Kumquats zijn kleine, olijfvormige citrusvruchten met een eetbare schil. Ze hebben een unieke smaak: de schil is zoet, terwijl het vruchtvlees zuur is. In China is deze vrucht al eeuwen populair. Dit dwergsinaasappeltje komt van oorsprong uit de landen China en Vietnam. In Europa kent men hem pas halverwege de negentiende eeuw (1846), en dan vooral als sierplant vanwege zijn glanzende bladeren en mooie bloemen.

Tegenwoordig wordt de kumquat geteeld in Frankrijk, Italië, Spanje, Brazilië en Zuid-Afrika. In Griekenland groeien kumquats enkel op Corfu. Kumquats groeien aan bomen en hun oranjekleur geeft een mooi contrast tegen de diepgroene kleur van de bladeren. De bladeren zijn afwisselend geplaatst, glanzend, lancetvormig en tot 10 cm lang. Drie jaar na het planten van een kumquatboom is deze klaar voor de eerst oogst. De kumquatboom is altijdgroen en kan tegelijkertijd 3 groeistadia van de gewassen laten groeien. Zo kunnen er aan één boom bloemen, groene onrijpe kumquats en rijpe oranje kumquats hangen. Hij kan zo’n 4-5 m hoog worden.

De plant heeft witte bloemen. Om goed tot bloei te komen heeft de plant een temperatuur nodig van 25 tot 38°C.

De plant produceert een langwerpige sinaasappel-achtige vrucht van zo’n 2 tot 4 cm lang. Het vruchtvlees bestaat uit drie tot zes partjes en smaakt zoetzuur. De vrucht kan tot drie witte, vrij grote zaden bevatten. De vruchten worden zorgvuldig, 1 voor 1, met de hand geplukt. Hierna worden de geplukte vruchten in plastic kratten van 15 kg vervoerd naar het verpakkingshuis. Daar worden de kumquats terug gekoeld naar een temperatuur tussen 15 en 20 °C. Vervolgens worden ze gewassen om daarna te worden gesorteerd op grootte.

Bekende soorten

• De Nagami kumquat (Fortunella margarita citrus japonica) of Chinese kumquat is de meest bekende, het is een ovale kumquat van een heel oude soort. Ze bloeit in de zomer en brengt kleine, lichtoranje, ovaalvormige vruchten voort.

• De Meiwa-kumquats (Fortunella crassiflora) zijn groot rondovaal en het zoetst.

• Marumi kumquat (Fortunella Japonica) rond en zuurder.

• De Hong-Kong kumquat ( Fortunella hindsii) is een klein (doperwt groot), ovaal vruchtje van zo’n 1,5 cm in diameter, met een gladde, geurige, oranjeschil en intensere smaak.
• Fukushu jumquat groter en platter van vorm met een zoetere smaak

De verschillende soorten worden gekweekt voor consumptie maar ook als sierplant, vanwege hun intens ruikende bloesems. Nagami en Marumi zijn de meest voorkomende soorten in het Europese aanbod. De Meiwa komt vooral voor in Oost-China en Japan.

Kumquats zijn meestal verkrijgbaar van november tot maart, afhankelijk van de regio. Tijdens deze maanden zijn ze op hun best en het meest smaakvol.

Er wordt ook likeur gemaakt, de bekendste is Mavromatis, een likeur van Corfu. De zoete likeur is oranje of wit van kleur. In de bekende oranje variant wordt de schil van de kumquat toegevoegd. Ook wat zoeter, maar het alcoholpercentage (20%) is gelijk.

De vrucht is rijk aan vitamine C (73% ADH), vit E en kalium, ze bevat ook een hoeveelheid koper.

Glycemische index = +/- 34 –  GL   3     Nutri-Score A

ZUCSU: Hoewel kumquats een bepaalde hoeveelheid koolhydraten bevatten, biedt hun hoge vezelgehalte een balans, wat betekent dat de netto koolhydraten lager kunnen uitvallen. Dit maakt ze een interessante keuze voor diegenen die een koolhydraatbewuste voeding volgen. Kumquats kunnen een waardevolle aanvulling zijn op een gevarieerd dieet, mits geconsumeerd in gematigde hoeveelheden en in combinatie met andere voedzame voedingsmiddelen.

Aankoop

1 vrucht weegt +/- 20gr. (5 kumquats in een 100gr portie)

Kumquats zijn het jaarrond verkrijgbaar door de import uit Israël, Spanje en Zuid-Afrika. Het zijn seizoensvruchten (winter) en zijn van november tot maart het sappigst.

