De carambola komt van nature voor in Zuidoost-Azië en de eilanden in de Stille Oceaan. Hij vindt zijn oorsprong bij de Molukken. De carambolaboom groeit in een klimaat met een uitgesproken droog seizoen. Wereldwijd gekweekt in de subtropen en tropen: Maleisië, Thailand, tropisch Afrika, Israël, de Amerikaanse staat Florida, Brazilië alsook in de Filipijnen, China, Australië, Indonesië en de warmere delen van India. Maleisië is verreweg de grootste exporteur.

Carambola is een snelgroeiende boom met een brede ronde kroon. De boom gedijt goed in warme, vochtige klimaten en heeft volop zonlicht nodig om zijn vruchten optimaal te laten rijpen. Hij bloeit herhaaldelijk met paarsroze bloemtrosjes. De groene bladeren sluiten bij weinig licht.

De carambolaboom wordt tot 12 (25) m hoog met een korte stam en uitgespreide takken. In droge tijden kan hij zijn blad verliezen. De tot 20 cm lange bladeren zijn afwisselend geplaatst en oneven geveerd. De zeven tot elf, 8 x 3,7 cm grote, blaadjes zijn gaafrandig, ovaal, glanzend en glad aan de bovenzijde en dof aan de onderzijde.

De roze tot violette bloemen staan in vertakte trossen met rode takken in de bladoksels.

De planten bloeien het ganse jaar door en dragen continu vruchten. Er zijn twee periodes, elk een tweetal maanden, waarin er zeer veel vruchten worden gevormd. De opbrengst is dan ook vrij hoog, 50-300 kg per boom. In tropische klimaten zijn de piekmaanden voor carambola van juni tot februari. In subtropische regio’s kan de oogst wat variëren, met piekmomenten in de late zomer en vroege herfst.

Soorten

Er zijn twee hoofdvariëteiten van carambola:

1. Zoete carambola: Deze variëteit is geel en heeft een milde, zoete smaak. Ze zijn perfect om vers te eten of in salades en desserts te verwerken.
2. Zure carambola: Deze heeft een scherpere smaak en is lichter van kleur. Deze variant wordt vaak gebruikt in hartige gerechten, sauzen en marinades vanwege zijn zure karakter.

De rijpe vruchten vallen van de boom. Ze kunnen in hun nog groene stadium worden geoogst en kunnen dan licht gekoeld 4 weken worden bewaard.

De rijpe vruchten zijn groenig tot donkergeel van kleur. De tot 9 x 15 cm grote, in omtrek ovale vrucht heeft vijf of zes scherpe, hoekige ribben die bij het snijden de vorm van een perfecte ster onthullen, wat hem de bijnaam ‘stervrucht’ opleverde.

Een carambola weegt 70 tot 130 gram per stuk. De schil is glad en wasachtig. Het vruchtvlees is stevig en sappig, lichtgeel tot donkergeel van kleur, doorschijnend en iets lichter dan de schil.

Elke vrucht bevat tot twaalf 6-12,5 mm lange, dunne en bruine zaden. Sommige gekweekte variëteiten produceren vruchten zonder zaden. De carambola smaakt zuur tot zoetzuur.

De vrucht bevat veel kalium en oxaalzuur, vitamine C (75% van de ADH), ze bevat ook veel antioxidanten en flavonoïden. De vrucht bevat bijna 90% water.

Glycemische index : 30-45   Glycemic load 1-3  Nutri-Score A

Het gebruik van carambole wordt ten stelligste afgeraden bij mensen met een chronische nierziekte!!

Dankzij de lage hoeveelheid koolhydraten en de lage glycemische index past carambola perfect in een koolhydraatbewuste levensstijl. De vrucht bevat veel water en vezels, wat helpt bij de spijsvertering zonder de bloedsuikerspiegel te verhogen. Bovendien zorgt het lage caloriegehalte ervoor dat je van carambola kunt genieten zonder schuldgevoel.

Nadelen

Het eten van de vrucht kan een fatale uitwerking hebben bij nierpatiënten wegens een hoge concentratie oxaalzuur en kalium, maar ook door aanwezigheid van een neurotoxine (caramboxine) dat wel door gezonde nieren kan worden uitgefilterd (zieke nieren niet). Ga direct naar het ziekenhuis als je na het eten van de vrucht symptomen krijgt van “stervruchtvergiftiging”, symptomen (slapeloosheid, de hik, overgeven, een verdoofd gevoel, spiertrekkingen of spierslapte en verwardheid) doen zich meestal voor tussen 30 minuten en 14 uur na het eten van de vrucht. Bij een acute vergiftiging kan alleen direct dialyseren redding bieden.

Carambola bevat relatief hoge hoeveelheden oxalaten, stoffen die bij overmatige consumptie kunnen bijdragen aan de vorming van nierstenen, vooral bij mensen die daar gevoelig voor zijn.

Carambola kan mogelijk de werking van bepaalde medicijnen verstoren, vergelijkbaar met grapefruit. Het fruit kan de cytochroom P450 enzymen in de lever beïnvloeden, die verantwoordelijk zijn voor het afbreken van medicijnen.

Bij het gebruik van statines wordt het eten van carambola ontraden: voor de carambola gelden dezelfde regels als voor grapefruit. De statines zoals bv. simvastine alsook de benzodiazepines worden in hum omzetting geremd.

