Cappuccino is een warme drank op basis van een enkel shot espresso (30 ml), bedekt met een laag gestoomde melk en een dikke laag melkschuim. Traditioneel wordt het geserveerd in een kleine kop van ongeveer 180 ml. Het unieke kenmerk van een goede cappuccino is de balans tussen de espresso en de melk, waarbij de koffie niet overheersend is maar juist harmonieus samengaat met de melk. Het melkschuim is licht en romig, en zorgt voor een subtiele zoetheid die het bittere karakter van de espresso compenseert. De klassieke verhouding voor een cappuccino is 1:1:1 (espresso, gestoomde melk, melkschuim), maar deze kan variëren afhankelijk van persoonlijke voorkeur. Soms wordt er ook cacaopoeder of kaneel over gestrooid, hoewel dit in professionele (barista)kringen not done is, omdat het poeder het schuim sneller laat verdwijnen.

In Wenen schenkt men de koffie meestal met hete melk, al dan niet opgeschuimd. Wat algemeen bekend is als cappuccino, noemt men in Wenen een Melange. De hoeveelheid melk is afhankelijk van de wens van de gast. Een van de manieren om deze wens kenbaar te maken is het vergelijken met de kleur van het habijt van een monnik.

Soorten

• Zo is een Franziskaner een kopje koffie met zoveel melk dat het de lichtbruine kleur van het habijt van deze monniken aanneemt.
• Een Kapuziner is wat donkerder, dus sterker en met minder melk.
• Mogelijk refereert de naam cappuccino ook aan de kleur van het habijt – de cappuccio – van de kapucijnen.
• Tussenliggende varianten zijn Nußbraun (notenbruin) en Nußgold (notengoud).
• Droge cappuccino (Cappuccino Secco): Minder melk en meer schuim, wat zorgt voor een sterkere koffiesmaak.
• Natte cappuccino (Cappuccino Chiaro): Meer gestoomde melk en minder schuim, waardoor de drank romiger is.
• Iced cappuccino: Dezelfde ingrediënten als de klassieke cappuccino, maar geserveerd over ijs voor een verfrissende zomerdrank.
• Smaakvariaties: In sommige landen wordt cappuccino verrijkt met siropen zoals vanille, karamel of hazelnoot, hoewel dit niet traditioneel Italiaans is.

Via Trieste – in het begin van de twintigste eeuw een stad onder Oostenrijkse invloed waar espressospecialist Illy werd gevestigd – kwam de cappuccino in Italië terecht.

Latte art is de kunst van het gieten van decoratieve ontwerpen op een cappuccino. De “kunstenaar”, de barista, schenkt met een speciale techniek de geschuimde melk in de crèmelaag van de espresso.

In Italië wordt cappuccino traditioneel alleen in de ochtend gedronken, vaak bij het ontbijt met een zoete lekkernij zoals een croissant. Buiten Italië is het echter gebruikelijk om cappuccino op elk moment van de dag te drinken.

De voedingswaarde van cappuccino kan variëren afhankelijk van de gebruikte melk en eventuele toevoegingen.

Glycemische index 30-40  Nutri-score C/B bij gebruik van magere melk of plantaardige alternatieven zoals amandelmelk.

Cappuccino past redelijk goed in een koolhydraatbewuste voeding, vooral wanneer je kiest voor ongezoete plantaardige melk, zoals amandel- of sojamelk, wat het koolhydraatgehalte aanzienlijk kan verlagen. De hoeveelheid koolhydraten in een standaard cappuccino is voornamelijk afkomstig van lactose in de melk. Door te kiezen voor magere melk of een plantaardige variant kun je het aantal koolhydraten verminderen, wat de drank beter geschikt maakt voor een koolhydraatarm dieet.

Kies voor verse espressobonen van goede kwaliteit. Arabica-bonen hebben vaak een zachtere, zoetere smaak, terwijl Robusta-bonen een sterkere en bitterdere smaak geven.

Cappuccino wordt altijd vers bereid en is niet geschikt om lang te bewaren. Het beste is om de drank direct na bereiding te consumeren voor optimale smaak en textuur.

Een populair ontbijt bestaat uit een cappuccino en een cornetto, een (zoete) croissant. Hoewel sommigen cappuccino op ieder moment van de dag bestellen – zelfs ’s avonds laat wordt deze drank in cafés en bars nog geschonken – beweren puristen dat cappuccino nog steeds alleen bij het ontbijt gedronken zou moeten worden.

De totale inhoud van een cappuccino is tussen de 150 en 180 ml. Daarvan is 30 ml espresso, en de rest wordt aangevuld met melk en melkschuim. De perfecte laag melkschuim is vervolgens tussen de 0,5 en 1,5 cm dik.

Cappuccino wordt voornamelijk als drank genoten, maar kan ook creatief worden ingezet in de keuken:

• Cappuccino-desserts: Cappuccino-smaken worden vaak verwerkt in desserts zoals tiramisu, ijs en cakes.
• Cappuccino-saus: Een romige saus met een vleugje koffie kan een uitstekende aanvulling zijn op hartige gerechten zoals geroosterde eend of wildgerechten.

Gebruik volle melk! Volle melk schuimt namelijk beter op en is dus de ideale cappuccino melk. Verhit de melk niet te veel; rond de 65-70 °C is ideaal.

Maak de beleving rondom de cappuccino compleet met een voorverwarmde kop!