwemmen.
- De rugvin van de zeilvis wordt tijdens het zwemmen opgevouwen gehouden, maar ze heffen het op als ze opgewonden zijn. Een van hun opmerkelijke mogelijkheden is om hun kleur vrijwel onmiddellijk te veranderen.
- Zeilvissen kunnen slechts ongeveer vier jaar in het wild leven een marlijn tot 25 jaar.