Ze rijpen snel, dus koop vruchten die rijp zijn, stevig aanvoelen. De schil dient gaaf en geeloranje te zijn. De schil moet er mooi uitzien, zonder oneffenheden of gerimpelde plekken. Het is een delicate vrucht, leg ze daarom steeds voorzichtig in een mand/schotel anders ontstaan er kwetsplekken.

Biologische kumquats kunnen de voorkeur hebben, omdat de schil eetbaar is.

Naargelang de soort is de kumquat zuurder en/of zoet.

Je kan ook gekonfijte kumquats (gedroogd en gezoet) terugvinden.

Bewaren

Bewaar kumquats op een koele plaats (ca. 10°C). Dan blijven ze ongeveer een week goed. Op kamertemperatuur blijven ze 2 dagen goed.

Invriezen

Je kan kumquats invriezen. Was de kumquats, of nog beter, boen de vruchten met een zacht borsteltje schoon. Verpak de vruchten in diepvriesbak of diepvrieszak, en sluit het luchtdicht af en vries in.

De vruchten verliezen evenwel wat aan textuur.

Diepgevroren vruchten kan je goed gebruiken voor wokken, roerbakken en evt. ijs of smoothie.

Kumquats kunnen overal gebruikt worden waar sinaasappelen gebruikt worden.

Deze wordt met schil en al gegeten. De schil heeft een zoete smaak terwijl het vruchtvlees zuur tot wrang smaakt, dit geeft een verrassende combinatie van smaken als je de vrucht in zijn geheel opeet. Je kunt ze koud uit de koelkast opeten of ze eerst opwarmen, wat je maar wilt.

Als je de zure smaak niet lekker vindt, kan je de vrucht persen en alleen de schil opeten.Verwijder voor gebruik het steeltje en was de vrucht onder koud water en wrijf de schil schoon (er mogen geen resten van pesticiden of vuildeeltjes op het oppervlak zitten). Snijd de kumquat dan doormidden en haal de pitten eruit deze zijn niet giftig, maar ze hebben dezelfde bittere smaak als sinaasappelpitten. De meeste pitten bevinden zich in het uiteinde aan de andere kant van de steel.

De vrucht wordt veel gebruikt in marmelades of als garnering. Omdat de pitten van de kumquat pectine bevatten, kun je ze samen met het fruit koken om de marmelade dikker te maken. Houd de pitten tijdens het koken in een zakje van kaasdoek, zodat ze niet in de pot terechtkomen

Geconfijt of gedroogd voor gebruik in gebak en desserts.

Kumquats zijn een delicatesse bij gegrild of gebraden vlees, gevogelte en vis. Voeg het een half uur voordat het vlees klaar is met smoren of sudderen toe.

De sterke smaak maakt de kumquat een goede combinatie met bladgroenten met een bittere of peperachtige smaak, zoals andijvie of rucola. Snijd de vrucht met een scherp mes in dunne plakjes. Haal de pitten eruit, en leg de plakjes vervolgens boven op de salade.

No waste

Gebruik schillen in suiker of zout om gearomatiseerde producten te maken.

Maak van de pulp een basis voor sauzen of smeersels.

Bij een goede verzorging kunnen Bonsai miniatuurboompjes blijvend bloeien en je jarenlang vruchten geven.

Kumquats zien eruit als kleine sinaasappeltjes maar het zijn geen citrusvruchten. Citrusvruchten hebben 8 tot 15 partjes, kumquats maar 3 tot 6.

Kumquats likeur is eenvoudig zelf te bereiden door enkele kumquats in inmaakbrandewijn of wodka onder te dompelen. Na een kwartaal staan is dit goed drinkbaar.

Ze kunnen worden gebruikt als smaakversterker in cocktails of dranken.

Je kan kumquats eveneens inleggen.

Knabbel eerst aan het uiteinde van de kumquat om de schil te proeven. Wanneer je het erg zure vruchtvlees tegenkomt, kun je voorzichtig kleine hapjes blijven nemen of de hele vrucht in een keer in je mond stoppen. Om het zure binnenste en de zoete schil in evenwicht te brengen, kunt u ook de kumquat tussen uw vingers rollen voordat u hem eet.

Snijd grote kumquats horizontaal doormidden. Schep het zure, sappige vruchtvlees er met een theelepel of een grapefruitlepel uit. Bevries de lege schillen in een luchtdichte bak en gebruik ze vervolgens om een sorbet of ander dessert in te doen.

Gebruik kumquatzest in bakrecepten.