BROODWORTEL
De plant is inheems in de prairies en droge bossen van Midden-, Noord-Amerika. Hij werd bij de Indianen als een delicatesse beschouwd. In de jaren 1800 werd deze plant vanuit Noord-Amerika naar Europa gebracht.
De plant wordt door de Indianen van Iowa aangeduid als Tipsina, hij is vooral te vinden op hoge, droge plekken en in de buurt van rivieren of in de steppe. Vandaag komt de plant relatief schaars voor vermoedelijk door de invoer van meer landbouwgrond. Deze plant groeit goed op zanderige of lemige gronden en gedijt in droge, zonnige omgevingen.
De broodwortel is een vaste plant 3 tot meer dan 6 jaar oud kan worden. In het voorjaar komen er verschillende dicht behaarde tot 30 cm lange stengels uit de grond met handvormig samengestelde bladeren. In de vroege zomer (mei-juli) bloeit hij met overvloedige blauwe of paarse bloemen.
De broodwortel heeft 2 tot 4 jaar nodig om van zaadje tot volwassen wortel te groeien.
De oogst van de knollen gebeurt tijdens de bloei. De bloemen en bloemstengels verdwijnen snel na de bloei, waardoor de plant vaak moeilijk te vinden is. De plant vormt 4 tot 10 cm lange ronde, spoelvormige knollen 7 tot 10 cm onder de grond. De knollen hebben een harde donkere schil. In uiterlijk en textuur lijkt het op een kleine pastinaak of radijs, met een lichtzoete, nootachtige smaak.
De broodwortel was eens het hoofdvoedsel van de Plains-Indianen. De wortels werden vaak gedroogd en opgeslagen voor de wintermaanden.
Breadroot is ook van ecologisch belang, omdat het een belangrijke rol speelt in het ecosysteem van de prairies. Het helpt bij het vasthouden van water en voedingsstoffen in de bodem, en biedt habitat en voedsel voor verschillende dieren.
De oogstperiode voor Psoralea esculenta is typisch in de late lente tot de vroege zomer, wanneer de knollen volgroeid zijn. Na de oogst worden de knollen vaak gedroogd om hun houdbaarheid te verlengen. Dit maakt het mogelijk om de wortel het hele jaar door te consumeren, zelfs buiten het groeiseizoen.
Voedingswaarde
De knol bevat ongeveer 7 procent eiwit, meer dan 50 procent koolhydraten en is rijk aan vitamines (vooral vit. C) en sporenelementen.
Glycemische index 40-50 Nutri-Score A dankzij het lage vetgehalte en het hoge vezelgehalte.
Energie | Eiwit | Vet | Koolhydraten | Suikers | Vezels | |
100g | 156 kcal | 2.6g | 0.4g | 36g | 0.8g | 8g |
Hoewel Psoralea esculenta een zetmeelrijke wortel is, heeft het een relatief lage glycemische index, het hoge vezelgehalte helpt ook om de vertering te vertragen en zorgt voor een langdurig verzadigd gevoel. Dit maakt de wortel geschikt voor mensen die een koolhydraatbewust dieet volgen, hoewel het matig moet worden geconsumeerd vanwege het zetmeelgehalte.
Voordelen / Nadelen
Het consumeren van de plant kan bij sommige mensen een lichtgevoelige reactie veroorzaken vanwege de aanwezigheid van furanocoumarines.
Cassave (maniok) wordt ook soms broodwortel genoemd.
Aankoop / Bewaren
Psoralea esculenta is moeilijk te vinden in commerciële supermarkten, omdat het vooral een wild geoogste plant is. Als je op zoek bent naar broodwortel, kun je deze het beste vinden bij gespecialiseerde markten of via etnische gemeenschappen waar de plant een culturele waarde heeft. Oogst van mei tot juli.
Verse wortels kunnen op een koele, droge plaats worden bewaard en blijven tot een week houdbaar. Na het oogsten moeten de wortels goed worden gewassen en kunnen ze worden gedroogd om hun houdbaarheid te verlengen.
Bereidingswijze
De broodwortel wordt zowel rauw als gekookt gegeten. Gedroogd wordt hij tot meel gemalen en gebruikt als basis voor o.a. cakes en pap.
De knollen hebben een harde, donkere schil en worden voor het eten geschild.
Psoralea esculenta kan op verschillende manieren worden bereid, vergelijkbaar met andere zetmeelrijke wortelgroenten zoals aardappelen of pastinaken.