Er bestaan verschillende manieren om bier te maken. De meest gebruikte methode in Europa en Noord-Amerika is het in water laten fermenteren (alcoholische gisting) van de mout van gerst met een gist van het geslacht Saccharomyces. Tijdens dit proces worden koolzuurgas en alcohol gevormd. Voor de gisting worden hopbellen, de vrouwelijke bloemen van hop, meegekookt als smaakmaker en conserveermiddel.

Het productieproces van bier is door de eeuwen heen geëvolueerd, zodat er vandaag vele manieren zijn om biersoorten te brouwen. Toch is de essentie van het brouwproces nauwelijks veranderd. Van een bepaalde graansoort (veelal gerst) worden de graanvruchten tot kiemen gebracht op kiemvloeren en vervolgens gedroogd op een eest. Dit proces heet mouten. Het resultaat is een mout. Deze mout wordt vervolgens geschroot, dat wil zeggen: geplet. Vervolgens wordt met water een soort pap van de geplette mout gemaakt: beslag geheten.

Deze wordt tot bepaalde temperaturen verhit om enzymatische processen in gang te zetten, waarbij zetmeel uit de mout wordt omgezet in oplosbare suikers. Het beslag wordt vervolgens gefiltreerd en het heldere wort wordt vervolgens gekookt en er wordt hop (of hopproducten) aan toegevoegd.

Het koken heeft meerdere functies zoals het steriel maken van het wort, het stoppen van het enzymatische proces en het beschikbaar maken (isomeriseren) van hopzuren.

Het afgekoelde resultaat wordt vergist waarbij uit de moutsuikers alcohol en koolzuur ontstaat. Gedurende en na de eerste vergisting krijgt het bier zijn typische smaak.

Verschillen in grondstoffen en het productieproces leiden tot smaakvariatie. Deze laatste begint al bij het drogen van de gekiemde gerst. Het eenvoudig drogen zal geen grote invloed op de smaak hebben, maar de mout kan ook worden gebrand, wat het uiteindelijke bier een donkere kleur en een koffieachtig aroma zal bezorgen (stout). Soms wordt de mout gerookt (rookbier).

Gisting

• Ondergistingof lage gisting vindt plaats bij een temperatuur van 6 tot 8 of 12 graden.
• Bovengistingof hoge gisting vindt plaats bij een temperatuur van 15 tot 20 graden.
• Spontane gistinggebeurt niet met brouwersgist, maar met in de lucht aanwezige wilde gisten
• Gemengde gisting zorgt voor de bieren die typisch zijn voor de streek van Zuid-West-Vlaanderen. De bieren rijpen op eikenhouten vaten gedurende 2 jaar. Vervolgens versnijden de brouwers het bier met ongeveer 70% jongbier.

De Schuimkraag

Schuim ontstaat in eerste instantie door het mengen van een vloeistof en een gas: in dit geval “biervloeistof” met koolstofdioxide. Om de schuimhoudbaarheid te verhogen kan er gebruik gemaakt worden van:

• Metaalionen, zoals ijzersulfaat. Dit geeft echter een afwijkende smaak.
• Spitsmout of tarwemout deze zijn rijk aan glycoproteïnen die als oppervlakte-actieve stof fungeren.

Biersoorten

• Bovengistende bieren:
  • Tarwebier of witbier: Licht en troebel, vaak gekruid met koriander en sinaasappelschil.
  • Bruine Ale
  • Vlaams oud bruin
  • Amber : Pale Ale en Altbier
  • Blonde Ale: de Duitse Kölsch en de duivelsbieren (Duvel)
  • Porter en Stout: zeer donkere bieren met rijke, geroosterde smaken, vaak met tonen van koffie en chocolade.
  • Gerstewijn : alcohol +/- 10% zoetig en donker
  • Trappist: Gebrouwen door monniken in trappistenkloosters, bekend om hun complexiteit en rijke smaken.
  • Abdijbier
  • Indian Pale Ale (IPA)

• Ondergistende bieren:
  • Pils of Pilsener
  • Dortmunder
  • Bokbier
  • Rookbier
• Bieren van spontane gisting
  • Jonge Lambiek
  • Oude Lambiek
  • Faro
  • Geuze
  • Fruitbier 

Alternatieve soorten

• Alcoholvrij bier
• Bier kan niet enkel op basis van gerst worden gebrouwen maar ook met andere graanvruchtenen “pseudogranen” die bij het bakken van brood kunnen worden gebruikt, zoals: tarwe, maïs (bijvoorbeeld bij de Quechua in de Andes), rijst (bijvoorbeeld in Japan en China), sorghum (bijvoorbeeld in Nigeria), spelt, boekweit.

