GEMBERTOORTS
De gembertoorts is een inheemse plant in Indo-Maleisië en Noord-Australië. Van daaruit is de plant over vele tropische gebieden verspreid.
De gembertoorts is een vaste meerjarige tropische plant met smalle grote lancetvormige bladeren van 80 cm op bladstengels. De plant groeit vanuit ondergronds, horizontaal wortelstelsel, de rhizoom. Op bloemstelen van anderhalve meter staan prachtige roze, rode of witte wasachtige bloemen tot 30 cm breed met schutbladeren die in de vorm van dennenappels het hart van de bloem vormen, waaruit later de vrucht wordt gevormd.
De prachtig bloeiende Etlingera eliator is een plant waarvan onder meer de jonge bloemknop gegeten wordt. Deze wordt gemberbloesem of – omdat hij in laksa wordt gebruikt – laksabloem of kincung genoemd
De vruchten van de gembertoorts worden gebruikt als smaakmaker. Ze doen denken aan een ananas, ze zijn samengesteld uit een groot aantal vruchtdoosjes. De vrucht is zo’n 10 cm groot. Iedere zaaddoos bevat een groot aantal zwarte zaden gevat in een bleekwit pulp. Het eetbare gedeelte is de zure pulp.
Soorten
De bekendste varianten worden ingedeeld op basis van kleur en grootte:
- Rode gembertoorts: Intense kleur, geliefd in decoratie en gerechten.
- Roze gembertoorts: Mildere smaak, veel gebruikt in salades en soepen.
- Witte gembertoorts: Een zeldzame soort met een delicate smaak, vaak gebruikt als garnering.
Gembertoorts bloeit voornamelijk in het regenseizoen, wat betekent dat de beschikbaarheid piekt van mei tot oktober in tropische gebieden. In warme, gecontroleerde teeltomstandigheden is het echter jaarrond verkrijgbaar.
Voedingswaarde
De bloem bevat veel antioxidanten.
Glycemische index 35 Nutri-Score A
Energie | Eiwit | Vet | Koolhydraten | Vezels | |
100g bloem | 91 kcal | 1.9g | 0.8g | 15.7g | 4g |
Dankzij de lage glycemische index en het hoge vezelgehalte past gembertoorts uitstekend in een koolhydraatarme of bewuste voeding. Het voegt smaak en textuur toe zonder veel calorieën of snelle suikers.
Voordelen / Nadelen
Aankoop / Bewaren
Aankoop
Verse gembertoorts is verkrijgbaar bij Aziatische speciaalzaken of markten. Ingedroogde of geconserveerde varianten vind je soms in biologische winkels.
Koop tijdens het bloeiseizoen (lente en zomer) voor de beste kwaliteit. Vermijd verschrompelde of verkleurde exemplaren.
Bewaren
Houd bloemen in een vaas met water tot 5 dagen of verpakt in een vochtige doek en bewaar tot 7 dagen in de groentelade van de koelkast.
Vriezer: Snijd in stukken, blancheer kort en bewaar luchtdicht tot 3 maanden.
Bereidingswijze
In de culinaire wereld wordt Etlingeria eliator voornamelijk gewaardeerd vanwege de eetbare bloemenknoppen en jonge scheuten.
De bloemknoppen worden vaak gebruikt als decoratieve en smaakvolle toevoeging aan salades, soepen, curry’s en roerbakgerechten. Ze hebben een pittige en aromatische smaak die vergelijkbaar is met gember, maar met een meer bloemachtig en citrussmaakprofiel.
De vruchten worden gebruikt als smaakmaker (zuur), op soortgelijke wijze als tamarinde.
De jonge scheuten van Etlingeria eliator, ook wel bekend als “torch ginger shoots” of “siamese ginger shoots”, worden ook gebruikt in de keuken. Ze worden vaak gekookt en toegevoegd aan gerechten zoals stoofschotels, roerbakgerechten en soepen. De scheuten hebben een knapperige textuur en een lichte, pittige smaak die goed combineert met andere ingrediënten.
De bloemknoppen en -stelen worden in stukken gesneden en pas aan het einde van een warme bereiding toegevoegd.
Het is een belangrijk ingrediënt in vele Aziatische keukens. De pulp van de zaaddozen wordt vaak gebruikt bij het bereiden van verse vis.
No waste
Gebruik overgebleven stelen als basis voor bouillon.
Gedroogde bloembladen kunnen worden gemalen tot een specerijpoeder.
Info
Deze gember is in het Nederlands bekend als bloeiende sierplant onder de namen rode gembertoorts en porceleinen roos.
Chef’s advies
Milderen van de smaak: Blancheer de bloemknoppen kort om scherpe tonen te verzachten.
- Esthetiek op het bord: Gebruik de kleurrijke bloemen als eetbare decoratie.
- Combinaties: Combineer met kokosmelk, chili en citroengras voor een authentieke Zuidoost-Aziatische smaakexplosie.
- Sauzen: Combineer met limoen en chili voor een aromatische dipsaus.
- Drankjes: Infuseer water of cocktails met de bloem voor een uniek aroma.