HARTGESPAN
De plant komt van nature voor in Centraal-Azië en Zuidoost Europa, en is van daaruit over de hele wereld verspreid. Het is een soort van ruigten en zomen op vochtige, matig voedselrijke tot zeer voedselrijke, basische bodems.
De plant wordt 30-90 cm hoog, vormt wortelstokken en vierkantige stengels met een afstaande beharing. De middelgroene, gelobde bladeren hebben drie tot zeven lobben en zijn aan de onderkant donzig behaard. Ze zijn van boven donkergroen en van onderen lichtgroen
Hartgespan bloeit van juni tot augustus met roze, 0,8-1,1 cm lange bloemen. Ze zijn roze, soms met paarse vlekken en zijn gegroepeerd in dichte kransen die zich rond de stengel bevinden. De vrucht is een vierdelige stekelige splitvrucht. Vroeger werden de bladeren ook gebruikt bij het bereiden van bier. De plant wordt al zeer lang voor medicinale doeleinden gebruikt bij hartklachten en spierkrampen.
Soorten hartgespan
Leonurus cardiaca (gewone hartgespan): Deze soort wordt het meest gebruikt in de traditionele geneeskunde.
Leonurus japonicus (Chinees hartgespan): Voornamelijk gebruikt in de Oosterse geneeskunde en bekend om zijn versterkende eigenschappen voor vrouwen.
Voedingswaarde
Hartgespan wordt voornamelijk gebruikt als thee, tinctuur of supplement en heeft geen significante calorische of macronutriëntenwaarde.
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
Hartgespan is verkrijgbaar in natuurwinkels, bij kruidenspecialisten, of online als gedroogd kruid, thee, tinctuur of supplement. De beste tijd om hartgespan te kopen is tijdens het oogstseizoen (juni-augustus) als je het vers wilt gebruiken. Gedroogde producten en supplementen zijn het hele jaar door verkrijgbaar. Kies voor biologische producten om pesticiden te vermijden. Controleer op een heldere kleur en aroma bij gedroogde kruiden – een doffe kleur kan wijzen op een mindere kwaliteit.
Bereidingswijze
Hoewel het niet traditioneel een culinair kruid is, wordt hartgespan soms gebruikt in theesoorten en infusies vanwege zijn pittige smaak en rustgevende eigenschappen. De bladeren kunnen worden gebruikt in salades of als garnering. Ze kunnen ook worden gedroogd en gebruikt als een kruid in verschillende gerechten.
Jonge uitlopers en blad worden zuinig gebruikt bij eenpansgerechten en braadwerk. Het geeft gerechten een aangename licht bittere smaak De bladeren kunnen gebruikt worden voor het kruiden van erwten- en linzensoep.
Van het gedroogde kruid kan je theezetten.
Info
Hoewel hartgespan enig potentieel heeft als culinair kruid, moet het met mate worden geconsumeerd. Grote hoeveelheden kunnen giftig zijn.
De gezondheidsclaims, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, zijn -op dit moment- nog bij de ESFA in behandeling. Gebruik geen hartgespan bij bloedverdunners of medicatie voor de bloeddruk.
Misleidende claims
- “Hartgespan geneest hartziekten”: Hoewel hartgespan kan helpen om stress en milde hartkloppingen te verminderen, is het geen vervanging voor medische behandeling.
- “Veilig voor iedereen”: Hartgespan is niet geschikt voor zwangere vrouwen, omdat het baarmoedersamentrekkingen kan stimuleren. Raadpleeg altijd een arts bij gebruik van kruiden.
- “Geen bijwerkingen”: Bij overmatig gebruik kan hartgespan bijwerkingen veroorzaken, zoals maagklachten of lage bloeddruk.