Aïoli vindt zijn oorsprong in de mediterrane regio, met name in Zuid-Frankrijk (Provence) en Oost-Spanje (Catalonië en Valencia). Het werd traditioneel gebruikt als begeleidende saus bij vis, groenten en brood. Tegenwoordig is het populair over de hele wereld en wordt het geserveerd bij een verscheidenheid aan gerechten.

Ingrediënten: Olie, Knoflook en zout.  Zie Sauzen.

Met het toevoegen van andere ingrediënten zoals ei, mosterd citroensap… is het een knoflookmayonaise maar geen aïoli.

Echte aioli herkent men doordat het dikker en lobbiger is, en het er meer ‘glazig’ en minder geel uitziet, dan mayonaise. De kenmerkende smaak echter, geeft de doorslag. Echte aïoli is sterk van smaak en is dan ook enkel geschikt voor knoflookliefhebbers.

Varianten op aïoli

• Traditionele Aïoli: Alleen knoflook, olijfolie en zout.
• Provencaalse Aïoli: Toevoeging van eidooiers voor een romigere textuur.
• Aïoli met Citroen: Extra citroensap voor een frisse smaak.
• Kruiden Aïoli: Toevoeging van kruiden zoals basilicum, peterselie of dragon.

Bij de “echte” aïoli is de voedingswaarde deze van de hoeveelheid gebruikte olie.   Nutri-score = C

De in supermarkten aangeboden sauzen als aïoli zijn meestal een vorm van mayonaise, een knoflooksaus en geen echte aïoli. Controleer de etiketten!

Aïoli past in een koolhydraatbewuste voeding. Het bevat vrijwel geen koolhydraten en is rijk aan gezonde vetten, vooral als je extra vierge olijfolie gebruikt. Het moet echter met mate worden geconsumeerd vanwege het hoge caloriegehalte.

Aankoop

Ambachtelijke versies kun je vinden bij gespecialiseerde delicatessenwinkels en op markten. Supermarkten bieden vaak ook industriële versies aan.

Er zijn vele soorten sauzen onder de naam van aïoli op de markt, ze bevatten allen bijgevoegde emulgatoren zoals bv. eidooier, eiwit, room, mosterd, suiker…en zijn dus geen echte aïoli sauzen.

Bewaren

Echte aïoli sauzen zijn niet lang houdbaar.

Een eigen gemaakte saus kan, mits goed afgedekt, een twee-tal dagen in de koeling goed gehouden worden.

Aïoli is niet ideaal om in te vriezen, omdat de emulsie kan breken bij het ontdooien.

Aïoli is veelzijdig en kan op vele manieren worden gebruikt:

• Dip: Voor groenten, brood en chips.
• Saus: Bij gegrilde vis, vlees en aardappelen.
• Spread: Op sandwiches en burgers.
• Saladedressing: Verdund met een beetje water of extra citroensap.

Om zelf een echte aïoli te maken heb je een vijzel nodig. Gebruik verse knoflook en hoogwaardige olijfolie voor de beste smaak.

 Bereiding:

Men begint met het fijnwrijven van tenen knoflook in een vijzel met als schuurmiddel ruw zeezout uit de molen. Als de knoflook tot een dikke crème is gewreven, begint men met een druppel olijfolie toe te voegen en mee te wrijven totdat deze is opgenomen. Daarna nog een druppel. Daarna nog eentje. Door de olie te snel erbij te voegen breekt men de emulsie en mislukt alles. Vervolgens kan men de hoeveelheid olie opvoeren met steeds een half theelepeltje olie. Door toevoeging van meer olie wordt de saus volumineuzer, vloeibaarder en minder uitgesproken van smaak.

Meestal wordt in Spanje de saus voor het eten met brood geserveerd. Je kunt de saus serveren bij salades, vlees, vis of als tapa.

Bij de bereiding van de “echte” Catalaanse aïoli wordt nooit ei gebruikt.

No waste

Gebruik overgebleven aïoli als basis voor dressings of marinades.

Meng het met gekookte aardappelen voor een snelle aardappelsalade.