Aankoop

De vrucht kan het hele jaar op de markt worden aangetroffen, de grootste aanvoer is van december tot april en van juli tot september.

Carambola is verkrijgbaar bij grotere supermarkten en gespecialiseerde fruitwinkels, vooral tijdens het oogstseizoen.

Koop onbeschadigde rijpe exemplaren die zuur ruiken. Een rijpe carambola moet een diep gele, barnsteenachtige kleur hebben. Het is een zeer kwetsbare vrucht, dus behandel hem voorzichtig.

Een onrijpe carambola is groengeel, deze kun je beter niet kopen omdat hij moeilijk narijpt met uitzondering van de kleine groene carambola uit Brazilië deze kleurt lichtgroen wanneer hij rijp is en is iets zuurder van smaak dan de grotere, zoetere carambola uit Maleisië, die geelgroen wordt als hij rijp is.

Onrijpe vruchten kunnen het best op een fruitschaal bij kamertemperatuur worden bewaard. De vruchten kunnen dan zo mogelijk narijpen (moeilijk).

De bladeren zijn bij ons moeilijk tot niet te vinden.

Hoewel de Carambola NIET onder rasnaam wordt verkocht, zijn er inmiddels meer dan 20 rassen bekend.

Op de Europeesche markt zijn onderstaande rassen al gesignaleerd: ’Arkin ‘– ‘Fwang Tung’- ‘Golden Star’ – ‘Hoku ‘- ‘Kaiang’  -‘Maha’- ‘Newcombe’.

Bewaren

Rijpe vruchten kunnen ca 1 week in de groentelade van de koelkast worden bewaard, maar liefst niet onder de 8-10°C.

Onrijpe carambola’s bewaar je op kamertemperatuur. Carambola’s rijpen na de pluk niet tot nauwelijks meer na. Dus wat je wat je koopt is wat je eet.

Wil je de houdbaarheid verlengen? Bewaar de gesneden vrucht vacuüm in de koelkast. Dit kan de houdbaarheid verlengen tot een week.

Carambola kan ook worden ingevroren, hoewel de textuur wat kan veranderen. Snijd de vrucht in plakjes en vries ze in op een bakplaat voordat je ze in luchtdichte zakken doet. Ze blijven dan tot 3 maanden houdbaar.

Portie grootte: +/- 155 gram. Carambola heeft een frisse, lichtzure smaak met een hint van appel, citrus en druif, waardoor het een veelzijdige toevoeging is aan zowel zoete als hartige gerechten.

De vrucht is stevig en krokant, heeft sappig geel doorschijnend vruchtvlees met een enkel zwart eetbaar pitje. De smaak is fris zoetzuur tot zoet (diepgele carambola). Hoe geler de schil, des te zoeter de vrucht. Het lekkerst is een gele stervrucht die een beetje bruin is aan de randen.

Bij deze vrucht geldt: hoe groter, hoe zoeter de smaak.

De stervrucht kan zowel vers worden gegeten als worden gekookt. Eventuele pitjes zijn eetbaar.

De carambola wordt niet alleen als handfruit gebruikt, maar wordt door de stervorm van de dwarsdoorsnedes ook veel als exotische garnering gebruikt. Het frisse vruchtvlees is bijzonder dorstlessend.

De vrucht wordt met de dunne schil gegeten. Was hem voor gebruik, de wax-achtige schil kan een bittere smaak geven,  en trek met een mesje eventueel het vliesje van de uitstekende ribben. Wel is het aan te raden na het wassen de uiteindes (+/- 1,5cm) van de carambola af te snijden, want deze kunnen erg bitter zijn.

Snijd met een scherp mes de stervrucht in plakken van 5 tot 10 mm dikte. Snijd overdwars zodat je plakken een stervorm krijgen. Steek met de punt van je mes door het midden van de stervrucht om eventueel zichtbare zaadjes te verwijderen.

Je kan de vruchten ook goed verwerken in jams, chutneys en sauzen. Snijd de stervrucht in stukjes en kook het in met suiker en sap van tropische vruchten. Als je jam maakt gebruik je kleine stukjes fruit en veel sap; wil je chutney maken dan neem je grotere stukken en minder sap.

In salades: Combineer plakjes carambola met avocado, rucola en een lichte vinaigrette voor een frisse zomersalade.

Maak een zoetzure saus van carambola om bij vis, kip of varkensvlees te serveren. De smaak van stervrucht doet het goed bij kip, eend en veel soorten vis of schaal- en schelpdieren.

De bladeren kunnen gestoofd als groente worden gegeten. De bladeren hebben een licht zure smaak en worden bijvoorbeeld in de Balinese salade lawar gebruikt.

Carambola kan als kuipplant opgekweekt worden. Hij benodigt wel veel licht.

In Zuidoost-Azië worden carambola’s ook gebruikt om vlekken te verwijderen en me talen voorwerpen te reinigen….

Een schijfje carambola in een glas frisse drank, witte wijn of likeur.

Snij dunne plakjes van de vrucht laat ze snel drogen in een oven bij 120° C, het is een heerlijke frisse chip. Toch nog te fris van smaak? Dan de plakjes voor het drogen bestrooien met suiker.

Combineer de frisse, lichtzure smaak van carambola met zoete ingrediënten zoals honing of mango voor een uitgebalanceerd gerecht.

De natuurlijke zuren in carambola helpen om vlees te verzachten, waardoor het een geweldige toevoeging is aan marinades voor kip of vis.