Bier wordt wereldwijd gebrouwen en gedronken, met belangrijke bierculturen in landen zoals België, Duitsland, Tsjechië, en de Verenigde Staten. Elke regio heeft zijn eigen tradities en stijlen, vaak gebaseerd op lokale ingrediënten en historische brouwmethoden.

Bier rijk aan calorieën, bevat B-vitaminen zoals niacine, riboflavine en foliumzuur, en mineralen zoals magnesium en kalium.

Glycemische index +/- 50-70  GL  7-10   Nutri-score C/D

Bier kan in beperkte hoeveelheden worden genoten in een koolhydraatbewuste voeding, maar het is belangrijk om op de koolhydraatinname te letten. Lichte bieren en low-carb bieren kunnen een betere optie zijn voor degenen die hun koolhydraatinname willen beperken.

Aankoop

Bier is verkrijgbaar in supermarkten, speciaalzaken, slijterijen, en direct bij brouwerijen. Voor de beste kwaliteit en versheid kun je bier kopen bij lokale brouwerijen of gespecialiseerde bierwinkels.

Bier kan het hele jaar door worden gekocht, maar verse bieren zoals IPA’s en sommige seizoensbieren kunnen het beste zo snel mogelijk na aankoop worden geconsumeerd om de optimale smaak te behouden.

Bewaren

Bewaar bier op een koele, donkere plaats om de kwaliteit te behouden. Koelkasttemperatuur is ideaal voor lagers en lichte bieren, terwijl ales en zwaardere bieren vaak op iets hogere temperaturen kunnen worden bewaard.

Bier kan op vele manieren in de keuken worden gebruikt:

• Stoofschotels: Gebruik stout of porter voor een rijke smaak.
• Marinades: Pilsners en ales kunnen vlees mals maken en smaak toevoegen.
• Bakrecepten: Bier kan worden toegevoegd aan brood- en cakebeslag voor extra smaak en luchtigheid.
• Sausen: Bier kan worden gebruikt om sauzen te verrijken, vooral bij gerechten met vlees of kaas.

Voeg bier toe op matige temperaturen om te voorkomen dat de alcohol te snel verdampt en de smaak verloren gaat.

Het juiste bier drink je in het juiste glas, de correcte temperatuur met een mooie schuimkraag.

HET GLAS

Bier met lage gisting zoals pils schenk je in een dun en hoog glas. Het glas is bovenaan wat wijder dan onderaan.

Bieren met een hogere gisting zoals de meeste Belgische speciaalbieren komen het best tot hun recht in een kelk of bokaalvormig glas.

Het ideale glas is een glas waar de inhoud van de fles helemaal in past en zo alleen het gistdepot in het flesje achterblijft.

Wil je bier bij de maaltijd serveren, dan kun je ook voor een ruim wijnglas kiezen.

TEMPERATUUR

hoe hoger het alcoholpercentage, des te warmer je het bier drinkt.

De ideale serveertemperatuur is

• 3-5°C voor pils,
• 4-5°C voor luxepils,
• 3-5°C voor witbier,
• 6-8°C voor amberbieren type ‘spéciale belge ale’,
• 4-7°C voor lambiekbieren,
• 6-8°C voor stout,
• 5-10°C voor sterke blonde bieren,
• 8-13°C voor sterke donkere bieren.

Bier dat wat warmer geserveerd mag worden, haal je dus even op voorhand uit de koelkast.

BIER SCHENKEN

• Gebruik je beide handen wanneer je bier schenkt: één hand voor het glas, één voor de fles.
• Hou je glas vast aan de onderkant en hou het glas wat schuin (idealiter in een hoek van 45° onder het flesje).
• Schenk vervolgens het bier rustig boven het glas en laat het in een spiraal langs de wand lopen. Laat het bier niet klokken in de hals van de fles.
• Is je glas bijna vol, draai het dan voorzichtig rechtop.
• Presenteer je glas en flesje op twee bierviltjes.

Bij bieren met een schuimkraag vormt zich een mooie, vaste schuimkraag van minstens 2 cm