JUFFERTJE IN ‘T GROEN
De plant komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en de Canarische Eilanden. Daar groeit de plant op akkerland en braakliggende terreinen. Hier en daar komt het ook verwilderd voor in Europa. Het plantje wordt al eeuwen gekweekt voor in tuinen. De plant komt al voor in Engelse cottage gardens vanaf de 16de eeuw. De meest voorkomende variëteit is ‘Miss Jekyll’, die blauwe bloemen heeft, de recentere ‘Persian Jewels’ is een mix van wit, roze, lavendel en blauwe bloemen. ‘Persian Rose’ is lichtroze. Juffertje-in-het-groen wordt 20-45 cm hoog. De sterk gereduceerde bladeren zijn veerdelig.
De wilde plant bloeit van juni tot augustus met kleine, helderblauwe bloemen, die omgeven zijn met een krans (omwindsel) van veerdelige schutbladeren. De kelkbladen zijn blauw gekleurd, terwijl de kroonbladen gereduceerd zijn en aan de voet van de meeldraden zitten. De bloem heeft honingklieren, waarmee hommels en bijen gelokt worden voor de bestuiving.
De vrucht is een 3 cm lange doosvrucht. De rijpe doosvrucht heeft bovenaan vijf, ongeveer 7 mm lange spleten, waardoor de zaden kunnen ontsnappen. Een zadenzakje bevat ongeveer 30 zaden. De zwarte zaden zijn gerimpeld en worden door de wind en dieren verspreid.
Zowel de bloemen als de zaden zijn eetbaar.
De plant bloeit van mei tot augustus, waarna de karakteristieke zaaddozen zich vormen. De zaden worden geoogst in de late zomer of vroege herfst, afhankelijk van de groeiomstandigheden.
Voedingswaarde
De in Nigella aanwezige olie bevat 80 % meervoudig onverzadigde vetzuren.
Energie | Eiwit | Vetten | Koolhydraten | Vezels | |
100g zaden | 350 kcal | 18g | 15g | 44g | 10g |
De zaden van Nigella damascena hebben een zeer lage glycemische index en glycemic load, waardoor ze geschikt zijn voor een koolhydraatbewust dieet. De gezonde vetten en vezels dragen bij aan verzadiging en stabilisatie van de bloedsuikerspiegel.
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
De zaden zijn te koop in biologische winkels, gespecialiseerde kruidenwinkels en online platforms. Koop verse zaden na de oogstperiode (vroege herfst). Voor culinaire toepassingen zijn droog verpakte zaden het hele jaar door beschikbaar.
Planten of zaden om zelf te kweken zijn verkrijgbaar bij tuincentra en kwekerijen.
Bewaren
Bewaar de zaden in een luchtdichte container op een koele, droge plaats. Ze blijven tot 1 jaar houdbaar.
Vacuümverpakte zaden behouden hun aroma en smaak tot 2 jaar.
Bereidingswijze
De smaak van de bloem neigt naar muskaat, ook wel oregano of majoraan. Heerlijk in een komkommersla.
De bloemblaadjes zijn ook gemakkelijk los te halen voor gebruik als kleurrijke ‘strooi-bloemetjes’.
De zaden lijken qua vorm en smaak op komijnzaad en worden in Duitsland ook wel als ‘zwarte komijn’ aangeduid. Ze worden gewaardeerd om hun nootachtige en kruidige smaak. Ze worden gebruikt als smaakmaker en garnering in diverse gerechten.
- Brood en Gebak:
- Strooi zaden op brooddeeg of crackers voordat ze de oven in gaan.
- Specerijmengsels:
- Gebruik als onderdeel van mengsels zoals za’atar of curry’s.
- Soepen en Stoofschotels:
- Voeg zaden toe aan gerechten voor een subtiele kruidenaroma.
- Oliën en Azijn:
- Trek zaden in olie of azijn voor een unieke smaakinfusie.
Info
De prachtige holle zaaddozen of doosvruchten, met een gecompliceerde en ook decoratieve vorm, zijn gedroogd zeer geschikt zijn voor garnering.
Chef’s advies
Rooster de zaden kort in een droge pan om hun aroma’s te versterken.
Combineer met andere specerijen zoals koriander en venkel voor een complexe smaak.
Gebruik de zaaddozen als decoratie op tafel voor een esthetisch tintje.